(vovworld) – ພາຍຫຼັງດຳເນີນການສືບສວນເປັນເວລາ 6 ເດືອນ ແລະ ພິພາກສາເປັນເວລາ 2 ວັນ, ວັນທີ 18/4, ສານສາກົນກ່ຽວກັບ Monsanto ຢູ່ລາໄຮ (ປະເທດ ໂຮນລັງ) ໄດ້ອອກຄຳຕັດສິນ, ລົງໂທດກຸ່ມບໍລິສັດ Monsanto ກ່ຽວກັບໂທດທຳລາຍ, ດັບສູນສິ່ງແວດລ້ອມ, ກໍ່ຜົນຮ້າຍໃນໄລຍະຍາວເຖິງຊີວະພາບ ແລະ ຊີວິດການເປັນຂອງປະຊາຊົນຢູ່ຫຼາຍປະເທດ, ໃນນັ້ນມີ ຫວຽດນາມ. ຄຳຕັດສິນຂອງສານພົນລະເຮືອນນີ້ແມ່ນບາດກ້າວພື້ນຖານເພື່ອຊຸກຍູ້ໃຫ້ Monsanto ປະຕິບັດກົດໝາຍ, ມີຄວາມຮັບຜິດຊອບແກ້ໄຂຜົນຮ້າຍຢ້ອນຫຼັງໃນການສະໜອງທາດພິດສີສົ້ມ/ດີໂອຊິນ ໃຫ້ກອງທັບ ອາເມລິກາ ດຳເນີນສົງຄາມເຄມີຢູ່ ຫວຽດນາມ. ບົດຂຽນຂອງບັນນາທິການ ທູຮວາ ດ້ວຍຫົວຂໍ້ວ່າ “Monsanto ຕ້ອງມີຄວາມຮັບຜິດຊອບແກ້ໄຂຜົນຮ້າຍຢ້ອນຫຼັງເຖິງສິ່ງແວດລ້ອມຢູ່ ຫວຽດນາມ”.
 ພາບປະກອບ |
ສົງຄາມເຄມີໂດຍ ອາເມລິກາ ດຳເນີນຢູ່ ຫວຽດນາມ ແມ່ນສົງຄາມເຄມີດ້ວຍຂອບຂະໜາດໃຫຍ່ທີ່ສຸດ, ຍາວນານທີ່ສຸດ ແລະ ກໍ່ຜົນຮ້າຍຢ້ອນຫຼັງຢ່າງໜັກໜ່ວງທີ່ສຸດທີ່ມີຕໍ່ມະນຸດ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມຂອງ ຫວຽດນາມ. ຕາມນັ້ນແລ້ວ, ແຕ່ປີ 1961 – 1971, ກອງທັບ ອາເມລິກາ ໄດ້ຫວ່ານທາດເຄມີເກືອບ 80 ລ້ານລິດ, ໃນນັ້ນມີ 61% ແມ່ນທາດພິດສີສົ້ມ, ເຊິ່ງບັນຈຸ 366 ກິໂລກາມດີໂອຊິນລົງພາກໃຕ້ ຫວຽດນາມ. ປະຊາຊົນ ຫວຽດນາມ ປະມານ 4,8 ລ້ານຄົນຖືກຜົນສະທ້ອນຈາກທາດພິດເຄມີ, ມີຜູ້ປະສົບເຄາະຮ້າຍຈາກທາດພິດສີສົ້ມ/ດີໂອຊິນ ເກືອບ 3 ລ້ານຄົນ, ປະຊາຊົນນັບແສນຄົນເສຍຊີວິດ, ມີຫຼາຍຄົນດຳລົງຊີວິດໃນສະພາບຖືກຜົນຮ້າຍຢ້ອນຫຼັງຈາກທາດພິດສີສົ້ມ, ນັບໝື່ນຄົນຖືກຢຶດເອົາສິດເປັນພໍ່, ເປັນແມ່. ການແກ້ໄຂຜົນຮ້າຍຢ້ອນຫຼັງຈາກທາດພິດສີສົ້ມ/ດີໂອຊິນ ຢູ່ ຫວຽດນາມ ລວມມີຫຼາຍບັນຫາໃຫຍ່ຄື: ຕີລາຄາ, ເພີ່ມເຕີມສະພາບການດີໂອຊິນ ຍັງຕົກຄ້າງ ແລະ ຊອກຫາເຕັກໂນໂລຢີເໝາະສົມເພື່ອກຳຈັດມົນລະພິດ, ຈຳກັດຈຳນວນຜູ້ຖືກຜົນສະທ້ອນ ໃໝ່ ແລະ ບໍ່ໃຫ້ສືບພັນສູ່ຕໍ່ຄົນລຸ້ນຫຼັງ… ດັ່ງນັ້ນຮຽກຮ້ອງໃຫ້ມີການໜູນຊ່ວຍຢ່າງຫຼວງຫຼາຍຂອງ ຫວຽດນາມ ແລະ ການຊ່ວຍເຫຼືອຈາກປະຊາຄົມສາກົນ.
