(VOVWORLD) - 10 เหตุการณ์เด่นต่างประเทศประจำปี 2023 จัดโดยสถานีวิทยุเวียดนาม
1. สงครามและการปะทะเกิดขึ้นในหลายประเทศทั่วโลก
วันที่ 7 ตุลาคม กลุ่มฮามาส ซึ่งเป็นกองกำลังที่ควบคุมฉนวนกาซาได้เปิดการโจมตีใส่อิสราเอล สังหารชาวอิสราเอลกว่า 700 รายและได้จับกุมตัวพลเมืองอิสราเอลกว่า 100 คน ส่วนรัฐบาลอิสราเอลได้ทำการตอบโต้ซึ่งเป็นการใช้ยุทธนาการทางทหารที่ใหญ่ที่สุดนับตั้งแต่ปี 1973 ในการโจมตีฉนวนกาซาเพื่อทำลายกลุ่มฮามาสให้สิ้นซาก การปะทะระหว่างกลุ่มฮามาสกับอิสราเอลถือว่าหนักหน่วงมากซึ่งส่งผลให้มีชาวฮามาสและอิสราเอลเสียชีวิตกว่า 2 หมื่นรายและเกิดวิกฤตด้านมนุษยธรรมอย่างรุนแรง
ในขณะที่การปะทะระหว่างรัสเซียกับยูเครนก็ย่างเข้าสู่ปีที่ 2 ซึ่งความรุนแรงไม่มีทีท่าลดลงและจนถึงขณะนี้ ยังไม่สัญญาณทางการทูตที่ทำให้เห็นว่า รัสเซียและยูเครนจะยุติสงครามด้วยการเจรจาส่วนการปะทะในประเทศอื่นๆ เช่น ซูดาน เมียนมาร์และเยเมน การทดสอบปล่อยขีปนาวุธของสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนเกาหลีและหลายประเทศที่เพิ่มงบประมาณด้านการทหารก็แสดงให้เห็นว่า โลกกำลังไร้เสถียรภาพ การปะทะที่เกิดขึ้นในหลายพื้นที่ได้ส่งผลกระทบเป็นอย่างมากต่อความมั่นคง เศรษฐกิจและการเมืองโลก.
 (Reuters) |
2. เศรษฐกิจโลกยังไม่เห็นแสงสว่าง
ผลกระทบจากวิกฤตโควิด – 19 การปะทะและความไร้เสถียรภาพทางการเมืองในหลายภูมิภาคได้ส่งผลให้ปี 2023 ยังคงเป็นปีที่มืดมนของเศรษฐกิจโลก ปริมาณการค้าลดลง ภาวะเงินเฟ้อและปัญหาหนี้สาธารณะในหลายประเทศอยู่ในระดับสูง ซึ่งธนาคารโลกแสดงความคิดเห็นว่า การขยายตัวของเศรษฐกิจโลกอาจไม่ถึงร้อยละ 2.1 ส่วนกองทุนการเงินระหว่างประเทศได้คาดการณ์ว่า การขยายตัวอาจอยู่ที่ประมาณร้อยละ 3 นอกจากนี้ อุปสรรคต่างๆ ที่ยังไม่ได้รับการแก้ไขก็จะส่งผลให้เศรษฐกิจโลกในปี 2024 ประสบอุปสรรคต่อไป.
