รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศจีน หวังอี้และรองนายกรัฐมนตรี รัฐมนตรีต่างประเทศเวียดนาม ฝามบิ่งมิงเป็นประธานในพิธีรำลึกครบรอบ 20 ปีการลงนามสนธิสัญญาชายแดนและ 10 ปีการปฏิบัติเอกสารทางนิตินัยว่าด้วยชายแดนทางบกระหว่างเวียดนามกับจีน  (Photo: baoquocte)

เมื่อหวนมองประวัติศาสตร์ กระบวนการเจรจาเกี่ยวกับการกำหนดเส้นแบ่งพรมแดนและการปักปันและปักหลักพรมแดนทางบกระหว่างเวียดนามกับจีนได้มีนิมิตหมายที่สำคัญต่างๆ

เมื่อเดือนพฤศจิกายนปี 1957 คณะเลขาธิการส่วนกลางของพรรคแรงงานเวียดนามหรือพรรคคอมมิวนิสต์เวียดนามในปัจจุบันได้ส่งจดหมายถึงคณะกรรมการกลางพรรคคอมมิวนิสต์จีนเพื่อเสนอให้ทั้งสองประเทศให้ความเคารพเส้นแบ่งพรมแดนที่ถูกระบุในอนุสัญญาเกี่ยวกับการกำหนดเส้นแบ่งพรมแดน 2 ฉบับระหว่างทางการฝรั่งเศสในอินโดจีนกับราชวงศ์ชิงของจีนที่ได้ลงนามเมื่อปี 1887 และปี 1895 เกี่ยวกับการแก้ไขทุกปัญหาการพิพาทผ่านการเจรจา

เมื่อเดือนเมษายนปี 1958 คณะกรรมการกลางพรรคคอมมิวนิสต์จีนได้อนุมัติข้อเสนอของเวียดนาม  ให้ความเคารพเส้นแบ่งพรมแดนแห่งประวัติศาสตร์ที่ถูกระบุในสนธิสัญญา 2 ฉบับดังกล่าว  ภายหลังการลงนามข้อตกลงปารีสเมื่อเดือนมกราคมปี 1973  ทั้งสองประเทศเวียดนาม-จีนได้เริ่มทำการเจรจาเกี่ยวกับเขตชายแดนระหว่างกัน การเจรจารอบแรกถูกจัดขึ้นเมื่อเดือนสิงหาคมปี 1974 แต่เนื่องจากสาเหตุต่างๆ ทำให้การเจรจาไม่บรรลุผลงานใดๆ

กระบวนการเจรจาเกี่ยวกับการกำหนดเส้นแบ่งพรมแดนทางบก

หลังจากที่เวียดนามกับจีนได้ปรับความสัมพันธ์ให้เป็นปกติ เมื่อวันที่ 7 พฤศจิกายนปี 1991  ทั้งสองฝ่ายได้ลงนามสนธิสัญญาฉบับชั่วคราวเกี่ยวกับการแก้ไขปัญหาในเขตชายแดนระหว่างสองประเทศ ผ่านการหารือต่างๆ เมื่อวันที่ 19 ตุลาคม ปี 1993 การลงนามข้อตกลงเกี่ยวกับหลักการขั้นพื้นฐานในการแก้ไขปัญหาชายแดนระหว่างเวียดนามกับจีนได้ช่วยให้การเจรจาเกี่ยวกับการแก้ไขปัญหาในเขตชายแดนทางบกระหว่างสองประเทศดำเนินไปอย่างจริงจัง  โดยเมื่อวันที่ 30 ธันวาคมปี 1999 ณ กรุงฮานอย รัฐบาลทั้งสองประเทศได้ลงนามสนธิสัญญาเกี่ยวกับการกำหนดเส้นแบ่งพรมแดนทางบกระหว่างเวียดนามกับจีน

