ภาพการประชุม (Photo EPA/VNplus)

คำว่า “BRIC” ปรากฎขึ้นเมื่อปี 2001 จากการใช้ตัวอักษรแรกในชื่อภาษาอังกฤษของบรรดาเศรษฐกิจเกิดใหม่ ประกอบด้วย บราซิล รัสเซีย อินเดียและจีน ถึงปี 2010 BRIC ได้เปลี่ยนชื่อเป็น BRICS เพราะมีการเข้าร่วมของแอฟริกาใต้

จากการมีประชากรร้อยละ 42 และพื้นที่ร้อยละ 26 ของโลก บวกกับความเข้มแข็งทางทหาร การปฏิรูปด้านเศรษฐกิจและอัตราการขยายตัวอย่างรวดเร็ว BRICS ถือเป็นกลุ่มเศรษฐกิจชั้นนำของโลกโดยได้สมทบเงินทุนต่อจีดีพีโลกร้อยละ 28 ในเวลาที่ผ่านมา BRICS ได้กลายเป็น “หัวเรือ” เป็นพลังขับเคลื่อนให้แก่การฟื้นตัวของเศรษฐกิจโลกหลังวิกฤตทางการเงิน นับวันมีเสียงพูดเข้มแข็งมากขึ้นในกรอบกลไกอื่นๆ เช่น กลุ่มจี 7 และจี 20

ความลำบากของ BRICS ในปัจจุบัน

ในสภาวการณ์ที่โลกกำลังเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วและความผกผันของโครงสร้างโลก ทั้ง 5 เศรษฐกิจสมาชิกต้องรับมือกับความท้าทายต่างๆ เช่น บราซิลต้องรับมือกับวิกฤตทางเศรษฐกิจและการเมือง การถดถอยทางเศรษฐกิจทำให้การขยายตัวของแอฟริกาใต้อยู่ที่ร้อยละ 0.6 และหลังการถดถอยเป็นเวลา 3 ปี บราซิลได้มีการขยายตัวอยู่ที่ร้อยละ 0.2 สำหรับประเทศรัสเซีย ในหลายปีที่ผ่านมา ก็ต้องเผชิญกับคำสั่งคว่ำบาตรของสหรัฐและพันธมิตร จนทำให้รัสเซียในปัจจุบันไม่ใช่ 1 ใน 10 เศรษฐกิจรายใหญ่ที่สุดของโลก ส่วนอินเดียและจีนก็มักเผชิญหน้ากันเนื่องจากผลประโยชน์และภูมิศาสตร์การเมือง ซึ่งล่าสุดนี้การเผชิญหน้ากันที่เขต Doklam ทางทิศตะวันตกของเทือกเขาหิมาลัยเกือบเมื่อเร็วๆนี้เกือบทำให้นายกรัฐมนตรีอินเดียยกเลิกการเข้าร่วมการประชุมของ BRICS  แต่ก่อนพิธีเปิดการประชุมไม่กี่วัน อินเดียและจีนสามารถปลดชนวนความตึงเครียดในตลอด 2 เดือนที่ผ่านมาได้

การพัฒนาอย่างก้าวกระโดดและความทะเยอทะยานด้านภูมิศาสตร์การเมืองของจีนนับวันเพิ่มมากขึ้นได้ทำให้ประเทศสมาชิกลดความไว้วางใจทางการเมืองต่อจีน นอกจากนี้ แนวโน้มการคุ้มครองการค้าที่กำลังเกิดขึ้นก็เป็นความท้าทายที่ยิ่งใหญ่ต่อ BRICS ในกระบวนการขยายตัวและพัฒนา

(Photo AFP/VNplus)

พยายามแก้ไขข้อสงสัยเกี่ยวกับความเชื่อมโยง

ในสภาวการณ์ดังกล่าว การประชุมสุดยอด BRICS ครั้งที่ 9 ถือเป็นโอกาสให้ทุกประเทศสมาชิกแก้ไขข้อสงสัยของประชามติโลกว่า นี่เป็นกลไกที่ขาดความเชื่อมโยงและล้าสมัยหรือไม่

ในฐานะเจ้าภาพของการประชุม นายสีจิ้นผิง ประธานประเทศจีนได้กล่าวเปิดประชุมโดยย้ำว่า ในสภาวการณ์ที่โลกกำลังมีการผันผวนอย่างซับซ้อน บรรดาประเทศสมาชิกต้องขยายความร่วมมือทางเศรษฐกิจอย่างเป็นรูปธรรม ผลักดันการเพิ่มทักษะความสามารถในการกำกับดูแลเศรษฐกิจโลก ต้องให้ความเคารพระหว่างกันเพื่อหลีกเลี่ยงความขัดแย้ง สำหรับความร่วมมือภายในกลุ่ม นายสีจิ้นผิงยืนยันว่า การแลกเปลี่ยนภายในกลุ่ม อยู่ที่ร้อยละ 5.7 จากจำนวน 1แสน9หมื่น7 พันล้านดอลลาร์สหรัฐที่เป็นเงินลงทุนโดยตรงของ BRICSในปี 2016 ซึ่งถือว่าน้อยมาก ทุกประเทศสมาชิกควรขยายความร่วมมือให้ทัดเทียมกับศักยภาพที่มีอยู่ จีนให้คำมั่นว่า จะสมทบเงิน 500 ล้านหยวนหรือ 76.4 ล้านดอลลาร์สหรัฐให้แก่แผนความร่วมมือทางเศรษฐกิจและเทคโนโลยีของ BRICS และสมทบเงินทุน 4 ล้านดอลลาร์สหรัฐให้แก่โครงการของธนาคารพัฒนาใหม่ของ BRICS หรือ NDB ตลอดจนเสนอความคิดเห็นเกี่ยวกับ BRICS ขยายวงหรือ BRICS + เพื่อเพิ่มจำนวนสมาชิกและลดช่องว่างจากนโยบายการคุ้มครองการค้าของสหรัฐ เพื่อช่วยให้ BRICS มีบทบาทสำคัญมากขึ้นในโลกที่กำลังพัฒนา

หลังการก่อตั้งมาเป็นเวลา 16 ปี ปัจจุบันนี้ BRICS ได้กลายเป็นกลุ่มที่มีอิทธิพลไม่น้อยในประชาคมระหว่างประเทศ แต่อย่างไรก็ตาม เพื่อรับมือกับความท้าทายต่างๆในปัจจุบัน BRICS กำลังพยายามส่งสาส์นที่เข้มแข็งเพื่อผลักดันความร่วมมือให้เป็นรูปธรรม ความสามัคคีภายในกลุ่มและการมุ่งสู่เป้าหมาย “กำหนดบทบาทของโลก”.