(vovworld) - ມີ 100 ກວ່າເລື່ອງລາວກ່ຽວກັບຮ່ອງຮອຍທີ່ຍັງຄົງຮັກສາໄວ້ ຫຼື ໄດ້ເສື່ອມຫາຍໄປແລ້ວ; ບັນດາເຫດການ ແລະ ຄົນແທ້ຂອງທັງລອງ - ຮ່າໂນ້ຍ ໄດ້ຫັນເປັນເລື່ອງພື້ນເມືອງ, ເທບນິຍາຍ, ກາຍເປັນຄວາມເອກອ້າງທະນົງໃຈຂອງຮ່າໂນ້ຍ, ເຊິ່ງໄດ້ຮັບການ “ເລ່ົາ“ ໃນປື້ມທີ່ມີຊື່ວ່າ: “ຮ່ອງຮອຍເດີມ, ເລື່ອງເກົ່າກ່ຽວກັບທັງລອງ - ຮ່າໂນ້ຍ“.
ປື້ມ “ຮ່ອງຮອຍເດີມ, ເລື່ອງເກົ່າກ່ຽວກັບທັງລອງ - ຮ່າໂນ້ຍ“
ຜ່ານປະຫວັດສາດນັບພັນປີ. ດິນແດນແຫ່ງສັກສິດ ຮ່າໂນ້ຍຍັງຄົງຮັກສາຮ່ອງຮອຍຫຼາຍຢ່າງ. ສະເພາະຢູ່ອ້ອມພູ ຕານວຽນ ກໍ່ມີຮ່ອງຮອຍຫຼາຍຢ່າງເຊັ່ນ, ຫາດເກີມເຮີຍ (ເມັດເຂົ້າຕົກ), ພູແຈ້, ພູແຈ້ດຸ່ງ, ໜອງວົວ (ໜອງເຈົ້າຊີວິດ) ຫຼື ບຶງເດື້ອງ… ຢູ່ ຊອກເຊີນ, ບັນດາຮ່ອງຮອຍກ່ຽວກັບ ຟູ່ດົງທຽນເວືອງ ໄດ້ຝັງເລິກໃນຫົວໃຈຂອງປະຊາຊົນແຕ່ລະຄົນ. ທຸກຄົນຕ່າງກໍ່ຮູ້ຈັກບັນດາແຫ່ງທີ່ ແທ໋ງຢ໋ອງ ໄປຜ່ານ, ເຊັ່ນ: ຈອມ “ແກວ“ - ເຊິ່ງແມ່ນແຫ່ງ ແທ໋ງຢ໋ອງ ກິນເຂົ້າປັ້ນ; ຫຼືບ່ອນ ແທ໋ງຢ໋ອງ ພ້ອມກັບມ້າຢຸດເຊົາມຸ່ງໜ້າສູ່ບ້ານແມ່ກ່ອນທີ່ປ່ຽນຕົວ.
ເມື່ອອ່ານປື້ມ “ຮ່ອງຮອຍເດີມ, ເລື່ອງເກົ່າກ່ຽວກັບທັງລອງ - ຮ່າໂນ້ຍ“ ກໍ່ເຫັນວ່າ, ດິນແດນທັງລອງ, ຮ່າໂນ້ຍ ແຕ່ລະນີ້ວ ມີຮ່ອງຮອຍທີ່ມີມານັບພັນປີຫຼາຍຢ່າງ, ມີບາງຮ່ອງຮອຍໄດ້ເສື່ອມຫາຍໄປແລ້ວ, ແຕ່ມັນຍັງຄົງຝັງເລິກໃນຈິດໃຈຂອງຜູ້ເຖົ້າ ຮ່າໂນ້ຍຢູ່. ນັບແຕ່ພູນຸ່ງ, ແມ່ນຳ້ໂຕລິກ, ຕະຫຼອດຮອດປູຊະນີຍະສະຖານ ລວາແທ່ງ, ພະລາດຊະວັງ… ລ້ວນແຕ່ຕິດພັນກັບເລື່ອງລາວຕ່າງໆ. ໂອອົງໝາກ ແມ່ນຕິດພັນກັບ ອໍລະຫັນ ໝາກດິງຈີ, ເດິ່ມມືກ ຕິດພັນກັບເລື່ອງນັກຮຽນຂອງອາຈານ ຈູວັນອານ, ເຮືອນໂກງວຽດ ຕິດພັນກັບນັກກະວີຜູ້ມີຊື່ສຽງ, ທ່ານນາງ ໂຮ່ຊວນເຮືອງ… ແລະ ບັນດາຮ່ອງຮອຍອື່ນໆເຊັ່ນ: ໂນນບ່າແດ (ຮ່າດົງ), ຫາດກ໋າວ (ບ່ອນສັງຫານອາດສະຍາກອນໃນເມື່ອກອນ - ປະຈຸບັນແມ່ນໂຮງໝໍ ແຊງໂປນ), ຫາດ ໝາວອຍ, ພູວົວ (ພູເຈົ້າຊີວິດ), ພູຈາຍ, ຕະຫຼາດທ່ານຢ໋າມ… ລ້ວນແຕ່ໄດ້ເຕື້ອງເຖິງໃນປື້ມດັ່ງກ່າວ.
