ช่องเขาฟ้าดิน

ช่องเขาฟ้าดินทุกวันนี้ไม่ลาดชันเหมือนก่อนหน้านี้ ๖๐ ปี แต่ยังคงคดเคี้ยวและมีทางโค้งสลับกันหลายช่วงเหมือนเดิม  ช่องเขาถูกลดความชันลงและขยายกว้างขึ้น แต่ยังคงรักษาทิวทัศน์ที่สวยงามของเขตเขาตอนบนไว้ได้เหมือนเดิมนั่นคือ เมฆหมอกขาวปกคลุม ดอกกาหลงสีขาวบานสะพรั่งสองข้างทางและบ้านของชนเผ่าไทอยู่กระจัดกระจายตามไหล่เขา ทั้งนี้คือเสน่ห์ของที่นี่ที่เรียกความสนใจของนักท่องเที่ยว

ก่อนหน้านี้ ๖๐ ปี ช่องเขาฟ้าดินเป็นเส้นทางลำเลียงอาวุธยุทโธปกรณ์และเสบียงอาหารเส้นทางหลักในยุทธนาการเดียน เบียน ฟู  แต่ละวันที่นี่ได้บันทึกรอยเท้าของเยาวชนอาสาและชาวบ้านอาสากว่า ๘,๐๐๐ คนที่ลำเลียงเสบียงอาหาร ข้าวและกระสุนปืนผ่านเส้นทางสายนี้ และยังเป็นเส้นทางเคลื่อนกำลังทหารราบและทหารปืนใหญ่สู่เจิ่น ดิ่งห์ ซึ่งคือรหัสของยุทธนาการเดียน เบียน ฟู   ช่วงทางผ่านช่องเขาฟ้า ดินที่ยากลำบากยังคงตราตรึงในความทรงจำของนักประพันธ์ดนตรีหว่าง เวินที่แต่งเพลง ลากปืนใหญ่  

เหล่าทหารเคลื่อนพลที่ผ่านป่าทึบและลำธารหลายแห่ง

“ ก่อนเข้าสู่ทุ่งนาเมืองแถง พวกเราต้องเดินผ่านช่องเขายาว  ตั้งแต่ปีค.ศ.๑๙๕๓ กองกำลังรถยนต์ อาสาสมัครหาบกระสุนและข้าวของอาหาร รถจักรยานที่ดัดแปลงเพิ่มเติมให้บรรทุกสิ่งของได้มากขึ้นต้องผ่านเส้นทางนี้เพื่อป้อนให้แก่ยุทธนาการเดียน เบียน ฟู พวกเขาต้องเดินลัดเลาะขึ้นลงตามไหล่เขาแต่ก็ถูกเครื่องบินของฝรั่งเศสดักทิ้งระเบิดและกราดยิงทำให้รถยนต์ รถบรรทุกและรถเสบียงหลายคันถูกไฟไหม้ เราต้องมีมาตรการอำพรางในการผ่านช่องเขานี้  ซึ่งความทรงจำดังกล่าวยังคงสถิตอยู่ในหัวใจของผมมาตราบเท่าทุกวันนี้  ต่อมาผมได้เข้าร่วมยุทธนาการและได้อยู่ในเหตุการณ์ลากปืนใหญ่ขึ้นสู่เดียน เบียน ฟู ทั้งนี้เป็นแรงบันดาลใจให้เกิดอารมณ์สุนทรีย์ในการแต่งเพลง ลากปืนใหญ่ ”

โบราณสถานเนินเอ๑ ปัจจุบัน

ทุกวันนี้ การเดินทางจากช่องเขาฟ้าดินไปยังเมืองเดียน เบียน ฟู ตามทางหลวงหมายเลข ๖ มีระยะทางไม่กี่สิบกิโลเมตรเท่านั้น  แต่ทางลากปืนใหญ่ยามสงครามในอดีตที่ผ่านช่วงทางนี้นั้นไม่สามารถนับด้วยความยาวไกลได้ แต่ต้องนับด้วยความยากลำบากของทหารปืนใหญ่เท่านั้น

