ต้นชาโบราณมีลำต้นใหญ่ที่เปลือกต้นขรุขระมีสีเทา

เขตที่มีการอนุรักษ์พันธุ์ ชา ซานเตวี๊ยดโบราณในตำบลสวยหย่างนั้นมีพื้นที่กว่า390เฮกต้า โดยมีต้นชาโบราณที่มีอายุกว่าร้อยปีขึ้นไปมากกว่า4หมื่นต้นและในนั้นยังมีต้นชาหลายต้นที่ได้รับการรับรองให้เป็นต้นไม้มรดกของเวียดนาม นาย หมั่วอาป๊าว ชาวบ้านสวยหย่างเผยว่า ชาซานเตวี๊ยดขึ้นตามธรรมชาติบนเขตเขาสูงและเจริญเติบโตด้วยความอุดมสมบูรณ์ของฟ้าและดินจึงทำให้ใบชาออกสีเขียวเข้ม ยอดใบชาอ่อนและ“ตูมชา” มีขนสีขาวประกายเงินปกคลุมอยู่บางๆเหมือนหิมะจึงมีชื่อว่า ซานเตวี๊ยด(Shan Tuyết) ที่หมายถึงใบชาที่คลุมด้วยหิมะบนยอดเขาสูง “ถ้าอยากเห็นต้นชาอายุหลายร้อยปีจะต้องเดินลึกเข้าไปในป่าดงดิบ ส่วนต้นที่ขึ้นอยู่รอบนอกส่วนใหญ่มีอายุไม่ถึงร้อยปี ทางการท้องถิ่นได้มอบหมายให้แต่ละครอบครัวรับผิดชอบดูแลต้นชาตั้งแต่20-30ต้น”

ต้นชาโบราณที่มีอายุกว่าร้อยปีขึ้นไปได้รับการรับรองให้เป็นต้นไม้มรดกของเวียดนาม

เมื่อมาเขตสวยหย่าง นักท่องเที่ยวจะต้องทึ่งเมื่อเห็นต้นชาโบราณที่มีลำต้นใหญ่ที่เปลือกต้นขรุขระมีสีเทาอมน้ำตาล ที่สะท้อนร่องรอยแห่งกาลเวลามานับร้อยปี ท่ามกลางทัศนียภาพที่แสนโรแมนติกของป่าเขาธรรมชาติ ได้สัมผัสวิถีชีวิตที่สงบสุขของชนเผ่าและได้ลิ้มรสชาเขียวที่จะทำให้ผู้ที่ชอบดื่มชาต้องติดใจ โดยในสมุดบันทึกข้อมูลเกี่ยวกับตำบลสวยหย่างยังมีความเห็นของนาย K. M. Djemmukhatze นักวิชาการด้านชีวเคมี จากสถาบันบัณฑิตวิทยาศาสตร์โซเวียดที่ได้เดินทางมาศึกษาวิจัย ณ ตำบลสวยหย่างช่วงปี60ของศตวรรษที่20ว่า “ผมได้เดินทางไปกว่า120ประเทศที่มีการปลูกชาแต่ยังไม่เคยเห็นที่ไหนมีต้นชาโบราณอายุเป็นร้อยๆปีเหมือนที่สวยหย่าง จึงสงสัยอยู่ว่าที่นี่อาจเป็นต้นกำเนิดของต้นชาก็ได้ ชาที่นี่พิเศษมาก เพราะในน้ำชา ได้ ออกรสชาติของชาชั้นนำของโลก18ชนิด”

ต้นชาซานเตวี๊ยดเหมาะกับสภาพดินฟ้าอากาศและแหล่งน้ำของท้องถิ่นจึงมีความอุดมสมบูรณ์เขียวสดตลอดปีแบบธรรมชาติโดยไม่ต้องใช้ปุ๋ยหรือยาฆ่าแมลง ส่วนวิธีการเก็บยอดและใบชาก็ยังคงทำแบบดั้งเดิมตามประเพณีของชาวม้งในท้องถิ่น นาย หว่าง อา ตุ่ง ชาวบ้าน ปางก๊าง เผยว่า“เมื่อเก็บใบชาได้หลายรอบแล้วอยากให้ชาเติบโตแตกยอดออกใบใหม่ก็ต้องให้การดูแลมันบ้างเช่นอาจจะตัดกิ่งก้าน ถอนหญ้าพรวนดินให้ต้นชาเท่านั้นไม่ใช้ปุ๋ยหรือยาฆ่าแมลงจึงเป็นชาที่ปลอดภัย”

