Tỉnh Ninh Bình hiện nay được thành lập từ ngày 01/7/2025, trên cơ sở hợp nhất ba tỉnh Nam Định, Hà Nam và Ninh Bình (cũ). Đây là một trong những tỉnh có quy mô lớn nhất cả nước , tạo ra một không gian phát triển rộng lớn hơn, đủ sức vươn tầm khu vực và quốc tế. Điều đặc biệt là, chính sự hợp nhất của những không gian văn hóa và lịch sử đặc sắc đã tạo nên sắc màu phong phú cho tỉnh Ninh Bình trong gìn giữ và phát triển các làng nghề. Sự đa dạng, tiềm năng về sản phẩm nông nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, du lịch đã và đang giúp Ninh Bình triển khai hiệu quả chương trình OCOP của Quốc gia: Mỗi xã một sản phẩm, được Tổ chức Nông lương Liên hợp quốc (FAO) đánh giá cao.

Nghe âm thanh tại đây:

Không chỉ sở hữu gần 5.000 di tích, tỉnh Ninh Bình còn là một kho tàng sản sống động, mở ra không gian phát triển du lịch di sản, công nghiệp văn hóa và kinh tế sáng tạo không giới hạn.

Tam Cốc- Bích Động, một phần trong Quần thể danh thắng Tràng An  (Ninh Bình). Sản phẩm OCOP gắn với du lịch trải nghiệm là một trong những thế mạnh của Ninh Bình. Ảnh Hà Linh

Tỉnh hiện có nhiều làng nghề, nghề truyền thống nổi tiếng như đúc đồng Tống Xá, sơn mài Cát Đằng, chạm khắc gỗ La Xuyên, làng nghề trồng hoa cây cảnh nổi tiếng cả nước Vị Khê, Làng nghề thêu ren Thanh Hà, Ninh Hải; làng nghề lụa Nha Xá, làng nghề mây tre đan Ngọc Động, làng chiếu cói Kim Sơn;…Bên cạnh đó, hệ thống giao thông liên vùng được kết nối đồng bộ, hiện đại cả về đường bộ, đường sắt, đường biển…không chỉ tạo điều kiện thuận lợi phát triển các ngành kinh tế chủ lực.

Sự đa dạng về sản phẩm nông nghiệp, tiểu thủ công nghiệp chính là tiềm năng to lớn giúp Ninh Bình triển khai hiệu quả Chương trình OCOP quốc gia.. Nhiều sản phẩm OCOP đạt tiêu chuẩn chất lượng, mang tính thẩm mỹ, độc lạ và có giá trị cao của Ninh Bình đang từng bước chinh phục thị trường thế giới...

Ông Nguyễn Ngọc Thạch, nghê nhân ưu tú làng đan cói Kim Sơn, Ninh Bình tại một triển lãm quốc tế vừa diễn ra ở Hà Nội: Mỗi quốc gia một sản phẩm. Ảnh Hà Linh

Ông Nguyễn Ngọc Thạch, Nghệ nhân ưu tú làng cói Kim Sơn cho biết, trước đây người dân sản xuất chủ yếu theo kinh nghiệm, nhỏ lẻ, nay đã biết chú trọng đến giá trị gia tăng sản phẩm, gắn kết với phát phát triển du lịch làng nghề. Và, chương trình OCOP thực sự đang giúp cuộc sống người dân nơi đây phát triển từng ngày: “Đến nay không phải ở quy mô ở làng nữa mà toàn xã, toàn tỉnh, nơi nào cũng có hộ gia đình, làm nghề này. Sản phẩm thủ công truyền thống cói, bèo Kim Sơn hiện có mặt ở khắp đất nước và ra cả thế giới. Khách du lịch quốc tế rất thích những sản phẩm handmade của chúng tôi. Nghề đã tạo ra hàng triệu việc làm ổn định cho người dân Ninh Bình. Người dân cứ yên tâm làm ăn, làng quê yên bình, phúc lợi dân sinh tốt. Địa phương nơi tôi sống lâu rồi không có hộ nghèo”.