ປະຊາຊົນ ຫວຽດນາມ ມານະພະຍາຍາມທວງເອົາຍຸຕິທຳ
ພາຍຫຼັງກ່ວາ 4 ທົດສະວັດນັບແຕ່ເມື່ອສົງຄາມໄດ້ສິ້ນສຸດລົງ, ປະຊາຊົນ ຫວຽດນາມ ຍັງຄົງຮຽກຮ້ອງໃຫ້ໂລກສາມັກຄີຕໍ່ສູ້ກັບບັນດາອົງການ, ສ່ວນບຸກຄົນຂອງ ອາເມລິກາ, ຮຽກຮ້ອງແກ້ໄຂຜົນຮ້າຍຢ້ອນຫຼັງຢ່າງໜັກໜ່ວງຈາກທາດພິດສີສົ້ມ/ ດີໂອຊິນ ເຊິ່ງ ຫວຽດນາມ ພວມຕ້ອງແບກຫາບ. ວັນທີ 30/1/2004, ບັນດາຜູ້ປະສົບເຄາະຮ້າຍຈາກທາດພິດສີສົ້ມ/ດີໂອຊີນ ຫວຽດນາມ ໄດ້ຍື່ນໃບຄຳຮ້ອງຂຶ້ນສານຂອງເມືອງ Brooklin, ນະຄອນ ນິວຢອກ, ທີ່ຟ້ອງຮ້ອງບໍລິສັດຜະລິດທາດເຄມີຂອງ ອາເມລິກາ 37 ແຫ່ງ, ໃນນັ້ນມີ Monsanto, ຍ້ອນໄດ້ຜະລິດ ແລະ ສະໜອງທາດເຄມີທີ່ອັນຕະລາຍເພື່ອໃຫ້ກອງທັບ ອາເມລິກາ ນຳໃຊ້ໃນສົງຄາມຢູ່ ຫວຽດນາມ. ຄຳຕັດສິນໄຮ້ເຫດຜົນ, ຂາດຄວາມຍຸຕິທຳຂອງບັນດາສານຢູ່ ອາເມລິກາ ທີ່ປະຕິເສດການຮ້ອງຟ້ອງນີ້ໄດ້ພາໃຫ້ເກີດກະແສຟອງຄັດຄ້ານ ອາເມລິກາ ຢູ່ຫຼາຍປະເທດໃນໂລກ, ນັບທັງຢູ່ອາເມລິກາ. ວັນທີ 16 -17/5/2009, ສານມະໂນທຳປະຊາຊົນສາກົນທີ່ຈັດຕັ້ງຢູ່ ປາຣີ (ປະເທດ ຝຣັ່ງ) ໄດ້ອອກຄຳຕັດສິນ, ຢັ້ງຢືນວ່າ ລັດຖະບານ ອາເມລິກາ ແມ່ນຕົວການນຳໃຊ້ທາດດີໂອຊິນ, ເຊິ່ງຜົນຮ້າຍຢ້ອນຫຼັງຂອງມັນຕໍ່ສິ່ງແວດລ້ອມ ຫວຽດນາມ ອາດໄດ້ຮັບຖືວ່າແມ່ນ “ດັບສູນ, ທຳລາຍສິ່ງແວດລ້ອມ”; ບັນດາບໍລິສັດຜະລິດທາດເຄມີຢູ່ ອາເມລິກາ ແມ່ນຜູ້ຕ້ອງໂທດໃນບັນດາການກະທຳຂອງລັດຖະບານ ອາເມລິກາ. ສານຮຽກຮ້ອງໃຫ້ລັດຖະບານ ອາເມລິກາ ແລະ ບັນດາບໍລິສັດທາດເຄມີທີ່ສະໜອງທາດພິດສີສົ້ມຕ້ອງໂຊດເຊີຍໃຫ້ບັນດາຜູ້ປະສົບເຄາະຮ້າຍຈາກທາດພິດສີສົ້ມ ແລະ ຄອບຄົວຂອງເຂົາເຈົ້າ; ຕ້ອງຮັບຜິດຊອບກຳຈັດສິ່ງແວດລ້ອມ, ລ້າງທາດພິດສີສົ້ມຢູ່ບັນດາສະຖານທີ່ຖືກມົນລະພິດທາດເຄມີຢູ່ ຫວຽດນາມ…
