ຊຸມມື້ກ່ອນນີ້ 70 ປີ, ນະຄອນຫຼວງຮ່າໂນ້ຍມີຄວາມຟົດເດືອດໄປດ້ວຍບັນຍາກາດແຫ່ງການຕໍ່ສູ້ດ້ວຍຄຳຂວັນ “ ຍອມເສຍສະຫຼະຊີວິດເພື່ອປະເທດຊາດສັນຕິພາບ ”. ບຸນເຕັດປີກຸນ 1947, ຮ່າໂນ້ຍໄດ້ຕ້ອນຮັບປີໃໝ່ໃນທ່າມກາງບັນຍາກາດ “ 60 ວັນ ແລະ ຄືນແຫ່ງແປວໄຟສົງຄາມ”. ນັ້ນແມ່ນບຸນເຕັດໃນທ່າມກາງສະພາບສົງຄາມ, ດ້ວຍຄວາມຫຍຸ້ງຍາກ, ທຸກຈົນຂາດເຂີນຫຼາຍຢ່າງແຕ່ເຕັມໄປດ້ວຍຄວາມຮັກແພງ, ມິດຈິດມິດໃຈລະຫວ່າງກອງທັບ ແລະ ປະຊາຊົນ, ມີຄວາມປະເອີບໃຈ, ເຊື່ອໝັ້ນຕໍ່ການຕໍ່ຕ້ານເພື່ອປົກປັກຮັກສາພື້ນຖານເອກະລາດທີ່ຍັງໜຸ່ມນ້ອຍຂອງຊາດ.
ທ່ານປະທານໂຮ່ຈິມິນກັບກອງອາລັກຂາບົນເສັ້ນທາງທຳການຕໍ່ຕ້ານ |
ຄ່ຳຄືນວັນທີ 19/12/1946, ເມື່ອຄຳຮຽກຮ້ອງທົ່ວປະເທດທຳການຕໍ່ຕ້ານຂອງທ່ານປະເທດໂຮ່ຈິມິນຖືກອອກອາກາດທາງວິທະຍຸກະຈາຍສຽງຫວຽດນາມນັ້ນ, ກໍແມ່ນຈຸດເວລາທີ່ຊາວຮ່າໂນ້ຍນັບພັນຄົນໄດ້ສະໝັກໃຈເຂົ້າຮ່ວມກອງກຳລັງສູ້ຮົບແບບສະຫຼະຊີບຂອງນະຄອນຫຼວງ . ຮ່າໂນ້ຍໃນວັນນັ້ນ, ເຮືອນແຕ່ລະຫຼັງແມ່ນປ້ອມໝັ້ນ, ຖະໜົນແຕ່ລະສາຍແມ່ນແນວຮົບ, ຊາວຮ່າໂນ້ຍແຕ່ລະຄົນກໍແມ່ນນັກຮົບ”. ຢູ່ໃນຄຸ້ມຖະໜົນເກົ່າ, ບ່ອນໃດກໍພົບເຫັນຄຳຂວັນ “ ຮ່ວມເປັນຮ່ວມຕາຍກັບນະຄອນຫຼວງ ”, “ເອກະລາດຫຼືເສຍຊີວິດ”. ທົ່ວທັງຮ່າໂນ້ຍກຽມພ້ອມທັງຕີສັດຕູ ທັງຕ້ອນຮັບບຸນເຕັດປີທຳອິດໃນທ່າມກາງບັນຍາກາດແຫ່ງການຕໍ່ຕ້ານ. ໂດຍມີໜ້າຢູ່ຮ່າໂນ້ຍໃນຊຸມວັນທີ່ດຸເດືອດນັ້ນ, ປ້າ ຫງວຽນທິເຍີນ, ສັງກັດກອງພະລາທິການປ້ອມໝັ້ນລ໋າງເລົ່າຄືນສູ່ຟັງວ່າ :