ຄຽງຂ້າງບັນດາຮ່ອງຮອຍຂອງ ຮ່າໂນ້ຍ, ປື້ມຫົວນີ້ຍັງພັນລະນາເຖິງຊາວ ທັງລອງ ຢ່າງຈະແຈ້ງ, ນັ້ນແມ່ນ ໂຕຫ໋ຽນແທ່ງ; ໝາກດິ້ງຈີ; ກາດວັນຕູ້ຍ, ຢາງວັນມິງ ແລະ ບັນດາຄູອາຈານຜູ້ມີຊື່ສຽງເຊັ່ນ, ຈູວັນອານ, ຫວູແທ້ງ; ບັນດາທ່ານໝໍທີ່ສຸດຈິດສຸດໃຈກັບຄົນເຈັບຄື: ທ່ານໝໍ ຟ້າມກົງເບິນ, ບັນດາແມ່ຍິງຜູ້ສະຫຼາດສະຫຼຽວ ແລະ ມີຫົວຄິດປະດິດສ້າງ. ສາສະດາຈານ - ດຣ ໂດ້ທິຫາວ, ປະທານສະມາຄົມວັນນະສິນພື້ນເມືອງ ຮ່າໂນ້ຍ. ຫົວໜ້າຄະນະຮຽບຮຽງປື້ມຫົວນີ້ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: ໃນປື້ມ “ຮ່ອງຮອຍເດີມ, ເລື່ອງເກົ່າກ່ຽວກັບທັງລອງ - ຮ່າໂນ້ຍ“ ລວມມີບັນດາເລື່ອງລາວທີ່ເຄີບປະກາດແລ້ວເຊັ່ນ, ເລື່ອງລາວກ່ຽວກັບທັງລອງ, ຕານວຽນເຊີນ ເຂດວັດທະນະທຳມະຫັດສະຈັນ ແລະ ມີຫຼາຍເລື່ອງຫາກໍໄດ້ຮັບການຮຽບຮຽງ ແລະ ປະກາດເປັນເທື່ອທຳອິດ. ເລື່ອງລາວ 100 ເລື່ອງແມ່ນ 100 ເຫດການທີ່ດຳເນີນໃນດິນແດນທັງລອງ, ແລະ ເລື່ອງລາວກ່ຽວກັບຊາວ ທັງລອງໃນຕະຫຼອດໄລຍະປະຫວັດສາດນັບພັນປີ. ບັນດາເລື່ອງລາວໃນປື້ມນີ້ສ່ອງແສງໃຫ້ເຫັນດິນແດນທັງລອງແຫ່ງສັກກະລະບູຊາ, ຜ່າເຜີຍ ແລະ ຊາວທັງລອງ ຢ່າງມີຊີວິດຊີວາ, ດ້ວຍຄວາມມຸ້ງຫວັງຢາກມຸ່ງໄປເຖິງສິ່ງທີ່ດີງາມ, ສັດຊື່ບໍລິສຸດຂອງເຂົາເຈົ້າ.
ອາດເວົ້າໄດ້ວ່າ, ເລື່ອງສະເໜີຕົວປື້ມຫົວນີ້ ແມ່ນຜົນສຳເລັດຂອງສະມາຄົມວັນນະສິນພື້ນເມືອງ ຮ່າໂນ້ຍ ໃນແຜນການຮຽບຮຽງວັດທະນະທຳພື້ນເມືອງເພື່ອອະນຸລັກຮັກສາວັດທະນະທຳອັນດີງາມຂອງຈ່າງອານ.