เสน่ห์ฮานอย

งานนิทรรศการ “ จอห์น รามสเดนกับฮานอย-ผืนดินที่สร้างอารมณ์สุนทรีย์ ”ได้วาดภาพชีวิตของชาวฮานอยยุคดำเนินเศรษฐกิจแบบรัฐอุปถัมภ์ที่ขาดแคลนทุกอย่าง ชีวิตที่สมถะแต่สะท้อนความสวยงามและความปรารถนาเพื่อมุ่งสู่อนาคตที่เจริญรุ่งเรืองและดีงามกว่า ผ่านภาพถ่ายต่างๆเกี่ยวกับชีวิตของชาวฮานอยเช่นรถจักรยานวิ่งไปมาบนถนนอย่างสงบและรถรางไฟฟ้าที่มีผู้โดยสารแน่นขนัดแต่ทุกคนมีวินัย หรือภาพคนเข้าแถวยาวเหยียดซื้ออาหารหรือข้าวเพื่อประทังชีวิตไปวันๆ แม้กระทั่งภาพถังน้ำเรียงคิวกันเพื่อรอเอาน้ำบริโภค  ภาพเหล่านี้ถูกนายจอห์น รามสเดนถ่ายไว้ด้วยความหลงไหลในความงามแบบธรรมชาติและเรียบง่ายของฮานอยในช่วงปี ๑๙๘๐ ที่ท่านดำรงตำแหน่งอัครราชทูตอังกฤษประจำเวียดนามและยังเข้าใจเกี่ยวกับเวียดนามไม่มากนัก  ท่านจอห์น รามสเดนคุยกับพวกเราว่า  “  ก่อนที่จะมาฮานอยผมเข้าใจเกี่ยวกับเวียดนามไม่มากนักและสิ่งที่ผมได้ยินเกี่ยวกับเวียดนามนั้นเป็นการกระตุ้นให้ผมต้องค้นคว้า  เมื่อมาฮานอยผมได้ใช้กล้องเพื่อค้นคว้า โดยเฉพาะเมื่อเดินเที่ยวฮานอย ผมพบเห็นสถานที่สวยงามหลายแห่งและชีวิตของคนฮานอยที่ผมพบเห็นนั้นมีความทรหดอดทนมาก  ทั้งนี้ได้สร้างอารมณ์สุนทรีย์ให้ผมถ่ายภาพเกี่ยวกับฮานอยในทุกแง่มุม ”

เข้าคิวรอซื้ออาหาร ผักและข้าว

งานนิทรรศการดังกล่าวยังเป็นโอกาสพบปะพูดคุยระหว่างชาวฮานอยที่อยู่ในช่วงยากลำบากก่อนหน้านี้ ๓๐ ปี ชาวฮานอยในปัจจุบันและตากล้องจอห์น รามสเดน  สำหรับผู้ที่อยู่ในยุครัฐบริหารเศรษฐกิจแบบอุปถัมภ์นั้น เมื่อชมภาพเหล่านี้ทำให้พวกเขาหวนคิดถึงฮานอยก่อนหน้านี้ ๓๐ ปี  คุณลุงเหงวียนวันเซิน อาศัยอยู่ที่ถนนเจี่ยวเหวียดเวือง กรุงฮานอยคุยกับพวกเราว่า “ ผมรู้สึกได้กลับสู่อดีตยุครัฐอุปถัมภ์ ผมคุ้นเคยกับภาพเหล่านี้และอยู่ในความทรงจำของผม ภาพบางภาพเมื่อชมแล้วก็รู้ได้เลยว่ามันอยู่แถวไหนโดยไม่ต้องอ่านคำบรรยาย  ภาพเหล่านี้สะท้อนชีวิตฮานอยในอดีต  ผมเห็นว่าควรถนอมและเก็บรักษาภาพฮานอยตั้งแต่บัดนี้เพื่อให้ชนรุ่นหลังได้รับทราบ ”

