Theo báo cáo của Tổng cục thống kê, kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hoá 8 tháng năm nay đạt gần 500 tỷ USD, trong đó, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa ước đạt gần 251 tỷ USD, tăng 17,3% so với cùng kỳ năm trước. Với cơ cấu nhóm hàng công nghiệp chế biến chiếm 89% cơ cấu nhóm hàng xuất khẩu và nhóm hàng tư liệu sản xuất chiếm tới 94% trong cơ cấu nhóm hàng nhập khẩu 8 tháng qua dự báo tăng trưởng xuất nhập khẩu cả năm nay sẽ cán mốc 800 tỷ USD và tiếp tục có xuất siêu. Về hoạt động thương mại quốc tế và những vấn đề cần lưu ý trong hoạt động xuất khẩu những tháng cuối năm là nội dung phỏng vấn ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục XNK, Bộ Công Thương thông tin.

 Nghe âm thanh phỏng vấn tại đây:

Ông Trần Thanh Hải: Có thể thấy kết quả xuất nhập khẩu 8 tháng đầu năm 2022 cũng rất khả quan khi tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của chúng ta cũng đạt xấp xỉ 500 tỷ đôla Mỹ và mức tăng trưởng ở đây chúng ta thấy ở mức 2 con số, xuất khẩu tăng 17,3 % và nhập khẩu tăng 13,6 %.

Thuận lợi lớn nhất đó là việc chúng ta cũng đã sớm mở cửa trở lại các hoạt động kinh tế từ quý 4/2021, trong đó, các ngành sản xuất, các ngành dịch vụ chúng ta cũng đã tranh thủ đáp ứng các yêu cầu của thị trường thế giới trong nửa đầu năm để chúng ta đẩy mạnh xuất khẩu. Bên cạnh đó là những thuận lợi đến từ các hiệp định thương mại tự do (FTA) đã góp phần giúp cho chúng ta có được thị trường xuất khẩu một cách thuận lợi hơn. Ví dụ như nhóm hàng như nông - thủy sản, rau, quả cũng đã tận dụng tốt được các lợi ích từ các hiệp định như vậy.

Ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục XNK, Bộ Công Thương thông tin.

PV. Ông nhìn nhận như thế nào về mức xuất siêu gần 4 tỷ USD mà chúng ta đạt được trong bối cảnh hiện nay?

Ông Trần Thanh Hải: Chúng ta cũng thấy là cùng thời điểm này năm trước thì chúng ta đang nhập siêu hơn 3 tỷ đô la Mỹ (cùng kỳ năm trước nhập siêu 3,52 tỷ USD) thì tại thời điểm hiện nay chúng ta đã đạt mức xuất siêu gần 4 tỷ đô la. Đây cũng là một dấu hiệu rất tốt, đặc biệt trong bối cảnh thế giới có tác động ảnh hưởng khá rõ của việc suy thoái cũng như lạm phát tại một số thị trường lớn. Điều đó có thể làm cho những biến động về tỷ giá sẽ có ảnh hưởng đến hoạt động xuất nhập khẩu.

Bên cạnh đó là nhu cầu về tiêu dùng của những thị trường đó cũng có sự thắt chặt hơn. Trong bối cảnh như vậy thì việc chúng ta đạt được mức xuất siêu 4 tỷ đô la Mỹ trong 8 tháng thì cũng là một yếu tố rất tốt để chúng ta góp phần ổn định kinh tế vĩ mô cũng như là động lực để có thể đẩy mạnh hoạt động xuất nhập khẩu trong những tháng cuối năm.

PV. Nhiều dự báo kim ngạch XNK năm 2022 có khả năng đạt được 800 tỷ USD và tiếp tục có xuất siêu. Xin được hỏi góc nhìn của ông về dự báo này cũng như khả năng có thể đạt được?

Ông Trần Thanh Hải: Với tốc độ tăng trưởng như hiện nay thì nhiều khả năng chúng ta sẽ đạt được tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của cả năm 2022 là trên 700 tỷ đô la Mỹ và có thể tiệm cận đến con số 800 tỷ USD; có thể duy trì được tỷ lệ xuất siêu của Quốc hội và Chính phủ đã đặt ra là 7-8%. Tuy nhiên, để đạt được điều này thì cũng còn có nhiều các yếu tố tác động, nhất là trong bối cảnh hiện nay khi mà những thách thức, rủi ro vẫn còn và có thể có tác động đến thị trường, đặc biệt là xung đột giữa Nga và Ukraine hiện nay cũng chưa chấm dứt… điều đó có thể làm đứt gãy chuỗi cung ứng và việc suy thoái của một số thị trường cũng ảnh hưởng đến nhu cầu và tác động đến hoạt động nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam vào các thị trường này.