ເຖິງວ່າບັນດາກໍລະນີຮ້ອງຟ້ອງຂອງຜູ້ປະສົບເຄາະຮ້າຍຈາກທາດພິດສີສົ້ມ/ດີໂອຊິນ ຫວຽດນາມ ຍັງບໍ່ທັນບັນລຸຜົນເທົ່າທີ່ຄວນ, ແຕ່ໃນເບື້ອງຕົ້ນໄດ້ມີການກະທົບຕັ້ງໜ້າເຖິງທີ່ທີ ແລະ ການກະທຳຂອງຂະແໜງນິຕິບັນຍັດ ແລະ ຂະແໜງປະຕິບັດກົດໝາຍ ອາເມລິກາ. ເດືອນ 11/2006, ຫວຽດນາມ ແລະ ອາເມລິກາ ໄດ້ອອກຖະແໜງການຮ່ວມ, ຢັ້ງຢືນວ່າ: “2 ຝ່າຍມານະພະຍາຍາມກ່ວາອີກ ເພື່ຶອແກ້ໄຂບັນຫາມົນລະພິດສິ່ງແວດລ້ອມຢູ່ບໍລິເວນໃກ້ກັບບັນດາສາງບັນຈຸທາດພິດດີໂອຊິນ ກ່ອນນີ້ ສິ່ງດັ່ງກ່າວຈະປະກອບສ່ວນພໍສົມຄວນເຂົ້າໃນການສືບຕໍ່ພັດທະນາການພົວພັນລະຫວ່າງ 2 ປະເທດ”. ຫຼັງຈາກນັ້ນ, ກອງທຶນ Ford, ກອງທຶນ Bill & Melinda Gates…ຂອງ ອາເມລິກາ ໄດ້ອຸປະຖຳບາງໂຄງການ, ຄື: ກໍ່ສ້າງບັນດາກິດຈະກຳຕ້ານການແຜ່ລາມທາດເຄມີຊົ່ວຄາວຢູ່ສະໜາມບິນດ່ານັ້ງ, ກໍ່ສ້າງຫ້ອງທົດລອງ ດີໂອຊິນ… ຊຸມປີ 2007, 2009, ສະພາແຫ່ງຊາດ ອາເມລິກາ ໄດ້ຮັບຮອງເອົາບ້ວງເງິນໜູນຊ່ວຍມີມູນຄ່າ 3 ລ້ານ USD/ປີ; ປີ 2010, ແມ່ນ 15 ລ້ານ USD ໃຫ້ແກ່ການແກ້ໄຂຜົນຮ້າຍຢ້ອນຫຼັງຈາກທາດພິດສີສົ້ມຢູ່ ຫວຽດນາມ. ປີ 2011, ລັດຖະບານ ອາເມລິກາ ໄດ້ໜູນຊ່ວຍ 34 ລ້ານ USD ໃຫ້ແກ່ ຫວຽດນາມ ເພື່ອລ້າງທາດພິດຢູ່ສະໜາມບິນ ດ່ານັ້ງ. ແຕ່ວ່າ, ບັນດາການປະກອບສ່ວນນັ້ນຍັງໜ້ອຍໂພດສຳລັບຜົນຮ້າຍຢ້ອນຫຼັງອັນໃຫຍ່ຫຼວງທີ່ເຂົາເຈົ້າໄດ້ກໍ່ຂຶ້ນສຳລັບປະຊາຊົນ ຫວຽດນາມ.