 (Reuters) |
3. ภัยพิบัติและภัยธรรมชาติรุนแรงมากขึ้น
เหตุแผ่นดินไหวที่ตุรกี ซีเรีย โมร็อกโก อัฟกานิสถานและจีน ได้ส่งผลให้มีผู้เสียชีวิตรวมกันนับหมื่นคน เหตุน้ำท่วมที่ลิเบียส่งที่ผลให้มีผู้เสียชีวิตกว่า 1 หมื่นคน รวมไปถึงเหตุไฟไหม้ป่าที่ฮาวายและเหตุภัยแล้งในเอเชียใต้ทำให้ปี 2023 ถือเป็นปีแห่งภัยธรรมชาติ อีกทั้งยังเป็นเป็นปีที่อากาศร้อนที่สุดในประวัติศาสตร์ การเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศได้เกิดขึ้นอย่างรุนแรงและส่งผลกระทบต่อทุกประเทศ ทำให้หลายประเทศหันมาทบทวนการพัฒนาเศรษฐกิจสังคมที่ต้องคำนึงถึงผลกระทบในระยะยาวต่อสิ่งแวดล้อมด้วย
 (Reuters) |
4. การขยายองค์กรพหุภาคี: เพิ่มบทบาทให้แก่บรรดาประเทศกำลังพัฒนา
ในการประชุมสุดยอดของกลุ่มจี 20 ที่มีขึ้น ณ ประเทศอินเดียเมื่อวันที่ 9 กันยายนปี 2023 สหภาพแอฟริกาได้รับการอนุมัติให้เป็นสมาชิกของจี 20 ส่วนกลุ่ม BRICS ที่ประกอบด้วย บราซิล รัสเซีย อินเดีย จีนและแอฟริกาใต้ก็เห็นพ้องที่จะรับสมาชิกอีก 6 ประเทศนับตั้งแต่ต้นปี 2024 การที่องค์กรพหุภาคีต่างๆ รับสมาชิกเพิ่มเติมนั้นแสดงให้เห็นถึงบทบาทที่นับวันสำคัญมากขึ้นของบรรดาประเทศกำลังพัฒนาและเศรษฐกิจที่เพิ่งโดดเด่นในการผลักดันลัทธิพหุภาคีและจัดระเบียบใหม่ของเศรษฐกิจโลกให้สอดคล้องกับสถานการณ์โลกในปัจจุบันมากขึ้น
 (Reuters) |
5. การประชุมสุดยอดสหรัฐ – จีน: พยายามควบคุมการแข่งขันยุทธศาสตร์
วันที่ 15 พฤศจิกายน นาย โจ ไบเดน ประธานาธิบดีสหรัฐและนาย สีจิ้นผิง ประธานประเทศจีนได้จัดการประชุมสุดยอดเพื่อลดความตึงเครียดและแสวงหาความร่วมมืออย่างใกล้ชิดมากขึ้นเพื่อรับมือการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ นี่คือการพบปะโดยตรงระหว่างประธานาธิบดีสหรัฐกับประธานประเทศจีนในรอบ 1 ปี ในสภาวการณ์ที่ความสัมพันธ์ระหว่างสองประเทศมีความขัดแย้งอย่างหนักทั้งในเรื่องปัญหาไต้หวัน การที่สหรัฐยิงบอลลูนของจีนและความขัดแย้งที่เกี่ยวข้องถึงการค้า เทคโนโลยีและความมั่นคงของโลกไซเบอร์ ถึงแม้ได้บรรลุความคืบหน้าต่างๆ แต่แนวโน้มการแข่งขันขยายอิทธิพลของทั้งสองประเทศนี้จะยังคงเกิดขึ้นต่อไปง.
 (Reuters) |
6. เหตุรัฐประหารเกิดขึ้นในหลายประเทศในทวีปแอฟริกา
ในปี 2023 นี้การก่อรัฐประหารใน ประเทศไนเจอร์และประเทศกาบองถือเป็นการก่อรัฐประหารที่ยังคงเกิดขึ้นสืบเนื่องมาตลอด 70 ปีในทวีปนี้ ซึ่งส่งผลต่อการคงอยู่ของระบอบประชาธิปไตยเศรษฐกิจและเพิ่มความเสี่ยงเกี่ยวกับการก่อการร้าย ความไร้เสถียรภาพด้านการเมืองที่นับวันเพิ่มขึ้นได้ส่งผลให้ปัญหาความอดอยากและความไม่เสมอภาคในทวีปแอฟริการุนแรงมาก.
 (Reuters) |
7. ปัญญาประดิษฐ์หรือ AI กำลังพัฒนาอย่างรวดเร็ว: โอกาสและความเสี่ยง
ปี 2023 หลังจากการเปิดตัว Chat GPT และแอพลิเคชันปัญญาประดิษฐ์ต่างๆ เช่น Google Bard, Microsoft Bing, Whisper, Codex, Midjourney, DALL-E… ได้ทำให้เกิดกระแสผลกระทบที่ไม่เคยมีมาก่อนต่อทุกด้านของโลก โดยรัฐบาลหลายประเทศได้พยายามสร้างกรอบทางนิตินัยเพื่อควบคุมการใช้งาน AI ที่มีการพัฒนาเร็วเกินไป ซึ่งก่อให้เกิดความวิตกกังวลในด้านลบจากการใช้งาน AI ต่อมนุษย์และสังคม เช่น ความเสี่ยงด้านความมั่นคง การหลอกลวงทางโลกไซเบอร์ โดยเฉพาะการที่ AI มีสติปัญญาเหมือนมนุษย์หรือฉลาดกว่ามนุษย์ ดังนั้น จึงจำเป็นต้องพัฒนา AI เพื่อให้มนุษย์ได้ใช้ประโยชน์และควบคุมผลกระทบในทางลบจากเทคโนโลยีนี้.