PV. Vâng, thưa ông, nhìn vào cơ cấu nhóm hàng XK thì chúng ta thấy nhóm hàng công nghiệp chế biến chiếm tới gần 90% nhóm hàng XK trong 8 tháng qua. Nhưng thời gian qua có nhiều DN kêu thiếu đơn hàng và khó khăn về nhân lực… Xin được hỏi ông, đâu là thách thức lớn nhất trong hoạt động XNK những tháng cuối năm, đặc biệt là đối với nhóm hàng công nghiệp chế biến?

Ông Trần Thanh Hải: Tại thời điểm này thì mức tăng trưởng của nhiều ngành hàng trong đó có ngành dệt may là khá tốt. Dệt may cũng là một ngành đang kỳ vọng có những bứt phá và đạt được kim ngạch xuất khẩu khoảng 45 tỷ USD trong năm nay.

Tuy nhiên, thực tế chúng ta thấy rằng với tình trạng có thể suy thoái và lạm phát ở một số thị trường thì nhóm hàng về dệt may và nhóm hàng tiêu dùng nói chung là nhóm hàng mà có thể thuộc diện thắt chặt tiêu cũng như giảm bớt nhu cầu. Hiện nay đây là thách thức đối với ngành dệt may nói riêng và với nhiều ngành khác nữa. Ví dụ như ngành da giầy, túi xách, đồ gỗ v.v thì đều có thể bị tác động ảnh hưởng.

Về vấn đề về nhân lực thì chúng ta cũng thấy là sau thời kỳ COVID-19 thì nhiều doanh nghiệp cũng đã rất khó khăn trong việc tuyển dụng cũng như là mời công nhân trở lại làm việc. Do đó, việc duy trì nguồn nhân lực trong bối cảnh xuất khẩu lại gia tăng như thời gian vừa qua thực sự là thách thức đối với các doanh nghiệp.

Ngoài ra, có thể kể đến những yếu tố rủi ro khác, như vấn đề về thị trường, dịch bệnh, rồi sự đứt gãy trên thị trường nói chung thì cũng là những rủi do mà các doanh nghiệp của chúng ta cần phải lường trước, và phải có phương án để ứng phó. Nhất là trong giai đoạn cuối năm - khi mà hoạt động xuất nhập khẩu được gia tăng, đẩy mạnh hơn trước. Bởi vì những biến động như vậy dễ tác động bất ngờ, gây ảnh hưởng tới kim ngạch xuất nhập khẩu của doanh nghiệp.

PV. Vậy theo ông cơ quan quản lý nhà nước cần có các giải pháp như thế nào để hỗ trợ doanh nghiệp cũng như có thể đạt được các mục tiêu đã đề ra?

Ông Trần Thanh Hải: Về phía các cơ quan quản lý nhà nước hiện nay thì hiện nay vẫn đang rất tích cực vào cuộc hỗ trợ cho các doanh nghiệp nói chung trong các ngành hàng. Ví dụ đối với lĩnh vực nông sản như tháo gỡ về những vướng mắc, đặc biệt là xuất khẩu qua biên giới Trung Quốc thì thời gian vừa qua đã thực hiện và làm được cái đó rất là tốt; hay về việc mở cửa thị trường, về vấn đề về chất lượng và vệ sinh an toàn thực phẩm… Đặc biệt là năm nay chúng ta thấy có hai sản phẩm là sầu riêng và chanh leo của ta Trung Quốc đã mở cửa thị trường, thì đây là dấu hiệu cho thấy kết quả khả quan, giúp cho xuất khẩu trái cây của chúng ta. Các mặt hàng khác như gạo, thủy sản, cà phê, hồ tiêu… thì chúng ta cũng duy trì được tốc độ tăng trưởng tốt.

Về các mặt hàng công nghiệp thì chúng ta thấy tác động của thị trường, của việc đứt gãy chuỗi cung ứng, rồi sự gia tăng chi phí logistics… trong thời gian vừa qua, thì đấy là những điều mà các doanh nghiệp cũng lo lắng. Bộ Công Thương cũng đã chỉ đạo hệ thống các cơ quan thương vụ vào cuộc tích cực hỗ trợ cho các doanh nghiệp. Một mặt là khôi phục và kết nối các hoạt động xúc tiến thương mại truyền thống, thông qua các chương trình tham dự hội chợ, các đoàn giao thương… Mặt khác là tích cực tìm kiếm thêm các đối tác, các bạn hàng mới để giúp cho doanh nghiệp của chúng ta có thể tận dụng tốt các hiệp định thương mại tự do (FTA) đã ký kết.

PV. Xin trân trọng cảm ơn ông!