อุโมงของนายพลเดอ กัสตรี

ตลอดเส้นทางขนย้ายปืนใหญ่ขึ้นสู่ที่ตั้งบนยอดเขานั้น มีทางช่วงหนึ่งยาว ๑๕ กิโลเมตรที่ถูกสร้างภายในเวลา ๒๐ ชั่วโมงเท่านั้นเพื่อขนย้ายปืนใหญ่หนัก ๒. ๔ ตันด้วยแรงคนผ่านภูเขาลาดชันและช่องเขาคดเคี้ยวท่ามกลางเครื่องบินบินตรวจตราของฝรั่งเศส  แม้จะยากลำบากนานัปการแต่ทหารเวียดนามสามารถเคลื่อนย้ายปืนใหญ่ ๗๕ ม.ม.และปืนครก ๑๒๐ ม.ม. ๔๐ กระบอกเพื่อยิงถล่มที่มั่นฮิม ลามของกองทัพฝรั่งเศส เมื่อเวลา ๑๗.๐๐ น วันที่ ๑๓ มีนาคมปีค.ศ.๑๙๕๔ อันเป็นการเปิดฉากยุทธนาการเดียน เบียน ฟู อย่างเป็นทางการ  นายฝ่าม ดึ๊ก กื่อ ทหารผ่านศึกหน่วยทหารปืนใหญ่เล่าให้ฟังเกี่ยวกับช่วงทางสุดท้ายของเส้นทางลากปืนใหญ่ว่า  “ พวกเราเคลื่อนพลอย่างยากลำบาก  เมื่อขึ้นสู่เดียน เบียน ที่ห่างจากที่มั่นเดียน เบียน ฟู ของฝรั่งเศสประมาณ ๑๕ – ๑๘ กิโลเมตรต้องลากปืนด้วยแรงคน ซึ่งเป็นช่วงทางที่ลำบากที่สุดในชีวิตทหารปืนใหญ่ของพวกเรา ดังนั้นผมจึงเปรียบเทียบทหารปืนใหญ่ว่า ร่างกายแข็งแรงเหมือนทองแดง ส่วนเท้านั้นเปรียบเสมือนเหล็ก  ผมยังจำได้ไม่ลืมถึงช่วงทางผ่านทางลาดชันไบ่เต่ย ช่องเขาอุ เหมิ่ว ทางชันซ้วย เหงื่อและวอย ฝุกที่พวกเราขนย้ายปืนใหญ่ ๒.๔ ตันผ่าน ”

อนุสาวรีย์เดียน เบียน ฟู

ปัจจุบัน ทางลากปืนขึ้นเดียน เบียน ฟูนั้นเหลือแต่ร่องรอยให้เห็นคือ ช่องเขาฟ้าดินที่เป็นต้นทาง และปลายทางคือสถานที่วีรชนโต หวิง เหยี่ยนทุ่มตัวเข้าขัดล้อปืนใหญ่ไว้จนเสียชีวิตซึ่งได้รับการซ่อมแซมให้ดีขึ้นแล้ว  และมีอนุสาวรีย์ยาว ๒๔ เมตร กว้าง ๘ เมตร สูง ๑๒.๕ เมตรและหนัก ๑,๒๐๐ ตันตั้งอยู่ห่างจากเมือง เดียน เบียนไปทางทิศเหนือประมาณ ๒๐ ก.ม.เพื่อเชิดชูวีรกรรมของนักรบโต หวิง เหยี่ยนแห่งหมวดทหารปืนใหญ่  ทั้งนี้ทำให้เรารุ่นลูกรุ่นหลานได้เข้าใจเกี่ยวกับเส้นทางที่สร้างประวัติศาสตร์อันเกรียงไกรของทหารเดียน เบียน ฟูในอดีต./.

้ทหารเวียดนามยึดเนินเอ๑

ช่องเขาฟ้า ดิน