ประธานประเทศจีน สีจิ้นผิงและประธานาธิบดีรัสเซีย วลาดีเมียร์ ปูติน (Photo: กระทรวงการต่างประเทศจีน)

การเยือนรัสเซียของประธานประเทศจีน สีจิ้นผิง มีเป้าหมายเพื่อส่งเสริมความไว้วางใจและความเข้าใจระหว่างสองประเทศ เป็นโอกาสเพื่อให้ผู้นำทั้งสองประเทศหารืออย่างกว้างลึกเกี่ยวกับความร่วมมือทวิภาคี ปัญหาระดับภูมิภาคและโลกที่ทั้งสองฝ่ายให้ความสนใจร่วมกัน

ลักษณะพิเศษของความสัมพันธ์หุ้นส่วนรัสเซีย-จีน

การเยือนรัสเซียของประธานประเทศจีนได้ยืนยันอีกครั้งถึงลักษณะพิเศษของความสัมพันธ์หุ้นส่วนรัสเซีย-จีน ซึ่งได้รับการสร้างสรรค์บนพื้นฐานของความไว้วางใจ การเคารพอธิปไตยและผลประโยชน์ระหว่างกัน ประธานาธิบดี ปูติน เผยว่า 1 ทศวรรษได้ผ่านพ้นไปนับตั้งแต่การเยือนรัสเซียครั้งแรกของนาย สีจิ้นผิง ในฐานะประธานประเทศจีนเมื่อปี 2013 โลกได้มีการเปลี่ยนแปลงแต่ความสัมพันธ์มิตรภาพระหว่างรัสเซียกับจีนยังคงมีความแน่นแฟ้น ความสัมพันธ์ทวิภาคีได้พัฒนาในระดับสูงสุดในประวัติศาสตร์และยังคงได้รับการเสริมสร้างต่อไป

สำหรับความสัมพันธ์ระหว่างผู้นำ ผู้นำทั้งสองประเทศมีความสัมพันธ์ที่เป็นกันเองและน่าเชื่อถือพิเศษ ในหลายปีที่ผ่านมา ประธานาธิบดี วลาดีเมียร์ ปูตินและประธานประเทศจีน สีจิ้นผิง ได้พบปะกัน 40 ครั้ง ซึ่งตามคำยืนยันของนาย Yuri Ushakov ผู้ช่วยประธานาธิบดีรัสเซียการพบปะเหล่านี้ดำเนินไปอย่างมีประสิทธิภาพและส่งผลในเชิงบวกต่อความสัมพันธ์ทวิภาคี            ปัจจัยที่สำคัญของความสัมพันธ์ระหว่างรัสเซียกับจีนคือความร่วมมือด้านการค้าและเศรษฐกิจ นับตั้งแต่ปี 2010 จีนเป็นหุ้นส่วนการค้ารายใหญ่ที่สุดของรัสเซีย เมื่อปีที่แล้ว มูลค่าการค้าต่างตอบแทนระหว่างสองประเทศอยู่ที่กว่า 1 แสน 8 หมื่นล้านดอลลาร์สหรัฐ ซึ่งทั้งสองประเทศใกล้จะบรรลุเป้าหมายที่รัฐบาลทั้งสองประเทศได้วางไว้ก่อนหน้านั้นคือ 2 แสนล้านดอลลาร์สหรัฐในปี 2024 ใน 2 เดือนแรกของปี 2023 อัตราการแลกเปลี่ยนทางการค้าระหว่างสองประเทศอยู่ในระดับสูง มูลค่าการค้าต่างตอบแทนอยู่ที่กว่า 3 หมื่น 3 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ เพิ่มขึ้นเกือบร้อยละ 26 เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปีที่แล้ว

ความร่วมมือด้านพลังงาน ซึ่งเป็นหนึ่งในพลังขับเคลื่อนหลักของความร่วมมือด้านการค้าระหว่างรัสเซียกับจีนได้บรรลุความก้าวหน้าใหม่ โดยเมื่อปลายปีที่แล้ว  รัสเซียเป็นประเทศที่ส่งออกน้ำมันอันดับ 2 และอยู่อันดับ 4 ในการส่งก๊าซธรรมชาติเหลวไปยังจีนผ่านระบบท่อส่ง “เพาเวอร์ออฟไซบีเรีย” (Power of Siberia)  โดยเมื่อปี 2022 ปริมาณก๊าซที่ส่งออกจากรัสเซียไปยังจีนเพิ่มขึ้น 1.5  เท่าเมื่อเทียบกับปีที่แล้วและสูงเป็นประวัติกาลคือกว่า 1 หมื่น 5 พันล้านลูกบาศก์เมตร

รัสเซียและจีนยังร่วมมือในด้านอุตสาหกรรมนิวเคลียร์ จากการเข้าร่วมของรัสเซีย โรงงานพลังงานนิวเคลียร์Tianwan และเครื่องปฏิกรณ์นิวเคลียร์นิวตรอนเร็ว CEFR กำลังได้รับการก่อสร้างในจีน ความไว้วางใจในระดับสูงระหว่างกันยังมีส่วนช่วยพัฒนาความร่วมมือทางทหารทวิภาคี โดยเมื่อเดือนพฤศจิกายนปีที่แล้ว นับเป็นครั้งแรกที่เครื่องบินทหารของรัสเซียลงจอดที่สนามบินของจีนและเครื่องบินทหารจีนลงจอดที่สนามบินของรัสเซีย เมื่อปีที่แล้ว ทั้งสองฝ่ายได้ทำการลาดตระเวนร่วมกันเป็นครั้งที่ 2 ในมหาสมุทรแปซิฟิก

