(VOV5) - Nghệ nhân Lò Thị Ban, ở bản Hìn, phường Chiềng An, thành phố Sơn La, được đồng bào Thái xa gần biết đến và mến mộ.
Không chỉ vì chị có giọng hát dân ca Thái truyền cảm, ngọt ngào, mà còn là người đau đáu gìn giữ, truyền dạy để làn điệu dân ca của dân tộc mình còn mãi cho đời sau.
Nghe âm thanh bài viết tại đây:
Nghệ nhân Lò Thị Ban sinh ra và lớn lên trong một gia đình truyền thống văn hóa Thái, có bà, mẹ và các chị đều là những người yêu thích các làn điệu dân ca của dân tộc. Từ nhỏ tiếng hát ru của bà, của mẹ đã thấm sâu trong con người chị. Ngay từ năm 12 tuổi, chị Ban đã theo mẹ tham gia hát dân ca tại các lễ hội trong vùng và các phong trào văn hoá, văn nghệ ở địa phương. Trải qua nhiều năm tự rèn dũa học tập và qua các hội diễn văn nghệ quần chúng trong tỉnh và khu vực, chị càng được bà con đồng bào Thái mến mộ bởi giọng hát dân ca Thái truyền cảm, ngọt ngào, trong trẻo mang đậm nét văn hoá Thái.
 Nghệ nhân Lò Thị Ban truyền dạy dân ca Thái cho các em học sinh. |
Không chỉ thể hiện được bài hát dân ca cổ của đồng bào Thái, nghệ nhân Lò Thị Ban còn thể hiện các làn điệu dân ca đệm nhạc cụ dân tộc như đệm khèn bè, sáo trúc, nhị... Vì thế, đến giờ, chị Ban là một trong những học trò xuất sắc được các nghệ nhân có kinh nghiệm truyền dạy hiện còn duy trì được điệu hát dân ca “ long tông” của đồng bào Thái-một điệu hát đòi hỏi kỹ thuật luyến láy, rất ít nghệ nhân thể hiện được thể loại này.
Không những vậy, chị còn sáng tạo ra cách thể hiện mới hơn, phù hợp với cuộc sống hiện tại của đồng bào. Nghệ nhân Lò Thị Ban chia sẻ: "Hát dân ca có rất nhiều điệu hát, hát cổ, giọng dân ca cổ, phải có nhạc cụ đệm cho phù hợp, như hát “ long tông” thường là hát giao duyên. Ngày nay hát dân ca Thái thường đệm với khèn bè, sáo, nhị."
Đam mê, nhiệt tình với phong trào văn hoá, văn nghệ ở địa phương, nhiều năm liền nghệ nhân Lò Thị Ban được bà con bản Hìn tín nhiệm bầu làm đội trưởng đội văn nghệ của bản. Trăn trở về văn hoá dân tộc dần dần bị mai một, đặc biệt là các làn điệu dân ca Thái, chị đã tích cực tham gia câu lạc bộ bảo tôn văn hóa Thái của bản, cùng Ban chủ nhiệm câu lạc bộ nỗ lực truyền dạy cho bà con hội viên và nhân dân, con em trong bản.
Bà Tòng Thị Mai, Bí thư chi bộ kiêm trưởng bản Hìn, phường Chiềng An, thành phố Sơn La, cho biết: "Từ khi thành lập Câu lạc bộ bảo tồn văn hoá Thái, trong đó có đóng góp của nghệ nhân Lò Thị Ban đã tập hợp được nhiều thành viên yêu thích văn hoá, văn nghệ trong bản tham gia, cùng nhau học hát, học múa. Thời gian tới mong chị Ban sẽ phát huy được năng khiếu của mình, truyền dạy cho thế hệ trẻ gìn giữ và phát huy bản sắc văn hoá của dân tộc mình để các điệu hát dân ca Thái không bị mai một."
Bằng nhiệt huyết đam mê của mình, nghệ nhân Lò Thị Ban đã đạt nhiều giải thưởng trong các hội diễn văn nghệ quần chúng trong, ngoài tỉnh. Cá nhân chị được trao tặng nhiều giấy khen, bằng khen của tỉnh Sơn La và các cấp vì đã có nhiều đóng góp vào sự nghiệp bảo tồn và phát huy giá trị văn hoá dân tộc.
Năm vừa qua, chị vinh dự được Nhà Hát - kịch Việt Bắc, đoàn ca múa nhạc Sơn La mời đi truyền dạy hát dân ca Thái cho anh em nghệ sỹ, ca sỹ của các đoàn. Với nghệ nhân Lò Thị Ban, chị sẽ tiếp tục dành nhiều tâm huyết để truyền dạy cho thế hệ trẻ, với niềm mong mỏi lớn nhất là làn điệu dân ca của dân tộc sẽ còn mãi với thời gian.