ຕໍ່ໜ້າບັນດາຜົນຮ້າຍຢ້ອນຫຼັງທີ່ໜັກໜ່ວງຂອງ ທາດພິດສີສົ້ມ/ດີໂອຊິນ ສຳລັບສຸຂະພາບຂອງມະນຸດ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມ ຫວຽດນາມ, ຫວ່າງແລ້ວນີ້, ທ່ານຮອງນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ຫວູດຶກດາມ ໄດ້ຢັ້ງຢືນວ່າ: “ທຸກໆຄວາມມານະພະຍາຍາມຂອງບໍ່ວ່າຜູ້ໃດ, ເຖິງວ່າດ້ວຍຈິດໃຈ, ພຸມປັນຍາ, ວັດຖຸ, ເຖິງວ່າມີແຕ່ແມ່ນເງິນຫຼຽນໜຶ່ງ, ຄືເງິນຫຼຽນໜຶ່ງຂອງຊາວ ອາເມລິກາ ທີ່ປະກອບເຂົ້າໂຄງການລ້າງທາດພິດຢູ່ສະໜາມບິນ ດ່ານັ້ງ, ຫຼື ເງິນຫຼຽນໜຶ່ງຂອງບັນດາຜູ້ຊ່ວຍເຫຼືອຜູ້ປະສົບເຄາະຮ້າຍຈາກທາດພິດສີສົ້ມ/ດີໂອຊິນ ຊື້ຢຸກຢາ, ເຄື່ອງນຸ່ງ… ລ້ວນແຕ່ລຳຄ່າທີ່ສຸດ”. ດັ່ງນັ້ນ, ຫວຽດນາມ ຊົມເຊີຍເລື່ອງສານສາກົນ Monsanto ທີ່ໄດ້ສະຫລຸບວ່າ Monsanto ໄດ້ດັບສູນ, ທຳລາຍສິ່ງແວດລ້ອມ ຫວຽດນາມ ແລະ ສະເໜີ Monsanto ເຄົາລົບຂໍ້ສະເໜີທາບທາມຂອງສານ, ມີບັນດາການກະທຳແທດຈິງປະກອບສ່ວນແກ້ໄຂຜົນຮ້າຍຢ້ອນຫຼັງໂດຍທາດພິດສີສົ້ມ/ດີໂອຊິນ ກໍ່ຂຶ້ນຕໍ່ສິ່ງແວດລ້ອມ ຢູ່ ຫວຽດນາມ ໂດຍໄວ.
ເຖິງວ່າ, ສະພາແຫ່ງຊາດ, ລັດຖະບານ ແລະ ປະຊາຊົນ ອາເມລິກາ ໄດ້ມີບັນດາບາດກ້າວຕັ້ງໜ້າ, ໜູນຊ່ວຍແກ້ໄຂຜົນຮ້າຍຢ້ອນຫຼັງຈາກສົງຄາມຢູ່ ຫວຽດນາມ, ໃນນັ້ນມີຜົນສະທ້ອນຈາກທາດພິດສີສົ້ມ/ດີໂອຊິນ ແລ້ວກໍ່ຕາມ, ແຕ່ບັນດາບໍລິສັດຂອງ ອາເມລິກາ, ຄື Monsanto, ເຊິ່ງແມ່ນບໍລິສັດເຄີຍສະໜອງທາດພິດສີສົ້ມ/ດີໂອຊິນ ໃຫ້ກອງທັບ ອາເມລິກາ ນຳໃຊ້ໃນສົງຄາມຢູ່ ຫວຽດນາມ, ກໍ່ຕ້ອງມີຄວາມຮັບຜິດຊອບໜູນຊ່ວຍແກ້ໄຂຜົນຮ້າຍຢ້ອນຫຼັງຈາກ ທາດພິດສີສົ້ມ/ດີໂອຊິນ ຢູ່ ຫວຽດນາມ.