ในแต่ละปีจะมีฤดูเก็บชาซานเตวี๊ยด3ครั้งโดยครั้งสุดท้ายมักจะเป็นช่วงเดือน8-9จันทรคติ ซึ่งถ้ามาที่หมู่บ้านสวยหย่างในช่วงนั้นก็จะได้สัมผัสกับกลิ่นหอมของชาที่อบอวนไปทั้งหมู่บ้านตลอดเวลา โดยการคั่วชาก็ทำตามขั้นตอนที่พิถีพิถันแบบดั้งเดิมคือยอดชาหรือใบชาที่ผ่านการผึ่งแล้วจะนำมาคั่ว โดยใช้กระทะเหล็กหล่อและใช้เตาฟืน ซึ่งที่สำคัญคือต้องหรี่ไฟให้พอดีอย่างสม่ำเสมอ   หลังจากคั่วเสร็จก็นวดคลึงให้ขึ้นรูปเป็นเม็ด การนวดคลึงจะทำให้เซลล์ของใบชาบางส่วนแตก สารประกอบในเซลล์จะไหลออกมานอกเซลล์และเคลือบใบชาไว้ อีกทั้งยังทำให้บรรจุได้มากขึ้นและไม่หักง่ายอีกด้วย นำยอดชาที่ขึ้นรูปแล้วไปอบแห้ง โดยจะทำให้ความชื้นในใบชาเหลือประมาณ 5% เพื่อเป็นการรักษาอายุของใบชาให้ยาวนาน

การชงชาซานเตวี๊ยดเพื่อให้ได้รสชาติที่อร่อยที่สุดต้องใช้น้ำจากต้นน้ำในป่าและต้องต้มน้ำให้เดือด ถึงจะได้น้ำชาที่มีสีเหมือนน้ำผึ้ง  รสชาจะออกขมฝาดแล้วถึงจะออกหวานและคนดื่มรู้สึกชุ่มคอไปนาน ซึ่งนับเป็นจุดเด่นของชาซานเตวี๊ยดที่ทำให้ผู้ที่ชอบชาต้องติดใจ

 “ผมลองชิมแล้วเห็นว่าหอมและน้ำใสดูน่าดื่มมาก แม้ดูแล้วไม่เข้มข้นแต่ตอนดื่มเข้าไปจะรู้สึกสดชื่นชุ่มคอ”

“ชาซานเตวี๊ยดมีรสชาติพิเศษกว่าชาอื่นๆเพราะสีน้ำชาออกสีเหลืองนใสสว่างสวย ได้รสชาติที่หวานปลาย ชุ่มฉ่ำคอนาน”

ผลิตภัณฑ์ชาสวยหย่างถือเป็นหนึ่งในสินค้าพื้นเมืองที่เป็นของฝากสำหรับนักท่องเที่ยว

นาย Sùng A Nủ ประธานคณะกรรมการประชาชนตำบนสวยหย่างเผยว่า ทางตำบลได้จัดตั้งสหกรณ์ผลิตชาออร์แกนิคที่มี18หน่วยรวม400ครอบครัวปลูกชา ซึ่งช่วยเพิ่มความเคร่งครัดให้แก่การควบคุมคุณภาพของผลิตภัณฑ์ชาของสวยหย่าง “เมื่อสามารถสร้างสรรค์เครื่องหมายการค้าชาสวยหย่างได้เราก็สามารถขายชาในราคาสูง เพิ่มรายได้และช่วยยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชน ซึ่งถือเป็นพันธุ์พืชหลักเพื่อช่วยแก้ปัญหาความยากจนในท้องถิ่น”

ไม่เพียงแต่เป็นพืชเศรษฐกิจที่สร้างความอิ่มหนำให้แก่ประชาชนเท่านั้น แต่สวนชาเนินชาที่เขียวขจีและร่มรื่นพร้อมรสชาติที่ เข้มข้น หวานปลายชุ่มฉ่ำคอนานของชาซานเตวี๊ยดจยังถือเป็นเสน่ห์ที่ให้ทุกคนที่มีโอกาสมาเที่ยวและลิ้มลองต้องประทับใจไปอีกนานแน่นอน./.