สิ่งที่น่าสนใจคือ รัสเซียและจีนมีวิธีการเข้าถึงที่คล้ายคลึงกันต่อปัญหาขั้นพื้นฐานของระเบียบโลกใหม่และปัญหาระหว่างประเทศที่สำคัญ   ทั้งสองประเทศเข้าร่วมกลไกพหุภาคีอย่างแข็งขัน เช่น สหประชาชาติ กลุ่มเศรษฐกิจที่พัฒนาและเพิ่งเกิดใหม่ชั้นนำของโลกหรือจี 20  กลุ่มประเทศที่มีเศรษฐกิจเกิดใหม่ชั้นนำของโลกหรือ BRICS  องค์การความร่วมมือเซี่ยงไฮหรือ SCO

ปัจจุบัน จีนกำลังส่งเสริมบทบาทการเป็นคนกลางเพื่อยุติการปะทะระหว่างรัสเซียกับยูเครน เมื่อเดือนที่แล้ว จีนได้เสนอแผนการสันติภาพ โดยย้ำถึงปัญหาการให้ความเคารพอธิปไตยของประเทศต่างๆ และป้องกันไม่ให้มีการใช้อาวุธนิวเคลียร์  ซึ่งได้รับการสนับสนุนจากรัสเซีย

กำหนดวิสัยทัศน์ใหม่ให้แก่ความสัมพันธ์ระหว่างรัสเซียกับจีน

ประธานประเทศจีน สีจิ้นผิง เห็นว่า การเยือนรัสเซียเป็นกระบวนแห่งมิตรภาพ ความร่วมมือและสันติภาพ พร้อมทั้ง มีความประสงค์ที่จะร่วมกับประธานาธิบดี ปูติน เพื่อกำหนดวิสัยทัศน์ใหม่ แผนการใหม่และมาตรการใหม่เพื่อพัฒนาความสัมพันธ์หุ้นส่วนยุทธศาสตร์ในทุกด้านระหว่างสองประเทศในเวลาที่จะถึง

ในกรอบการเยือน ทั้งสองฝ่ายจะลงนามเอกสารความร่วมมือกว่า 10 ฉบับ รวมทั้งแถลงการณ์ร่วมเกี่ยวกับการกระชับความสัมพันธ์หุ้นส่วนในทุกด้านและการประสานงานเชิงยุทธศาสตร์ให้เข้าสู่ศักราชใหม่และแถลงการณ์ร่วมเกี่ยวกับแผนการพัฒนาในด้านความร่วมมือด้านเศรษฐกิจที่สำคัญระหว่างรัสเซียกับจีนจนถึงปี 2030             

บทความที่ลงบนหนังสือพิมพ์เริ้นมิ้นรือบ้าวก่อนการเยือนรัสเซียของประธานประเทศจีน สีจิ้นผิง ที่พาดหัวว่า “รัสเซียและจีน ความสัมพันธ์หุ้นส่วนมุ่งสู่อนาคต” ประธานาธิบดีปูติน ได้แสดงความเชื่อมั่นว่า การเจรจาครั้งนี้จะสร้างพลังขับเคลื่อนใหม่ให้แก่การส่งเสริมความร่วมมือทวิภาคี

นาย Yuri Ushakov  ผู้ช่วยประธานาธิบดีรัสเซียเผยว่า หัวข้อความร่วมมือหลักถูกยิบยกขึ้นมาหารือในการพบปะทวิภาคีต่างๆ แถลงการณ์ร่วมเกี่ยวกับแผนการพัฒนาความร่วมมือด้านเศรษฐกิจที่สำคัญระหว่างรัสเซียกับจีนที่จะได้รับการลงนามในครั้งนี้เป็นพลังขับเคลื่อนใหม่ให้แก่การพัฒนาความสัมพันธ์ด้านการค้าและเศรษฐกิจ ส่วนนาย จางฮ้านฮุย เอกอัครราชทูตจีนประจำรัสเซียได้ให้ข้อสังเกตว่า ความร่วมมือด้านการค้าและเศรษฐกิจระหว่างสองประเทศจะมีก้าวพัฒนาใหม่

การเยือนรัสเซียของประธานประเทศจีน สีจิ้นผิง หลังจากที่ได้รับเลือกให้ดำรงตำแหน่งประธานประเทศอีกสมัยได้แสดงให้เห็นถึงการให้ความสำคัญพิเศษของจีนต่อรัสเซียในระเบียบโลกใหม่ ผลการเยือนนี้จะเสริมสร้างจุดยืนที่ว่า  การพัฒนาความสัมพันธ์ระหว่างรัสเซียกับจีนเป็นตัวเลือกเชิงยุทธศาสตร์ เป็นประเด็นที่ได้รับความสนใจเป็นอันดับต้นๆในนโยบายการทูตและการต่างประเทศของแต่ละฝ่าย.