เพลง Xoan ของเวียดนาม-มรดกวัฒนธรรมนามธรรมของโลก
เพลง Xoan เป็นศิลปะพื้นบ้านของจังหวัด PhúThọ ทางภาคเหนือเวียดนามได้รับการรับรองจากองค์การ ยูเนสโก้ให้เป็นมรดกวัฒนธรรมของโลกที่ต้องได้รับการอนุรักษ์อย่างเร่งด่วนเมื่อวันที่ 25 พฤศจิกายนที่ผ่านมา
ในจำนวนเอกสาร 23 ชุดยื่นให้องค์การยูเนสโก้เพื่อขอให้รับรองเป็นมรดกวัฒนธรรมนามธรรมของโลกนั้น เอกสารเกี่ยวกับเพลง Xoan ของจังหวัด PhúThọ ได้รับการประเมินว่า เป็นชุดเอกสารที่มีความสมบูรณ์ที่สุด ตอบสนองทุกมาตรฐานที่สำนักงานที่ปรึกษาได้วางไว้คือ เพลง Xoan มีคุณค่าทางศิลปะ สะท้อนให้เห็นเอกลักษณ์ของชุมชนและรัฐบาลเวียดนามได้มีบทบาทสำคัญในการชี้นำการวางมาตรการและบริหารการฟื้นฟูและอนุรักษ์เพลง Xoan จากเอกสารยังพิสูจน์ให้เห็นว่า เพลง Xoan ได้รับการสนับสนุนของชุมชนในท้องถิ่นในการอนุรักษ์เพลง Xoan และยื่นเสนอขอให้รับรองเป็นมรดกนามธรรมของโลก ในเวียดนามเพลง Xoan ถูกจัดอยู่ในรายชื่อศิลปะที่ต้องศึกษาวิจัยและอนุรักษ์ของสถาบันดนตรี ของสถาบันศึกษาวัฒนธรรมและศิลปะสังกัดกระทรวงวัฒนธรรม กีฬาและการท่องเที่ยว รวมทั้งสถาบันการศึกษาวิจัยและอนุรักษ์ของจังหวัด PhúThọ ในหลายปีที่ผ่านมา เพลง Xoan เป็นเพลงที่มีลักษณะโดดเด่นของถิ่นกำเนิดบรรพกษัตริย์ HùngVương ในประวัติศาสตร์แห่งการสร้างชาติและรักษาชาติของประชาชาติเวียดนาม นักศึกษาวิจัย ĐặngHoànhLoan อดีตรองหัวหน้าสถาบันดนตรีเวียดนามได้เผยว่า เพลง Xoan หรือยังเรียกกันว่า เพลงงาน CửaĐình คือเพลงร้องในงานเทศกาลของหมู่บ้านและเป็นศิลปะที่สมบูรณ์แบบรวมหลายปัจจัยทั้งด้านดนตรี การร้องเพลงและรำประกอบด้วย ศาสตรจารย์ TôNgọcThanh นายกสมาคมวรรณศิลป์พื้นบ้านเวียดนามกล่าวว่า
“ลักษณะพิเศษของเพลง Xoan ก็คือมีคุณค่าหลากหลายทั้งด้านประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม ดนตรี นาฏศิลป์และคุณค่าทางชุมชนด้วย เพลง Xoan เป็นหนึ่งในมรดกวัฒนธรรมอันน้อยนิดของชาติที่มีมาตั้งแต่สมัยสร้างชาติ”
เยาวชนในแขวง PhuDuc จังหวัด PhuTho ร้องเพลง Xoan ในโอกาสเทศกาลสักการะบูชาบรรพกษัตริย์ Hung |
การร้องเพลง Xoan ก็จะตั้งเป็นกลุ่ม เป็นวงซึ่งชาวบ้านเรียกว่า วงเพลง Xoan ซึ่งส่วนใหญ่จะตั้งวงแบบพี่น้องเครือญาติกัน เนื้อร้องของเพลง Xoan จะกล่าวถึงการอธิฐานขอพรจากพระพุทธเจ้าและเทวดาฟ้าดินช่วยดลบันดาลความ มั่งคั่งผาสุขให้แก่ชาวบ้าน การร้องเพลง Xoan จะแบ่งเป็น 2 ส่วน ส่วนแรกร้องเพลงประกอบพิธีจัดงาน ส่วนที่สองร้องเพลงเพื่อให้ความบันเทิงแก่ชาวบ้าน