Khi đến Sapa, một số khách du lịch chọn cách thuê một chiếc xe máy, tự điều khiển để đến Tả Phìn. Hai bên đường là những thửa ruộng bậc thang. Bờ ruộng uốn lượn ôm sát lưng đồi tạo thành những đường cong mềm mại. Điểm đầu tiên du khách vào thăm là Tu viện cổ Tả Phìn. Tuy giờ chỉ là phế tích, còn lại với thời gian là những bức tường đá nhưng tu viện vẫn giữ những giá trị văn hóa và nét kiến trúc độc đáo của riêng mình.

Ở Tả Phìn, đa phần du khách thích được ở tại nhà dân để được trải nghiệm cuộc sống một cách rõ nét nhất.  Trong ngôi nhà gỗ của người Dao đỏ, khách tự tay chế biến thức ăn cùng gia chủ. Ban ngày, khách cùng chủ nhà ra những vạt rừng sau nhà tìm cây thuốc và thăm bản làng. Tối đến, thì quây quần bên bếp lửa, cả khách và chủ cùng trò chuyện rôm rả.

Dù là khách trong nước hay là nước ngoài, ai cũng muốn biết nhiều hơn về phong tục cũng như văn hóa của người Dao đỏ. Anh Max, một du khách đến từ Australia, có 2 ngày ở tại gia đình bà Phan Mán Mẩy, cho biết: “Người dân ở đây rất thân thiện, đáng mến, họ chào đón chúng tôi. Do đó mà tôi thấy rất dễ hòa đồng với họ. Rất khác biệt với Australia. Ở Australia thường chỉ có mẹ là người vào bếp nấu ăn nhưng ở đây mọi người cùng ngồi quanh bếp lửa, rất ấm cúng. Theo tôi thì bạn có thể ngủ trong khách sạn ở bất cứ nơi nào nhưng trải nghiệm ở đây thì không phải nơi nào cũng có. Bạn bè tôi khuyên rằng tôi nên đến đây”.

Ông Đặng Thái An cùng các con ở Hà Nội dành trọn 3 ngày sống cùng với  gia đình bà Phan Mán Mẩy. Ông An thích thú khi lần đầu tiên đi du lịch mà lại không ở khách sạn sang trọng, không ăn ở nhà hàng thay vào đó là một hình thức trải nghiệm vô cùng thú vị: “Đi du lịch mà ở trực tiếp thế này thì đây là lần đầu tiên. Ở nhà dân có cái hay. Mình ăn cùng nhà chủ, các cháu nhỏ của gia đình nhà chủ cũng ăn cùng, sinh hoạt cùng gia đình, đi lên đồi lên nương với gia đình, trải nghiệm cuộc sống nhà dân tại nơi mình đến. Trong bếp nhà chủ, người ta xào nấu như thế nào là mình làm cùng với người ta, tắm theo phong tục ở đây, nước tắm người Dao đỏ. Mình là khách du lịch, họ đun cho nồi nước to, từng phòng từng người vào tắm. Mình cũng trải nghiệm theo phong tục. Cũng lên núi, lên nhà con của bà Mẩy chơi. Nó có cái thú vị riêng”. 

Anh Đặng Thái Vinh, con trai ông Thái An, đến Sapa nhiều lần, nên anh cũng muốn những người thân trong gia biết Sapa không chỉ có núi Hàm Rồng, có phố Cầu Mây, Thác Bạc. Anh cho biết: “Lý do tôi chọn lên trên này mà không phải ở trung tâm của Sapa vì ở trung tâm thì mình thường chỉ trải nghiệm xung quanh thôi còn khi lên trên này thì mình sẽ có rất nhiều điều kiện thuận lợi, đặc biệt là không khí trong lành tốt cho sức khỏe. Khi lên trên này mình sẽ hòa nhập với văn hóa của người Dao và mình sẽ học, tìm hiểu về văn hóa của người Dao, các phong tục, học tiếng người Dao”.

Từ xưa, người Dao thường dùng những vị thuốc lá từ trên rừng về nấu nước tắm vào ngày cuối năm để đón năm mới. Nhận thấy việc tắm lá thuốc có tác dụng tốt cho sức khỏe, người dân Tả Phìn đã biến nó thành sản phẩm độc đáo, phục vụ khách du lịch. Để tắm lá thuốc theo truyền thống của người Dao Đỏ, mỗi thùng nước tắm thường dùng đến hơn 10 loại lá thuốc, thậm chí có khi dùng tới 120 loại khác nhau. Bà Phan Mán Mẩy cho biết: “Lá thuốc tự đi hái, một số thuốc tốt ở đây không có thì phải đi mua thêm. Đi đâu về mỏi mệt vào tắm xong thấy cơ thể nhẹ nhàng, ngủ ngon, khách lại thích. Mùa hè thì đun nước dễ hơn, mùa đông đun 3 tiếng nước không sôi được”.

Lấy thêm những  vị lá thuốc cho vào nồi nước lá đang âm ỉ sôi trên bếp lửa củi, anh Đặng Thái Vinh, thực hiện các bước giống như người Dao đỏ đang phục vụ khách: “Trên này có tắm lá thuốc của người Dao, là thứ rất tốt cho sức khỏe. Lúc lên trên này cả nhà mọi người đã phải đi bộ 13km, rất mệt nhưng khi tắm lá thuốc xong thì lại rất khỏe”.

Nhà gỗ truyền thống lẫn trong sương lạnh, tắm lá thuốc, bếp củi, những tập tục, nếp sống bình dị yên bình của người Dao đỏ ở Tả Phìn. Một lần đến với Tả Phìn, du khách sẽ có thêm nhiều trải nghiệm khám phá cuộc sống nơi đây./.