นาย โดนัลด์ ทรัมป ประธานาธิบดีสหรัฐกับนาย Justin Trudeau นายกรัฐมนตรีแคนาดานอกรอบการประชุมกลุ่มจี 7 (AFP)

หลังจากเจรจาเป็นเวลา 13 เดือนเพื่อแก้ไข NAFTA เม็กซิโก สหรัฐและแคนาดาได้บรรลุความเห็นพ้องเป็นเอกฉันท์ ซึ่งช่วยให้ข้อตกลงที่บังคับใช้มาเป็นเวลากว่า 24 ปีได้รับการปรับปรุงและใช้ชื่อใหม่คือ USMCA ในภาพรวมนั้น นี่คือข้อตกลงที่ทุกฝ่ายได้รับผลประโยชน์ แต่เมื่อมองในรายละเอียด สหรัฐเป็นฝ่ายที่ได้รับผลประโยชน์จาก USMCA มากที่สุด

การประนีประนอมจากทุกฝ่าย

ทั้งสามประเทศได้ประกาศแถลงการณ์ร่วมหลังจากบรรลุข้อตกลง USMCA ซึ่งจะนำผลประโยชน์มาสู่กรรมกร เกษตรกร เจ้าของฟาร์มและสถานประกอบการของทั้งสามประเทศผ่านข้อตกลงการค้าด้วยมาตรฐานในระดับสูง เพื่อค้ำประกันกิจกรรมการค้าที่มีความยุติธรรมมากขึ้น ช่วยเปิดตลาดที่กว้างใหญ่มากขึ้น อีกทั้งมีส่วนร่วมผลักดันการขยายตัวด้านเศรษฐกิจในภูมิภาค

USMCA ก็นำผลประโยชน์ด้านเศรษฐกิจให้แก่ชนชั้นกลาง สร้างงานทำที่มีค่าตอบแทนสูงขึ้น สร้างโอกาสใหม่ให้แก่ประชาชนเกือบ 500 ล้านคนในอเมริกาเหนือ ด้วยยอดมูลค่าการค้าสูงถึง 1 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐต่อปี

ข้อตกลงฉบับใหม่ได้แก้ไขปัญหาที่ยังคั่งค้างอยู่ในหลายปีที่ผ่านมาระหว่างสามประเทศในอเมริกาเหนือ เช่นการดำเนินคดีอาญาต่อการละเมิดลิขสิทธิ์ภาพยนตร์บนอินเตอร์เน็ตหรือข้อกำหนดสำหรับหนังสือ เพลงออนไลน์ ซอฟแวร์และเกมส์ออนไลน์ นอกจากนั้น ข้อตกลงฉบับใหม่ยังมีข้อกำหนดช่วยปกป้องลิขสิทธิ์ทางปัญญาที่เข้มงวดมากขึ้น ซึ่งครอบคลุมถึงสิ่งประดิษฐ์ในด้านเทคโนโลยีชีวภาพและการบริการด้านการเงิน

แต่อย่างไรก็ตาม USMCA ได้นำผลประโยชน์มาให้แก่สหรัฐที่สุด ที่น่าสนใจคือข้อตกลงได้เปิดตลาดนมของแคนาดาให้แก่เกษตรกรอเมริกันมากขึ้น ซึ่งเป็นปัญหาที่ลำบากที่สุดในกระบวนการเจรจาระหว่างวอชิงตันกับออตตาวา เพราะถ้าปฏิบัติตามข้อตกลง NAFTA แคนาดาสามารถจำกัดปริมาณนมเนยแข็งและผลิตภัณฑ์นมที่นำเข้าจากสหรัฐ แต่สำหรับข้อตกลงฉบับแก้ไขนี้ แคนาดาจะขยายการเจาะตลาดนม สัตว์ปีกและไข่ของสหรัฐ ส่วนสหรัฐอนุญาตให้นำเข้าผลิตภัณฑ์นม ถั่วลิสง ผลิตภัณฑ์ที่ทำจากถั่วลิสงและน้ำตาลจากแคนาดา นอกจากนั้น แคนาดาจะยุติการพยุงราคาผลิตภัณฑ์นมบางชนิด ซึ่งการเปลี่ยนแปลงนี้ช่วยให้ผลิตภัณฑ์นมของสหรัฐสามารถเจาะตลาดประเทศเพื่อนบ้านได้มากขึ้น

เพื่อให้สหรัฐยกเลิกมาตราที่กำหนดให้ NAFTA หมดอายุภายหลัง 5 ปีโดยอัตโนมัติ และตกลงกับการขยายระยะเวลาการบังคับใช้ถึง 16 ปี เม็กซิโกก็ต้องประนีประนอมกับสหรัฐในบางด้าน ซึ่งช่วยให้สหรัฐลดการเสียเปรียบดุลการค้ากับเม็กซิโกในปัจจุบัน

จะเป็นการสร้างอุปสรรคด้านการค้าใหม่หรือไม่

การที่สหรัฐ แคนาดาและเม็กซิโกบรรลุข้อตกลง USMCA เพื่อใช้แทนข้อตกลงการค้าเสรีอเมริกาเหนือหรือ NAFTA ได้ทำให้สถานประกอบการสหรัฐสบายใจมากขึ้น แต่ในทางกลับกันข้อตกลงฉบับนี้ก็ได้สร้างความวิตกกังวล โดยเฉพาะผลกระทบในทางลบต่ออุตสาหกรรมผลิตเหล็กกล้า

เช่นเดียวกัน ข้อกำหนดใหม่เกี่ยวกับแหล่งที่มาของรถยนต์อาจนำไปสู่การเพิ่มงานทำในภาคการผลิตในสหรัฐ แต่ราคาอาจเพิ่มสูงขึ้น ทางการของประธานาธิบดีสหรัฐ โดนัลด์ ทรัมป์ พยากรณ์ว่า ผ่านการเพิ่มเนื้อหาเกี่ยวกับการปรับขึ้นภาษีใน UsMCA อาจจะช่วยควบคุมผู้ผลิตรถยนต์แคนาดาและเม็กซิโกในการส่งออกรถยนต์ไปยังสหรัฐ แต่สิ่งนี้จะไม่สร้างการเปลี่ยนแปลงใดๆในระยะสั้น เนื่องจากมาตรการด้านภาษียังไม่มีผลบังคับใช้ เมื่อกระบวนการประเมินปัญหาที่เกี่ยวข้องถึงความมั่นคงแห่งชาติของกระทรวงพาณิชย์สหรัฐยังไม่เสร็จสิ้น รวมถึงเป้าหมายตัวเลขการขยายตัวที่ยังคงค่อนข้างสูงเมื่อเทียบกับระดับการส่งออกในปัจจุบัน

ในขณะเดียวกัน เมื่อวันที่ 2 ตุลาคม หน่วยงานอุตสาหกรรมเหล็กกล้าของเม็กซิโกและแคนาดายังเรียกร้องให้รัฐบาลของประเทศตนแก้ไขความขัดแย้งด้านภาษีกับสหรัฐก่อนการลงนาม USMCA ในเดือนพฤศิกายนนี้

อย่างไรก็ตาม ผู้นำของสหรัฐ เม็กซิโกและแคนาดามีความพอใจที่บรรลุข้อตกลง USMCA ซึ่งถือเป็นทางออกในการแลกเปลี่ยนการค้าในภูมิภาคอเมริกาเหนือ แต่คุณค่าที่แท้จริงของ USCMA จะได้รับการพิสูจน์เมื่อมีผลบังคับใช้อย่างเป็นทางการ.