រង្វាន់ណូបែលផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចឆ្នាំ ២០២៤ បានទៅដល់សេដ្ឋវិទូអាមេរិកបីនាក់៖ Daron Acemoglu, Simon Johnson និង James A. Robinson, ថ្ងៃទី ១៤ ខែតុលា ឆ្នាំ ២០២៤ (រូបថត៖ AA/TTXVN)

យោងតាមរាជបណ្ឌិត្យសភាវិទ្យាសាស្ត្រស្វីស អ្នកឈ្នះរង្វាន់ណូបែលផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចនៅឆ្នាំនេះបានបង្ហាញពីសារៈសំខាន់នៃស្ថាប័នសង្គមចំពោះភាពរុងរឿងរបស់ប្រទេសមួយ ដោយជួយឆ្លើយសំណួរថា ហេតុអ្វីបានជាសង្គមកេងប្រវ័ញ្ចមិនបង្កើតឱ្យមានការរីកចម្រើន ឬផ្លាស់ប្តូរឱ្យកាន់តែប្រសើរឡើង។ Daron Acemoglu, Simon Johnson, និង James A. Robinson បានបង្ហាញថា ការណែនាំស្ថាប័នរួមបញ្ចូលបង្កើតអត្ថប្រយោជន៍រយៈពេលវែងសម្រាប់មនុស្សគ្រប់គ្នា ខណៈដែលស្ថាប័នកេងប្រវ័ញ្ចនាំមកនូវផលប្រយោជន៍រយៈពេលខ្លីដល់អ្នកដែលកាន់អំណាច។ ការសិក្សាក៏បានគូសបញ្ជាក់ផងដែរអំពីលក្ខខណ្ឌដែលស្ថាប័ននានា ទំនងជាផ្លាស់ប្តូរឆ្ពោះទៅរកវិបុលភាព។

អ្នកសេដ្ឋកិច្ចវិទូពីរនាក់គឺលោក Daron Acemoglu និង Simon Johnson មានវត្តមានជាសាស្រ្តាចារ្យនៅវិទ្យាស្ថានបច្ចេកវិទ្យា Massachusetts សហរដ្ឋអាមេរិក ខណៈសេដ្ឋវិទូ James A. Robinson ជាសាស្រ្តាចារ្យនៅសាកលវិទ្យាល័យ Chicago។

រង្វាន់ណូបែលផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច គឺជាពានរង្វាន់ដែលកំណត់ចុងបញ្ចប់នៃរដូវកាលណូបែលឆ្នាំនេះ។ ទោះបីជារង្វាន់នេះស្ថិតក្នុងប្រព័ន្ធរង្វាន់ណូបែលប្រចាំឆ្នាំដ៏មានកិត្យានុភាពក៏ដោយ រង្វាន់ណូបែលផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចមិនមែនជាផ្នែកនៃក្រុមរង្វាន់ដែលបង្កើតឡើងដោយអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រដ៏ល្បីឈ្មោះ Alfred Nobel ក្នុងឆ្នាំ ១៨៩៦។ រង្វាន់នេះត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយធនាគារកណ្តាលនៃប្រទេសស៊ុយអែតក្នុងឆ្នាំ ១៩៦៨៕