บนพื้นฐานของข้อตกลงฉบับปี 1999 ทั้งสองฝ่ายได้ร่วมกันลงพื้นที่สำรวจเพื่อปักปันและปักหลักพรมแดน 1,970 หลักในเขตชายแดนที่มีความยาว 1,450 กิโลเมตร เมื่อวันที่ 31 ธันวาคมปี 2008 งานด้านการปักปันและปักหลักพรมแดนทางบกระหว่างเวียดนามกับจีนได้เสร็จสิ้นลง ต่อจากนั้น คือการเจรจาและการลงนามพิธีสารเกี่ยวกับงานด้านการปักปันและปักหลักพรมแดน กลไกลการบริหารเขตชายแดนและด่านชายแดน เมื่อวันที่ 14 กรกฎาคมปี 2010  ทั้งสองฝ่ายได้ประกาศว่า เอกสารที่เกี่ยวข้องถึงการปักปันและปักหลักพรมแดนและการบริหารเขตชายแดนทางบกเวียดนาม-จีนมีผลบังคับใช้และทั้งสองประเทศได้เริ่มบริหารตามเส้นแบ่งพรมแดนใหม่

รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศของสองประเทศเยือนหลักพรมแดนที่ 1369 ที่เวียดนาม (Photo: baoquocte)

กำหนดเส้นแบ่งพรมแดนทางบกที่ชัดเจน

สนธิสัญญาเกี่ยวกับชายแดนทางบกระหว่างเวียดนามกับจีนสร้างก้าวเดินที่สำคัญในการสร้างสรรค์สันติภาพและเสถียรภาพระหว่างสองประเทศและในภูมิภาค นี่เป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์ที่ทั้งสองประเทศกำหนดเส้นแบ่งพรมแดนทางบกอย่างชัดเจน   สร้างพื้นฐานที่มั่นคงให้แก่การสร้างสรรค์เส้นแบ่งพรมแดนที่สันติภาพ มิตรภาพ เสถียรภาพและยั่งยืน ความร่วมมือและการพัฒนาระหว่างสองประเทศ เปิดหน้าใหม่ในประวัติศาสตร์ความสัมพันธ์ระหว่างสองประเทศ

สนธิสัญญาเกี่ยวกับชายแดนทางบกระหว่างเวียดนามกับจีนและการเสร็จสิ้นการปักปันและปักหลักพรมแดน การกำหนดเส้นแบ่งพรมแดนทางบกเป็นพื้นฐานทางนิตินัยที่สำคัญเพื่อให้ทั้งสองประเทศบริหารเขตชายแดนทางบก  เปิดโอกาสใหม่ให้แก่การพัฒนาของแต่ละประเทศ อำนวยความสะดวกให้แก่ท้องถิ่นต่างๆในเขตชายแดนรักษาความมั่นคง ขยายความร่วมมือและการพัฒนาเศรษฐกิจ

จากการบรรลุสนธิสัญญาเกี่ยวกับชายแดนทางบกระหว่างเวียดนามกับจีนและการเสร็จสิ้นการปักปันและปักหลักพรมแดนทางบกและการลงนามสนธิสัญญาเกี่ยวกับการกำหนดเส้นแบ่งแพรมแดนทางทะเล เขตเศรษฐกิจจำเพาะและไหว่ทวีปในอ่าวทะเลตะวันออกและข้อตกลงร่วมมือด้านอาชีพประมงในอ่าวทะเลตะวันออกเมื่อวันที่ 25 ธันวาคมปี 2000 เวียดนามได้แก้ไข 2 ใน 3 ปัญหาใหญ่เกี่ยวกับชายแดนกับจีนที่คั่งค้างจากประวัติศาสตร์ ซึ่งเป็นการแสดงให้เห็นถึงเจตนารมณ์และความตั้งใจของเวียดนามในการแก้ไขทุกปัญหาการพิพาทเกี่ยวกับชายแดน เขตทะเลและไหล่ทวีปกับประเทศเพื่อนบ้านบนพื้นฐานของการให้ความเคารพเอกราช อธิปไตย บูรณภาพแห่งดินแดนและสอดคล้องกับกฎหมายสากล.