 (Reuters) |
8. COP 28 บรรลุข้อตกลงครั้งประวัติศาสตร์ 'เปลี่ยนผ่าน' การใช้เชื้อเพลิงฟอสซิล
นับเป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์ที่เมื่อวันที่ 13 ธันวาคมปี 2023 ที่ประชุมรัฐภาคีอนุสัญญากรอบสหประชาชาติว่าด้วยการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ หรือ COP28 ที่มีขึ้น ณ เมืองดูไบ ได้อนุมัติข้อตกลงพิเศษที่เรียกร้องการ “เปลี่ยนผ่าน” การใช้เชื้อเพลิงฟอสซิลอย่างยุติธรรม เป็นระเบียบและสมเหตุสมผล มุ่งสู่การปล่อยก๊าซเรือนกระจกสุทธิเป็นศูนย์ภายในปี 2050 และผลิตภาพด้านพลังงานหมุนเวียนในทั่วโลกจะเพิ่มขึ้น 3 เท่าภายในปี 2030 ข้อตกลงฉบับนี้เป็นการพิสูจน์ให้เห็นว่า มนุษยชาติกำลังเริ่มศักราชใหม่ด้วยการยุติการใช้พลังงานฟอสซิลเพื่อปกป้องไม่ให้อุณหภูมิของโลกเพิ่มสูงขึ้นซึ่งจะนำไปสู่ผลเสียหายที่ยากจะควบคุม ข้อตกลงนี้ได้รับฉันทามติจากสมาชิกเกือบ 200 ประเทศที่เข้าร่วมการประชุม COP28 แต่สิ่งที่สำคัญคือความเป็นไปได้ในการปฏิบัติ.
 (Reuters) |
9. อินเดียตั้งความหวังกลายเป็นประเทศมหาอำนาจด้านอวกาศ
วันที่ 23 สิงหาคมปี 2023 นับเป็นครั้งแรกที่ยานอวกาศของอินเดียลงจอดบนพื้นผิวดวงจันทร์ได้สำเร็จ ช่วยให้อินเดียกลายเป็นลำดับประเทศที่ 4 ของโลกที่สามารถลงจอดบนพื้นผิวดวงจันทร์ได้สำเร็จ ต่อจากสหรัฐ จีนและสหภาพโซเวียต และเป็นประเทศแรกที่มียานอวกาศลงจอดในขั้วใต้ของดวงจันทร์ ซึ่งเป็นด้านมืดของดวงจันทร์ ต่อจากนั้น เมื่อวันที่ 2 กันยายน อินเดียได้ปล่อยยานอวกาศสำรวจดวงอาทิตย์ ซึ่งผลสำเร็จเหล่านี้ได้ช่วยให้อินเดียกลายเป็นหนึ่งในประเทศมหาอำนาจด้านอวกาศ
 (Reuters) |
10. โลกผ่านพ้นวิกฤตโควิด -19: ผลเสียหายที่ตามมาและบทเรียนที่ต้องถอด
หลังการแพร่ระบาดของโรคโควิด – 19 มาเป็นเวลากว่า 3 ปี เมื่อวันที่ 5 พฤษภาคม องค์การอนามัยโลกได้ประกาศยุติภาวะฉุกเฉินในทั่วโลกเกี่ยวกับวิกฤตโควิด -19 ซึ่งถือเป็นการยุติวิกฤตด้านสาธารณสุขที่ใหญ่ที่สุดในโลกในรอบกว่า 1 ทศวรรษที่ผ่านมา ซึ่งการแพร่ระบาดของโรคโควิด – 19 ได้ส่งผลให้มีผู้ติดเชื้อกว่า 765 ล้านคนและมีผู้เสียชีวิตเกือบ 7 ล้านคน ผลที่น่าเศร้าของโควิด – 19 ทำให้โลกต้องหันมาสนใจทักษะความสามารถของมนุษย์ในการรับมือโรคระบาดและแก้ไขผลเสียหายในด้านเศรษฐกิจ สังคมและการเมืองในกรณีที่เกิดโรคระบาด.