หมู่บ้านเสื่อเฮ้ยอายุร้อยปี

จากตัวเมืองท้ายบิ่งห์แล้วเดินทางไปตามเส้นทางเล็กๆผ่านทุ่งนาเหลืองอร่ามที่กำลังจะเข้าฤดูเก็บเกี่ยวประมาณ40กิโลเมตรเราก็มาถึงหมู่บ้านเฮ้ยที่ขึ้นชื่อด้วยผลิตภัณฑ์เสื่อทุกชนิด ตามเรื่องที่ชาวบ้านได้เล่านั้น ในอดีต ชาวบ้านเฮ้ยใช้กี่ตั้งทอเสื่อจึงทำให้เสื่อที่ออกมาไม่สวย ไม่ทนทาน แต่หลังจากที่คุณฝามโดนเหล ชาวบ้านเฮ้ยสอบได้จอหงวนในสมัยกษัตริย์เลแท้งตง ปี1481 รัชกาลห่งดึ๊กที่12 แล้วได้รับหน้าที่เป็นทูตเดินทางไปยังประเทศจีนสมัยราชวงหมิง เขาก็ได้ศึกษาเรียนรู้เทคนิคการทอเสื่อที่ดีเลิศของจีนเพื่อนำมาสอนให้แก่ชาวบ้าน เสื่อของหมู่บ้านเฮยก็ผลิตออกมาได้อย่างสวยงามยิ่งขึ้นและได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก ชาวบ้านได้ให้ความเคารพและยกย่องให้ฝามโดนเหลเป็นปรมาจารย์ของอาชีพการทอเสื่อแล้วตั้งวิหารเพื่อบูชา

จากเกียรติประวัติที่ยาวนานนั้น ชาวบ้านเฮ้ยก็พยายามอนุรักษ์อาชีพและสร้างผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพดีเพื่อตอบสนองความต้องการของลูกค้าทั่วประเทศ นายโงยวีเลียน ผู้ประกอบอาชีพทอเสื่อมานานปีของหมู่บ้านเผยว่า ที่ต.เตินเหลมีกว่า3พันครอบครัวและร้อยละ80ประกอบอาชีพนี้ แม้จะผ่านช่วงเวลาที่ลุ่มๆดอนๆมาบ้างแต่ชาวบ้านก็ยังคงสืบทอดและพัฒนาอาชีพนี้ต่อไป“ช่วงปี60-70ของศตวรรษก่อนเป็นช่วงเวลาที่อาชีพทอเสื่อเฮ้ยพัฒนารุ่งเรืองที่สุดเพราะความต้องการสูง เสื่อของเรานั้นทั้งสวยและทนนานดังนั้นผู้คนจากท้องถิ่นอื่นๆก็มาสั่งซื้ออย่างคับคั่ง”

ชาวบ้านทอเสื่อด้วยมือจึงมีความละเอียดและปราณีต

ผลิตภัณฑ์เสื่อหมู่บ้านเฮ้ยมีหลายแบบและหลายขนาด ทั้งแบบมีลายดอก ลายเส้น ลายอักษรหรือลายขีดซึ่งต้องมีเทคนิคการทอพร้อมประสบการณ์และความสร้างสรรค์ เมื่อก่อนชาวบ้านทอเสื่อด้วยมือจึงมีความละเอียดและปราณีตแต่ต้องใช้เวลาเยอะกว่าการใช้เครื่องทอที่มีปริมาณการผลิตมากกว่าและยังคงรักษาคุณภาพของเสื่ออีกทั้งยังช่วยเพิ่มรายได้ให้แก่ผู้ผลิตอีกด้วย คุณเหงวียนถิหลัว ชาวบ้านเฮ้ยเผยว่า“การทอเสื่อด้วยมือแบบเดิมนั้นช้ากว่าการใช้เครื่อง เมื่อก่อนเราทำได้วันละ2ผืนเท่านั้นแต่เดี๋ยวนี้มีเครื่องก็สามารถทำได้ถึง20ผืน เมื่อปริมาณการผลิตเพิ่มขึ้นเราก็มีรายได้มากขึ้นชาวบ้านทุกคนต่างก็ดีใจ”

จากจุดแข็งของท้องถิ่นที่มีสถานะทางภูมิศาสตร์ตั้งอยู่เขตบริเวณรอยต่อตรงกลางแม่น้ำใหญ่สองสายคือแม่น้ำแดงและแม่น้ำลวก หมู่บ้านเฮ้ยมีเงื่อนไขที่สะดวกในการปลูกต้นกกเพื่อใช้เป็นวัตถุดิบทำเสื่อ บวกกับเทคนิคพิเศษในการทำเสื่อที่สืบทอดกันมาหลายชั่วคน ผลิตภัณฑ์เสื่อของหมู่บ้านเฮ้ยจึงมีความโดดเด่นเป็นเอกลักษณ์เฉพาะในเขตที่ราบลุ่มแม่น้ำแดง.