(VOV5) - VQ-2M đã đánh dấu bước phát triển mới của công nghiệp Quốc phòng Việt Nam.
Tổng công ty Công nghiệp Công nghệ cao Viettel (VHT) thuộc Tập đoàn Công nghiệp Viễn thông Quân đội (Viettel), vừa chính thức đưa vào diễn tập thử nghiệm Hệ thống Quản lý Vùng trời - Tự động hoá chỉ huy mang tên VQ-2M. Sự ra đời của hệ thống đánh dấu bước phát triển mới của công nghiệp quốc phòng, khẳng định năng lực tự chủ khoa học – công nghệ của đất nước trong bảo vệ chủ quyền không phận.
 Trung tâm theo dõi hệ thống mạng của Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội tại Khu công nghệ cao Hòa Lạc, Hà Nội. Ảnh: qdnd.vn |
Nghe bài viết tại đây:
Vừa được đưa vào vận hành tháng 9 vừa qua, VQ-2M là hệ thống cảnh giới tích hợp công nghệ trí tuệ nhân tạo, mô phỏng tác chiến thời gian thực và điều hành tự động hóa. Từ các trạm radar mặt đất, máy bay trinh sát không người lái, đến vệ tinh quan sát, tất cả đều được kết nối vào một mạng lưới thống nhất, tạo nên “tấm lưới điện tử” bao phủ bầu trời Tổ quốc.
Tại Trung tâm chỉ huy VQ-2M, những dãy màn hình sáng rực. Dữ liệu từ hàng trăm cảm biến được truyền về, hợp nhất chỉ trong tích tắc. Trên bản đồ số 3D, mọi vật thể di chuyển đều được đánh dấu, định danh, phân loại theo độ nguy hiểm. Mỗi tín hiệu lạ xuất hiện trên bầu trời, dù là một chiếc UAV cỡ nhỏ hay máy bay tầm xa, đều không thể thoát khỏi “ánh mắt” của VQ-2M.
 Bộ đội Quân chủng Phòng không - Không quân tập huấn khai thác sử dụng hệ thống cảnh giới và bảo vệ vùng trời VQ2. Ảnh: Lê Sự/qdnd.vn |
Hệ thống VQ-2M giúp nắm bắt bức tranh toàn cảnh không phận Việt Nam, với khoảng 4.000-5.000 chuyến bay mỗi ngày, bao gồm cả các chuyến bay không có trong kế hoạch. Thiếu tướng Vũ Đại Dương, Phó Tư lệnh Quân chủng Phòng không - không quân, cho biết hệ thống có thể cùng lúc xử lý 300 tình báo trong 5 giây. Đồng thời, tính toán trường radar và khu vực hỏa lực, giúp người chỉ huy tính toán, đánh giá và chiến đấu hiệu quả: “Viettel đã phối hợp rất tốt với Quân chủng Phòng không-không quân trong việc chuẩn bị triển khai hệ thống. Hệ thống tự động hóa chỉ huy VQ-2M này giúp cho người chỉ huy và kíp chiến đấu để xác định mục tiêu cũng như xử lý nhanh và phản ứng chính xác mục tiêu.”
Hệ thống VQ-2M là bước đột phá quan trọng trong tự động hóa chỉ huy, điều hành tác chiến, được phát triển từ hệ thống VQ-1M thực hiện chức năng cảnh giới vùng trời quốc gia từ năm 2015, đánh dấu lần đầu tiên Việt Nam có hệ thống công nghệ cao do chính doanh nghiệp trong nước làm chủ và sản xuất đưa vào trang bị phục vụ quân sự.
Việc làm chủ công nghệ từ thiết kế nguyên lý đến viết phần mềm điều khiển toàn bộ hoạt động của hệ thống chỉ huy điều khiển có ý nghĩa hết sức quan trọng. Không chỉ là công trình kỹ thuật, VQ-2M còn là minh chứng cho năng lực sáng tạo của các kỹ sư trong quân đội, những “chiến sĩ số” của thời đại 4.0. Ông Nguyễn Đình Việt, Trưởng nhóm Dự án VQ-2M, Tập đoàn Viettel, khẳng định: “Lần diễn tập này là cơ sở để chúng tôi tự tin khẳng định hệ thống VQ-2M đã có thể sử dụng trong môi trường sát với thực tế, đáp ứng các yêu cầu ngày càng cao của Quân chủng phòng không - không quân Việt Nam. Hệ thống đảm bảo khả năng cơ động, tình hình tác chiến phức tạp. Ngoài ra, chúng tôi sẽ tiếp tục nghiên cứu để ứng dụng công nghệ liên quan đến học máy dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo để tăng cường cái khả năng hỗ trợ khả năng tự động xử lý trong cái tiếp chiến đấu cái lần tổ chức diễn tập.”
 Kỹ thuật viên Công ty TNHH Một thành viên Thông tin M1 (Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội) sản xuất thiết bị công nghệ cao cung cấp cho các hệ thống thông tin và mạng liên lạc quân sự. Ảnh: Hồng Sâm/qdnd.vn |
Từ trung tâm chỉ huy, lệnh điều phối có thể được gửi tức thì tới các đơn vị chiến đấu, từ tiểu đoàn tên lửa, trạm ra-đa, đến lực lượng không quân trực chiến.
Tốc độ, chính xác và an toàn, là ba tiêu chí được đặt lên hàng đầu trong vận hành hệ thống VQ-2M. Trong vận hành thực tế, hệ thống VQ-2M được đánh giá cao nhờ tốc độ xử lý cực nhanh và khả năng phân tích thông tin thông minh. Thượng tá Nguyễn Anh Thái, Trung đoàn trưởng trung đoàn 282, Quân chủng Phòng không - không quân, cho biết: “So với trước đây, con người tham gia là chủ yếu thì nay, các hệ thống thông minh, thiết bị thông minh đã tham gia và hỗ trợ rất nhiều. Hệ thống giúp cho kíp chiến đấu làm chủ tốt hơn, thao tác nhanh hơn và chính xác hơn.”
Tính đến nay, hệ thống đã được triển khai lắp đặt cho các đầu mối của Quân chủng Phòng không - không quân trải dài trên khắp mọi miền Tổ quốc từ cực Bắc đến cực Nam, từ biên giới đến hải đảo. Không chỉ là một hệ thống kỹ thuật, đó còn là “lá chắn thép” bảo vệ vùng trời.
Trước sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ, việc tự chủ về công nghiệp quốc phòng càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Sự ra đời của hệ thống cảnh giới bảo vệ vùng trời VQ-2M là minh chứng rõ nét cho bản lĩnh và trí tuệ Việt Nam trong kỷ nguyên số. Đến nay, trên thế giới mới chỉ có khoảng 10 quốc gia có thể tự chủ phát triển hệ thống này. VQ-2M cùng với rất nhiều những công nghệ khác do chính những người lính Quân đội Việt Nam sáng chế, đã đánh dấu bước phát triển mới của công nghiệp Quốc phòng Việt Nam, nâng cao chất lượng sẵn sàng chiến đấu, không để Tổ quốc bị động, bất ngờ trong mọi tình huống.