เจ้าแม่Lieu Hanh

คนเวียดประกอบอาชีพเกษตรกรรมและปลูกข้าวในเขตร้อนมรสุมเป็นหลักดังนั้นจึงต้องอาศัยธรรมชาติ  คนเวียดยังถือว่าดินและฟ้าคือหยินและหยางจึงมีการบูชาเจ้าแม่ธรณี เจ้าแม่คงคาและเจ้าแม่โพสพและเรียกเหล่าทวยเทพนี้ว่าแม่  คนเวียดยังมีความเชื่อว่า ปรากฏการณ์ต่างๆบนท้องฟ้าและธรรมชาติถือเป็นเทพธิดาซึ่งเป็นเทพเจ้าที่เป็นผู้ที่สร้างอวกาศและดูแลอวกาศ  ความเชื่อดังกล่าวกับการที่ได้รับอิทธิพลจากลัทธิเต๋าจึงเป็นจุดกำเนิดของการบูชาเจ้าแม่ของคนเวียดนามที่คอยให้ความคุ้มครองแก่มนุษย์  ศ.โงดึ๊กถิ่นห์ ผู้อำนวยการศูนย์วิจัและอนุรักษ์วัฒนธรรมความเลื่อมใสศรัทธาเวียดนามเห็นว่า จากประเพณีบูชาเจ้าแม่ของคนเวียดนามมาแต่โบราณ คนเวียดถือธรรมชาติเป็นแม่ เมื่อประสบความลำบากในชีวิตก็ขอให้ท่านบันดาลประโยชน์สุขให้  ทั้งนี้แสดงให้เห็นถึงความเป็นเอกลักษณ์ของประเพณีบูชาเจ้าแม่คือเน้นความสนใจต่อมนุษย์ที่ยังมีชีวิต ศ.โงดึ๊กถิ่นห์กล่าวว่า  “ การบูชาเจ้าแม่คือความเลื่อมใสศรัทธาของคนเวียด ซึ่งไม่สนใจต่อโลกหลังความตายของมนุษย์ หากสนใจมนุษย์ที่ยังมีชีวิตโดยอธิฐานขอให้บันดาลประโยชน์สุข ๓ ประการได้แก่ สุขภาพ เงินทองและโชคลาภ ”

ส่วนท่านเหงวี่ยนเตี๊ยนหยุง นักวิจัยของศูนย์วัฒนธรรมและความเลื่อมใสศรัทธาเวียดเห็นว่า  “ ชาวเวียดมีประเพณีให้ความสำคัญต่อแม่ แม่คือธรณี แม่เป็นตัวแทนแห่งความอ่อนโยน ความร่มเย็นและดูแลคุ้มครอง ซึ่งรูปลักษณ์แม่ในความเชื่อของคนเวียดคือเจ้าแม่เหลี่ยวแห่ง  พระองค์เหลี่ยวแห่งมีความใกล้ชิดกับประชาชนและเข้าสู่จิตใจของคนจากคำร้องและคำกล่อมลูกตลอดจนบทร้อยแก้วต่างๆซึ่งล้วนยกย่องผู้เป็นแม่และผู้ที่มีคุณูปการต่อชาติบ้านเมือง ”

ผู้ที่เป็นร่างทรงเป็นผู้หญิง

วัฒนธรรมที่สวยงามและมีลักษณะมนุษยศาสตร์ของการบูชาเจ้าแม่คือ จิตใจแห่งความรักชาติและประเพณีกินน้ำต้องนึกถึงแหล่งที่มาของน้ำและการสรรญเสริญวีระบุรุษของชาติ ซึ่งสะท้อนจากการบูชาอำมาตและเจ้าพ่อหลักเมืองต่างๆ

คุณค่าทางวัฒนธรรมและศิลปะในพิธีบูชาเจ้าแม่ของคนเวียดคือพิธีเข้าทรงเป็นพิธีที่มีการเล่นดนตรี ร้องเพลงและฟ้อนรำด้วย ซึ่งแสดงให้เห็นจิตใจแห่งความสามัคคีและความเป็นชุมชน  ส่วนผู้ที่เป็นร่างทรงก็มีทั้งหญิงและชาย  การเข้าทรงก็คือการกลายร่างเดิมมาเป็นร่างใหม่ที่มีวิญญาณของเทพเจ้าเช่น กลายร่างที่มีวิญญาณของนายพล ขุนนางและสาววัยใสน่ารักที่กำลังเต้นรำอย่างสนุก   ศ.โงดึ๊กถิ่งห์เห็นว่า “ การบูชาเจ้าแม่สะท้อนให้เห็นว่า วัฒนธรรมของชาติมีความกลมกลืน เป็นความเลื่อมใสของคนเวียดนามแต่ก็สะท้อนวัฒนธรรมของชาติอื่นเพราะคนเวียดยังบูชาเทพเจ้าหรือเทวดาของชาติอื่นด้วย แต่การแต่งกาย ประเพณี ทำนองร้องและการฟ้อนรำเป็นของคนเวียด ”

ผู้ที่เป็นร่างทรงเป็นผู้ชาย

ประเพณีบูชาเจ้าแม่มาจากวัฒนธรรมพื้นบ้านของคนเวียดและฝังลึกในชีวิตทางจิตวิญญาณของพวกเขามาหลายพันปี ประเพณีบูชาเจ้าแม่สะท้อนทั้งปัจจัยแห่งจิตวิญญาณและปัจจัยแห่งศิลปะ  เป็นการแสดงศิลปะพื้นบ้านที่โดดเด่นที่สร้างความเชื่อมั่นให้แก่ผู้เข้าร่วมจึงคงอยู่ในชีวิตทางจิตใจของคนเวียดนามตลอดมาและตลอดไป ./.