ส่วนคุณป้าบุ่ยถิ่กุ๊ก ชาวนครหลวงฮานอยก็แสดงความรู้สึกของตนว่า “ ความทรงจำในอดีตได้ผ่านพ้นไปตามกาลเวลา ๓๐ ปีที่ผ่านมา แต่เมื่อได้ชมภาพดังกล่าวทำให้ดิฉันหวนคิดถึงช่วงเวลานั้นและรู้สึกว่าฮานอยช่างสวยงามและสงบสุขเหลือเกิน  ปัจจุบัน ชีวิตของชาวฮานอยพัฒนาทันสมัยตามสากล และภาพเหล่านี้ยังทรงคุณค่เพราะว่า  นี่คือภาพถ่ายเกี่ยวกับฮานอยโดยคนต่างชาติจึงน่าได้รับความยกย่องนายเหงวียนหว่างเซินอายุ ๒๖ ปี เป็นคนฮานอยรุ่นใหม่เมื่อชมภาพดังกล่าวก็เข้าใจเกี่ยวกับชีวิตของคนฮานอยระยะหนึ่งที่เต็มไปด้วยความยากลำบาก ประวัติศาสตร์ระยะหนึ่งของประเทศที่ออกมาสู่สายตาผู้ชมอย่างมีชีวิตชีวา นายเซินกล่าวว่า  “ ผมเกิดเมื่อปีค.ศ.๑๙๘๗ ที่ประเทศเพิ่งทำการเปลี่ยนแปลงใหม่  ผมอยากศึกษาเกี่ยวกับฮานอยยุคดำเนินเศรษฐกิจแบบรัฐอุปถัมภ์ที่คุณปู่ย่าและพ่อแม่เคยเล่าให้ฟัง การได้ชมภาพเหล่านี้ทำให้ผมเข้าใจเกี่ยวกับยุคนั้นเพิ่มขึ้น ซึ่งน่าสนใจมากๆ  ภาพบางภาพสะท้อนเอกลักษณ์ของถนนบางสายในฮานอยและวิถีชีวิตของคนฮานอย  ผมโชคดีที่เกิดมาในยุคปฏิรูปประเทศที่ทุกอย่างกำลังพัฒนาไปด้วยดี แต่ก็รู้สึกเสียดายว่า หากเกิดเร็วกว่านี้จะได้อยู่ในยุคที่ประเทศขาดแคลนทุกอย่างจึงจะเข้าใจยุคนั้นมากขึ้น ”

การสัญจรด้วยรถจักรยานและรถรางไฟฟ้าเป็นพาหนะหลักในกรุงฮานอย

งานนิทรรศการ “ จอห์น รามสเดนกับฮานอย-ผืนดินที่สร้างอารมณ์สุนทรีย์ ” ได้รับความสนใจไม่เพียงแต่จากผู้ชมชาวเวียดนามเท่านั้น หากรวมทั้งนักท่องเที่ยวต่างชาติอีกด้วย คุณเอลล่า มากจากสวีเดนเปิดเผยว่า   “ งานนิทรรศการนี้น่าสนใจจริงๆ เพราะเราสามารถเปรียบเทียบภาพบรรยากาศฮานอยในอดีตและในปัจจุบันว่าจะแตกต่างกันยังไง และมีบางอย่างยังคงสภาพเดิมจนถึงปัจจุบัน   สิ่งที่พิเศษคือ ภาพเหล่านี้ถูกถ่ายจากการมองของคนต่างชาติที่สะท้อนทัศนคติการดำรงชีวิตของชาวต่างชาติคนหนึ่งที่มาเวียดนามเมื่อสงครามยุติลง ”

งานนิทรรศการ “ จอห์น รามสเดนกับฮานอย-ผืนดินที่สร้างอารมณ์สุนทรีย์ ” ช่วยให้ชาวเวียดนามรุ่นใหม่และชาวต่างชาติเข้าใจเกี่ยวกับฮานอยยุครัฐอุปถัมภ์ที่ขาดแคลนทุกอย่างและลำบากทุกอย่างแต่คนฮานอยสมัยนั้นไม่ย่อท้อและต่างเห็นลู่ทางที่แจ่งใสในอนาคต งานนิทรรศการไม่เพียงแต่เข้าถึงก้นบึ้้งหัวใจของคนฮานอยหลายๆคนที่เคยผ่านระยะที่ยากลำบากดังกล่าว แต่ยังเป็นสาส์นส่งถึงคนรุ่นใหม่ว่า ต้องรู้จักถนอมอดีตมากขึ้น ./.

ฮานอยยุครัฐอุปถัมภ์

ตลาดดอกไม้และต้นส้มจิ๊ดช่วงเทศกาลปีใหม่ตรุษเต็ต

ช่างซ่อมรองเท้าริมถนน

ชีวิตของชาวบ้านละแวกหนึ่งของฮานอย

อิ่มเอิบที่จับปลาได้หนึ่่งตัว