Theo ông Trương Quốc Huy - Bí thư Tỉnh ủy Ninh Bình, với triết lý phát triển từ nội lực, dựa vào cộng đồng- OCOP đã thực sự mở ra một hướng đi mới trong phát triển nông nghiệp nông thôn tại tỉnh Ninh Bình nói riêng: “OCOP giúp sản phẩm của người dân không chỉ là hàng hóa, mà còn là bản sắc, là tự hào của quê hương, được chuẩn hóa về chất lượng, mẫu mã bao bì, có truy xuất nguồn gốc, có thương hiệu và có thị trường rõ ràng. Sau hơn 6 năm triển khai OCOP, tỉnh Ninh Bình có 980 sản phẩm OCOP đạt từ 3 sao trở lên. Ninh Bình được Trung ương ghi nhận là một trong những địa phương triển khai tốt nhất chương trình OCOP và là địa phương đầu tiên có sản phẩm OCOP 5 sao.

Các đại biểu tham quan tại HTX Sinh Dược.- sản phẩm làm tranh từ lá Bồ đề- Một trong những sản phẩm chất lượng OCOP của Ninh Bình.

Phần lớn các sản phẩm sau khi được công nhận OCOP đều có sự tăng trưởng rõ rệt về doanh thu và giá trị, đóng góp tích cực vào phát triển kinh tế, tạo thêm việc làm và nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống cho người dân.

Theo đánh giá của tổ chức Nông lương Liên hợp quốc (FAO), Ninh Bình được xem là điểm sáng về triển khai chương trình Mỗi xã một sản phẩm) tại Việt Nam, đặc biệt trong việc lồng ghép yếu tố văn hóa, sinh thái và du lịch vào sản phẩm. Sự sáng tạo này đã giúp các sản phẩm OCOP của tỉnh không chỉ có giá trị kinh tế mà còn mang đậm bản sắc địa phương, thu hút du khách và góp phần vào sự phát triển bền vững của kinh tế nông thôn.  

Phó Tổng Giám đốc FAO Beth Bechdol (áo xanh) đánh giá cao nỗ lực của Việt Nam trong việc xây dựng mô hình OCOP trở thành một chương trình phát triển nông thôn hiệu quả, có khả năng lan tỏa quốc tế.

Ông Alue, Trợ lý Tổng giám đốc kiêm trưởng đại diện FAO tại khu vực châu Á- Thái Bình Dương đánh giá cao sự kết hợp giữa đổi mới sáng tạo, công nghệ và bản sắc văn hóa trong sản phẩm OCOP của Ninh Bình và coi đây là mô hình đáng được chia sẻ, học hỏi cho các nước ở châu Phi và châu Á-Thái Bình Dương: "Tôi nghĩ rằng, các quốc gia học hỏi được rất nhiều mô hình OCOP của Việt Nam nói chung và Ninh Bình nói riêng. Chúng tôi rất ấn tượng với những bước đi mà tỉnh đang triển khai, để thúc đẩy hơn nữa chương trình OCOP như nâng cao chất lượng, mở rộng và đáp ứng tốt hơn các tiêu chuẩn khác nhau của thị trường thế giới. Một thông điệp nữa mà chúng ta tiếp nhận sau chuyến thăm Ninh Bình chính là tăng cường hợp tác giữa Việt Nam và các quốc gia Châu Phi, cận đông và Châu Á- TBD. Chúng tôi có thể kết nối ngay với các đối tác Ninh Bình, học hỏi mô hình của họ thông qua cơ chế hợp tác Nam Nam, và để cùng nhau phát triển chương trình OCOP- sáng kiến do FAO khởi xướng”.

Đại biểu quốc tế hứng thú lắng nghe quy trình sản xuất cơm cháy, đặc sản nổi tiếng khắp cả nước của tỉnh Ninh Bình.

Tiến sĩ Nguyễn Đỗ Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết, chính phủ Việt Nam đang hướng tới mục tiêu đưa OCOP trở thành phong trào toàn cầu, gắn với bảo tồn di sản, văn hóa truyền thống của từng địa phương, góp phần phát triển kinh tế nông thôn theo hướng bền vững và hội nhập sâu rộng.

Để hiện thực hóa mục tiêu này, tỉnh Ninh Bình cũng như các địa phương khác tới đây sẽ tập trung  hơn nữa vào các giải pháp trọng tâm như phát triển sản phẩm OCOP theo chuỗi giá trị, gắn với lợi thế tài nguyên bản địa; chú trọng ứng dụng công nghệ, nâng cao chất lượng và mẫu mã sản phẩm; đồng thời thúc đẩy xúc tiến thương mại qua hội chợ, triển lãm, kết nối tiêu thụ qua các sàn thương mại điện tử.