“ ວັນທີ 30 ບຸນເຕັດ, ຢູ່ຕາມທາງ, ປະຊາຊົນຕັດເອົາໄມ້ເພື່ອປູທາງໃຫ້ລົດຖັງແລ່ນຜ່ານ, ພວກຂ້າພະເຈົ້າຍັງຄົງຫ້າວຫັນ, ຢູ່ຕະຫຼອດຄືນເພື່ອສີເຂົ້າ, ຕ່ຳເຂົ້າ ແລະ ແຕ່ງອາຫານ, ລົງສະຈັບປາ, ແຕ່ງອາຫານລຳລຽງໃຫ້ແກ່ທະຫານ. ຄາວນັ້ນ, ສະ, ໜອງຖືກບົກແຫ້ງ, ສາມາດຈັບປາໄດ້ຢ່າງສະບາຍ. ຜັກກະລຳປີ່ ແລະ ຜັກຊະນິດຕ່າງໆກໍມີຫຼາຍທີ່ສຸດ, ແຕ່ສາມາດໄປເອົາພຽງໃນຕອນກາງຄືນເທົ່ານັ້ນ, ໃນຕອນກາງເວັນ, ເຮືອບິນຖິ້ມລະເບີດຢ່າງໂຫດຮ້າຍທີ່ສຸດ ”
ໃນມື້ 30 ບຸນເຕັດປີນັ້ນ, ປະຊາຊົນຢູ່ເຂດຊານນະຄອນໂດຍຫວາດຫວັ່ນຕໍ່ຄວາມອັນຕະລາຍໄດ້ໄປຝາກຊີ້ນໝູ, ໄກ່, ເຂົ້າຕົ້ມ, ໝູຢໍ, ກວນໝາກໄມ້, ພືກຜັກ ໝາກໄມ້ ນັບທັງງ່າດອກຄາຍ, ຕົ້ນໝາກແປ້ນໃຫ້ແກ່ບັນດານັກຮົບກອງພັນໃຫຍ່ນະຄອນຫຼວງທີ່ພວມທຳການສູ້ຮົບຢູ່ພາຍໃນບໍລິເວນນະຄອນ. ໃນຈຸດເວລາສົ່ງທ້າຍປີເກົ່າຕ້ອນຮັບປີໃໝ່, ກອງກຳລັງສູ້ຮົບແບບສະຫຼະຊີບສະຫະເຂດ 1 ໄດ້ຮັບຄຳສັ່ງດຳເນີນການດັກສະກັດໂຈມຕີສັດຕູ. ພວກສັດຕູໄດ້ຍິງຕອບໂຕ້ຄືນຢ່າງດຸເດືອດ, ສຽງລູກປືນໄດ້ດັງຂຶ້ນຢ່າງສະໜັ່ນຫວັ່ນໄຫວຊຶ່ງຖືກອ້າຍນ້ອງທະຫານເຮົາຖືເປັນສຽງໝາກກະໂພກແຕກໃນວັນບຸນເຕັດ. ມີຈຸໜຶ່ງໄດ້ຮັບໜ້າທີ່ປັກທຸງແດງດາວເຫຼືອງເທິ່ງຍອດທາດເຕົາໃນໜອງຮ່ວານກ້ຽມ, ປຽບເໝືອນຄຳຕອບໂຕ້ສັດຕູທີ່ວ່າ : “ ມື້ນີ້ແມ່ນບຸນເຕັດປີກຸນ, ປະຊາຊົນ ແລະ ທະຫານຫວຽດນາມຍັງຄົງຕ້ອນຮັບບຸນເຕັດປົກກະຕິ, ຊຶ່ງແມ່ນບຸນເຕັດແຫ່ງໄຊຊະນະຂະນະທີ່ທຸງຊາດຍັງຄົງປິວສະບັດບົນທ້ອງຟ້າຮ່າໂນ້ຍ ”. ພັນເອກ ຫງວຽນຈ້ອງຮ່າມ ສັງກັດກອງກຳລັງສະຫະເຂດ 1 ເລົ່າຄືນສູ່ຟັງວ່າ:
“ ເຮົາກໍໄດ້ຈັດພິທີຕ້ອນຮັບບຸນເຕັດປີກຸນ, ເຊື້ອເຊີນບັນດາເອກອັກຄະລັດຖະທູດ ແລະ ຊາວຫວຽດນາມບາງຄົນອາໄສຢູ່ຕ່າງປະເທດມາຮ່ວມມ່ວນຊື່ນຕ້ອນຮັບບຸນເຕັດ, ກໍມີງ່າດອກຄາຍ, ເຂົ້າຕົ້ມ, ສົ້ມຜັກດອງ… ອາດຈະເວົ້າວ່າ ຢູ່ເຂດໃຈກາງຮ່າໂນ້ຍຊຶ່ງຖືກປິດລ້ອມເປັນເວລາກວ່າ 1 ເດືອນ, ກຳລັງຫວຽດມິນຍັງຄົງຈັດຕັ້ງພິທີຕ້ອນຮັບບຸນເຕັດຢ່າງເບີກບານມ່ວນຊື່ນໂດຍໄດ້ ເຊື້ອເຊີນບັນດາເອກອັກຄະລັດຖະທູດມາຮ່ວມ. ເຮັດໄດ້ເຊັ່ນນັ້ນ ກໍຖືວ່າ ຝະລັ່ງບໍ່ອາດເອົາຊະນະໄດ້”
ວັນທີ 1 ຂອງບຸນເຕັດປີກຸນ 1947, ອາກາດໜາວເຢັນ, ເກີດມີຝົນຝອຍ, ເຖິງວ່າບັນຍາກາດບຸນເຕັດມີຄວາມແຕກຕ່າງກັບທຸກໆປີ, ແຕ່ທຸກໆຄົນຍັງຄົງໄປອວຍພອນປີໃໝ່, ໄປຢ້ຽມຢາມຖາມຂ່າວຍາດຕິພີນ້ອງ, ແບ່ງກັນຂອງຂວັນທີ່ແນວຫຼັງຝາກມາ. ໂຕະງານລ້ຽງເພື່ອຊົມເຊີຍປີໃໝ່ຖືກປູດ້ວຍຜ້າຂາວ, ໃຕ້ແສງຕະກຽງ, ທະຫານຫວຽດນາມພ້ອມກັບແຂກຖືກເຊີນໄດ້ຍົກຈອກອວຍພອນປີໃໝ່, ຮັບປະທານບັນດາເຍື່ອງອາຫານພິເສດຍາມບຸນເຕັດ. ຜູ້ແທນຕ່າງປະເທດກໍຕົກສະເງີ້ຕໍ່ໜ້າຄວາມປະເອີບໃຈຂອງກອງທັບ ແລະ ປະຊາຊົນຮ່າໂນ້ຍ. ບັນຍາກາດລະດູບານໃໝ່ໄດ້ປົກຄຸມຮອດປ້ອມເວນຍາມ. ປ້ອມໝັ້ນລ່າງ ຊຶ່ງແມ່ນເປົ້າໝາຍຍິງທຳລາຍຢ່າງດຸເດືອດຂອງທະຫານຝະລັ່ງ ຍັງຄົງຖືກປະດັບປະດາດ້ວຍດອກຜັກກາດສົດທີ່ສວຍງາມ. ມືປືນ ໂດ້ວັນດາ ເລົ່າຄືນສູ່ຟັງວ່າ:
“ ຈຸດເວລານັ້ນ, ຊາວຮ່າໂນ້ຍສ່ວນຫຼາຍຕ້ອນຮັບບຸນເຕັດໃນເຮືອນ, ໂຕະຕັ່ງຫຼາຍໆຊຸດຖືກຖີ້ມອອກໝົດສູ່ຫົນທາງເພື່ອປູໃຫ້ລົດຖັງແລ່ນ. ຊາວໜຸ່ມກໍພາກັນຂຸດດິນຈາກທາງສາຍນີ້ສູ່ສາຍອື່ນ. ປີນັ້ນ, ຝົນຕົກຫຼາຍ ແລະ ໜາວຈັດ. ວັນທີ 12 ເດືອນຈຽງ, ພວກຂ້າພະເຈົ້າເຄື່ອນທັບໄປຫວຽດບັກ. ບົນເສັ້ນທາງເຄື່ອນທັບຜ່ານຄັນຄູ ແທງຈີ, ເຫັນຊາວບ້ານແຫ່ງນັ້ນ ພວມຕົ້ມເຂົ້າຕົ້ມ ແລະ ຊາວບ້ານໄດ້ໃຫ້ພວກຂ້າພະເຈົ້າເຂົ້າຕົ້ມ 3 ຫໍ່ເປັນຂອງຂວັນ ”
ໂດຍບໍ່ຫົວຊາຕໍ່ບັນດາລົດບັນທຸກທະຫານຝະລັ່ງທີ່ແລ່ນລາດຕະເວນຢູ່ຕາມທາງ, ບຶດດຽວກໍຍິງນາບຂູ່ໃສ່ຈຸດຕ່າງໆ, ແຕ່ບັນດານັກຮົບສັງກັດກອງພັນໃຫຍ່ນະຄອນຫຼວງຍັງຄົງຕ້ອນຮັບບຸນເຕັດພ້ອມກັບແນວຫຼັງໃນຂຸມຄອງທີ່ເຕັມໄປດ້ວຍຄວາມອົບອຸ່ນ ແລະ ໃຜໆກໍມີຄວາມຕື້ນຕັນໃຈ. ພັນເອກ ຫງວຽນຈ້ອງຮ່າມ ແບ່ງປັນວ່າ :
“ບຸນເຕັດປີກຸນຄາວນັ້ນ, ມີຄວາມໝາຍຢ່າງເລິກເຊິ່ງ, ນັບທັງທາງດ້ານໜ້າທີ່ສູ້ຮົບ, ນັບທັງກ່ຽວກັບບັນຫາການທູດ. ອັນນີ້ແມ່ນຢາກເວົ້າເຖິງຄວາມຕັດສິນໃຈຕີເອົາໄຊຊະນະຂອງພວກເຮົາ ຍາມໃດກໍໄດ້ຮັບການເສີມຂະຫຍາຍຢູ່ທຸກແຫ່ງ ແລະ ດ້ວຍທຸກໆຮູບການ. ໃນເງື່ອນໄຂທີ່ຫຍຸ້ງຍາກເຊັ່ນນັ້ນ, ການສູ້ຮົບຄືແນວນັ້ນ ແຕ່ພວກເຮົາຍັງຄົງຮັກສາຮີດຄອງປະເພນີຂອງຊາດໄວ້ໄດ້. ນີ້ແມ່ນສິ່ງສັກກະຫຼະບູຊາທີ່ສຸດ ”
ບຸນເຕັດປີຣະກາ 2017 ໃກ້ຈະວຽນມາຮອດ, ພວກເຮົາພັດຕື້ນຕັນໃຈຫວນຄືນບຸນເຕັດປີຣະກາກ່ອນນີ້ 70 ປີ. ນີ້ແມ່ນບຸນເຕັດແຫ່ງ ຄວາມຕັດສິນໃຈສູ້ຮົບ, ຄວາມຕັດສິນໃຈຕີເອົາໄຊຊະນະ ແລະ ເພື່ອຄວາມຄາດຫວັງມີເອກະລາດຂອງທົ່ວປວງຊົນ. ຍ້ອນນ້ຳໃຈນີ້ເອງ ໄດ້ປະກອບສ່ວນຕີຖອຍສັດຕູເພື່ອປົກປັກຮັກສານະຄອນຫຼວງໃນ 60 ວັນ ແລະ ຄືນແຫ່ງປະຫວັດສາດ, ສ້າງພື້ນຖານເພື່ອໃຫ້ທົ່ວປະເທດປັບປຸງກຳລັງ, ສືບຕໍ່ທຳການຕໍ່ຕ້ານຍາວນານຈົນຮອດມື້ມະຫາໄຊ.