Vovworld-យើងខ្ញុំមកទស្សនាMy Sonនាថ្ងៃក្តៅខ្លាំង១។ប៉ុន្តែយើងខ្ញុំឆាប់បំភ្លេច
កំដៅហប់នៃភាគកណ្តាលវៀតណាមពេលដែ​លបានដាក់ជើងក្នុងប្រាសាទ
នានា។សំលេងរៃ​យំដែលហាក់ដូចជាបំផ្លាញបរិយាកាសស្ងៀមស្ងាត់នៅ
មណ្ដលកេរ្ហិ៍ដំណែល​បានបង្កចំណាប់អារម្មណ៍ខ្លាំងសំរាប់ភ្ញៀវទេសចរមកពី
ទិសឆា្ងយ។ភ្ញៀវទេសចរអាល្លឺម៉ង១នាក់អោយដឹងថា៖“   នេះជាលើកដំបូង
ហើយដែលខ្ញុំមកទស្សនាMy Son។ខ្ញុំពេញចិត្តណាស់ពីព្រោះថា៖ប្រាសាទនៅ
ទីនេះគឺស្អាតអស្ចារ្សណាស់។    “
ដោយមានសំណង់ស្ថាវត្យកម្មធ្វើពីដីឥដ្ឋនិងថ្មជាង៧០ដែល ត្រូវបានកសាង
ឡើងក្នុង​សតវត្សទី៤និងទី១៣  ​​My Son មុន​នេះជារដ្ឋធានីសាសនានិងនយោ
បាយរបស់រាជាណាចក្រChampa ។នៅទីនេះទេវតាធ្វើសក្ការះគឺBhadre’svara
ជាស្តេចដែល​បានបង្កើតតំបន់ Amaravati នាចុងសតវត្សរ៍ទី៤។ចំណុចពិសេស
១ក្នុងចំណោមចំណុចពិសេសក្នុងស្ថាបត្យកម្ម​សាងសង់ប្រាសាទ Champa នៅ
 My Sonនោះគឺ មនុស្សChampa បានប្រើ​សមាសធាតុបាយអស្តើង១ដើម្បីសាង
សង់​ប្រាសាទនិងបណ្តាសិប្បករឆ្លាក់ត្រង់នូវក្បូក្បាច់រច​នាប្រណិតលើជញ្ជាំង
នេះ។ប្រការនេះបានទាក់ទាញភ្ញៀ​វទេសចរជាច្រើននាក់មកទស្សនាក្នុងបំណង
ឃើញបានអច្ឆរិយភាពនៃសំណង់ស្ថាបត្យកម្មនានានៅទីនេះ។

​​                  

នៅ My Sonសព្វថ្ងៃមាន ប្រាសាទ​បុរាណ​ប្រមាណ៣០។និងវិហារទាំងនេះត្រូវបាន
ប្រៀបដូចជាសារះមន្ទីរនៅកណ្តាលវាលដែលមានតំលៃមិនអាចកាត់ថ្លៃបានឡើយ
អំពីខឿនវប្បធម៌Champa។វណ្ណកម្មស្ថាបត្យកម្មនិងផ្ទាំងចម្លាក់នានាជាកញ្ចក់នៃព្រលឹង
របស់អ្នក Cham ជួយឲ្យយើងយល់​បន្ថែមទស្សនាទានអំពីលំហរអាវ​កាសក៍ដូចជា
ទេវតានិងជីវិតមនុស្សជាដើ​ម។តាមរយះពេល​វេលាវិហារខ្លះនៅMySonរងផលប៉ះ
ពាល់ដោយការបំភ្លេចបំផ្លាញរបស់មនុស្សនិងសង្រ្គាម។ប៉ុន្តែអ្វីៗដែលនៅសល់នៅ
ទីនេះនៅបញ្ចេញសោភ័ណ្ឌភាពល្អស្អាតទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរមកពីគ្រប់ទិសទី
លើសកលលោក។លោកDat Chu អ្នកCham១រូបនៅខែត្រ Ninh Thuan ភាគកណ្តាល
វៀតណាមចែករំលែកថា៖“  ខ្ញុំវិ​លត្រឡប់មកប្រភពដើមរបស់ជីដូនជីតានិងជនជាតិ
ខ្លួនហើយឥឡូវ​នេះ វាជាផ្នែក១នៃបេតិភណ្ឌ។ខ្ញុំបានទៅទស្សនាគ្រប់ទីកន្លែង។ខ្ញុំ
រំជួលចិត្តយ៉ាងខ្លាំងណាស់។និយាយដល់វប្បធម៌Champaគឺនិយាយដល់ភាពសម្បូបែប
និងភា​ពពិសេស។បណ្តាអ្ន​វិទ្យាសាស្រ្តមិន​ប​ញ្ឈប់រកឃើញ    បានភាពអាច៍កំបាំង
នៃវប្បធម៌Champa ដែលត្រូវបានបិទបាំងក្នុងដីឥដ្ឋនិមួយៗនិងផ្ទាំងសាលាចារិត
និមួយៗ។“

​​​​​​​​​​​​​                    

នាពាក់កណ្តាលឆ្នាំ២០១៣បណ្តាភ្ញៀវទេសចរមានឱកាស​ទៅ​ទស្សនាប្រាសាទGជា
ប្រាសាទ១ក្នុងចំណោមប្រាសាទសំខាន់បំផុតក្នុងមណ្ឌលកេរ្ហិ៍ដំណែលវប្បធម៌My Son  ក្រោយរយះពេល១៤ឆ្នាំជួស​ជុលកែលំអរប្រាសាទឡើងវិញ។បងFederico វិស្វករ
អ៊ីតាលី១នាក់​ដែលចូលរួមការងារជួស​ជុលកែលំអរប្រាសាទឡើងវិញពីឆ្នាំ២០០៤-
២០០៥បាន​អោយដឹងថា៖“មុនពេលចូលរួមគំរោងការណ៍នេះខ្ញុំបានអានសៀវភៅ
ស្តីពីវប្បធម៌Champaជាច្រើន ។ប៉ុន្តែពេលគយគន់នឹងភ្នែកបណ្តាប្រាសាទនោះគឺ
សំបើមអស្ចារ្សមណាស់។   សំណង់ដែលបានជួសជុ​លឡើងវិញគឺស្អាតអស្ចាស្ស
ដូចជាអព្វហេតុ១។  “
សព្វថ្ងៃវិហារ​My Son ជារមណីយ៍ដ្ឋានពេញនិយមនៅភាគកណ្តាលវៀតណាម។ទោះ​បីជាមិនធំសម្បើមដូចជាអង្គវត្តនៅក​ម្ពុជា​ឬល្បី​ល្បាញដូចជាBaganរបស់មី​យ៉ាន់ម៉ា
និង​Borobudua(ឥណ្ឌូនេស៊ី)​ក្តី​ប៉ុន្តែ ប្រាសាទMy Sonនៅមាន​កន្លែងឈរជើងសំខាន់
ក្នុងខឿនសិល្បះនៅអាស៊ីអគ្នេយ៍ដោយសារមានរាល់តំលៃសិល្បះសាសនាដោយ
ឡែករបស់ជនជាតិChampaដដែល៕