ปกติวงเพลง Xoan จะมีสมาชิกประมาณ 15-18 คน นอกจากหัวหน้าวงที่ต้องเป็นผู้อาวุโสแล้ว สมาชิกในวงจะเป็นวัยหนุ่มสาวอายุตั้งแต่ 16 ถึง 20 ปี เมื่อถึงช่วงมีงานเทศกาลพื้นบ้าน วงเพลง Xoan ต่างๆจะพากันไปร้องเพลงช่วยงานตามพื้นที่ต่างๆ บางทีไปนานถึง 2-3 เดือนถึงจะกลับบ้าน ชุดแต่งกายของศิลปีนก็สวยงามเป็นพิเศษเพราะมีมาตั้งแต่รัชสมัยกษัตริย์ HùngVương นาย NguyễnNgọcBảo ศิลปีนอาวุโสร้องเพลง Xoan ของจังหวัด PhúThọ กล่าวว่า
“ผมร้องเพลง Xoan มาตั้งแต่อายุ 14 ปี ส่วนมากเขาจะมารับไปช่วยงานเทศกาลของท้องถิ่นและช่วยงานเทศกาลสักการะบูชาบรรพกษัตริย์ Hùng ทุกปี ในหลายปีมานี้โดยได้รับการเอาใจใส่จากพรรคและรัฐในการฟื้นฟู อนุรักษ์และพัฒนาศิลปะพื้นบ้าน ผมเชื่อว่า พวกเราจะสามารถอนุรักษ์เพลง Xoan และเอกลักษณ์วัฒนธรรม 4.000 ปีของชาติไว้ได้”
ปัจจุบันในงานเทศกาลสักการะบูชาบรรพกษัตริย์ Hùng และงานเทศกาลพื้นบ้านต่างๆในจังหวัด PhúThọ จะมีการร้องเพลง Xoan เป็นประจำและแม้จะได้รับความนิยมจากประชาชนมากมายก็ตามแต่การอนุรักษ์และพัฒนาเพลง Xoan ก็ยังประสบอุปสรรค์ไม่น้อยเพราะยังไม่มีการสอนต่อให้ชนรุ่นหลัง ตามข้อมูลที่สำรวจมาได้ปัจจุบันมีวงเพลง Xoan โบราณเหลือเพียง 4 วงคือวงเพลง Xoan ของหมู่บ้าน AnThái หมู่บ้าน Thét หมู่บ้าน PhùĐức และหมู่บ้าน KimĐài ศิลปีนเพลง Xoan ที่เหลืออยู่ในจังหวัดมี 69 คน ในจำนวนดังกล่าวมี 31 คนมีอายุตั้งแต่ 80 ถึง 100 กว่าปีและในจำนวนศิลปีนสูงอายุนี้มีเพียง 8 คนที่สามารถสอนต่อให้ชนรุ่นหลังได้ เกี่ยวกับการอนุรักษ์เพลง Xoan นักวิเคราะห์ดนตรีNguyễnThịMinhChâu เผยว่า
“สิ่งสำคัญคือ ต้องทำการประชาสัมพันธ์ให้ชนรุ่นเยาว์สนใจเพลง Xoan สอนให้เด็กนักเรียนในโรงเรียนสามัญศึกษาร้องเพลง Xoan จัดงานมหกรรมร้องเพลง Xoan ที่มีทั้งศิลปีนสูงอายุและศิลปีนรุ่นเยาว์เข้าร่วมจึงจะทำให้เพลง Xoan คึกคักและมีชีวิตชีวาขึ้นมา”
นาย HoàngDânMạc ประธานคณะกรรมการประชาชนจังหวัด PhúThọ เผยว่า ทางจังหวัดกำลังพยายามส่งเสริมการอนุรักษ์และพัฒนามรดกวัฒนธรรมอันมีค่านี้โดยทำการผลักดันการประชาสัมพันธ์เกี่ยวกับคุณค่าของเพลง Xoan อย่างกว้างขวางทั้งในและต่างประเทศ พร้อมทั้งจัดระบบการสอนให้ชนรุ่นเยาว์และปฏิสังขรณ์วิหารศาลาหมู่บ้านที่ใช้เป็นสถานที่จัดงานร้องเพลง Xoan อีกด้วย หวังว่า ด้วยความพยายามของทางการทุกระดับและประชาชนในท้องถิ่นต่างๆ เพลง Xoan ของจังหวัด PhúThọ จะได้รับการฟื้นฟู ได้รับการอนุรักษ์และพัฒนาให้สมกับเป็นมรดกวัฒนธรรมนามธรรมของโลก./.