(VOV5) - Đến Lũng Cú, Hà Giang nhất định bạn phải ghé qua bản Lô Lô Chải, điểm dừng chân khá thú vị dành cho những ai yêu văn hóa vùng cao nguyên đá này.
Bản Lô Lô Chải nằm nép mình dưới chân núi Rồng, bên Cột cờ quốc gia Lũng Cú, huyện Ðồng Văn, tỉnh Hà Giang. Bản còn lưu giữ nhiều nét văn hóa đặc sắc của đồng bào dân tộc Lô Lô, một trong những tộc người có số dân ít nhất Việt Nam.
Hiện bản Lô Lô Chải có hơn 100 hộ dân sinh sống, trong đó có 10 hộ người Mông còn lại là người Lô Lô.
Bước chân đến bản Lô Lô Chải, ấn tượng đầu tiên đập vào mắt du khách là những ngôi nhà trình tường màu vàng. Nhà trình tường của người Lô Lô chủ yếu được xây bằng đất sét và đất thịt, mỗi bức tường dày 50 đến 60 cm, mái lợp ngói máng.
Nhà trình tường mùa đông thì ấm, mùa hè thì mát cho nên còn được gọi là nhà "hai mùa". Hiện bản Lô Lô Chải còn giữ được 37 nhà trình tường.
Lô Lô Chải trước đây chỉ dựa vào một vụ lúa nương, một vụ ngô trên núi đá. Năm nào mất mùa có khi phải ăn mèn mén thay cơm. Nhưng từ ngày Lô Lô Chải được du khách biết đến, đời sống của người dân nơi đây đã có nhiều thay đổi. Bên cạnh nghề nương rẫy truyền thống, nhiều hộ gia đình dùng chính ngôi nhà của mình để kinh doanh du lịch homestay.
Nhờ phát triển du lịch, một số hộ mở hàng bán tạp hóa phục vụ du khách; nhiều đàn ông trong bản kiêm thêm chạy xe ôm chở du khách đi tham quan.
Người dân ý thức hơn trong việc làm sạch đẹp môi trường sống. Những lời nhắc giữ vệ sinh được đặt nhiều nơi trong làng.
"Tới Lô Lô Chải mà chưa "check in" cà-phê Cực Bắc, chưa thưởng thức những giọt cà-phê nơi đây thì chưa thể gọi là đã tới". Quán là nhà anh Dìu Dỉ Chiến và chị Lục Thị Vấn, được bao quanh bởi hàng rào đá chắc chắn. Bên trong là ngôi nhà trình tường truyền thống với khoảng bốn, năm chiếc bàn nhỏ kê ở góc sân, ngay cạnh quầy bar xinh xắn đủ chỗ cho khoảng chục người.
Tính trung bình mỗi tháng, Lô Lô Chải đón hơn 1.000 lượng khách lưu trú. Nhất là vào mùa hoa tam giác mạch, nơi đây gần như "cháy" phòng. Năm 2018, nhiều hộ gia đình mạnh dạn đầu tư xây thêm nhà để đón du khách.
Từ năm 2007, khi Lô Lô Chải được công nhận là làng văn hóa và sau đó được tỉnh đưa vào chương trình Dự án bảo tồn làng văn hóa truyền thống, người dân trong bản càng ý thức được việc phải gìn giữ, bảo tồn những giá trị văn hóa dân tộc như một tài nguyên để khai thác du lịch.
Làng văn hoá Lô Lô Chải là một trong những điểm du lịch hấp dẫn đối với du khách trong và ngoài nước khi đến với Cao nguyên đá Đồng Văn.