ស៊ូដង់ខាងត្បូង១ឆ្នាំក្រោយពេលប្រកាសឯករាជ្យ។

        VOV-នាថ្ងៃទី៩កក្កដាឆ្នាំ២០១១ ស៊ូដង់ខាងត្បូងបានប្រកាសឯករាជ្យជា
ផ្លូវការ ផ្ដាច់ចេញពីសាធារណរដ្ឋស៊ូដង់ បញ្ឈប់សង្គ្រាមស៊ីវិលដែលអូសបន្លាយ
ជិត​ពាក់​កណ្ដាលសត្សវត្សរវាងភាគខាងជើងនិងភាគខាងត្បូង។ ក្រឡេកមើល
ឡើង​វិញ​លើប្រវត្តិសាស្ត្រ ក្រោយពេលដណ្ដើមបានឯករាជ្យនាឆ្នាំ១៩៥៦ពីការ
ត្រួតត្រារបស់​អេហ្សិប រដ្ឋអំណាចនៅភាគខាងជើងស៊ូដង់បានទទួលឧត្តមភាព​អំពីភូមិសាស្ត្រនយោបាយដោយប្រវត្តិសាស្ត្របន្សល់ទុកនិងសិទ្ធិប្រយោជន៍អំ
ពី​នយោបាយសេដ្ឋកិច្ចដែលប្រមូលផ្ដុំនៅភាគខាងជើង។ ការបែកបាក់របស់ ស៊ូដង់បានចាប់ផ្ដើមតាំងពីពេលបណ្ដាអ្នកដំណាងឲ្យរដ្ឋ​អំណាចនៅភាគខាង
ត្បូងគិតឃើញថា​ ខ្លួនត្រូវគេទាត់ចោលចេញពីទីលានលេង​នយោបាយនិង យល់ឃើញថាចាំបាច់ត្រូវដណ្តើមយកតួនាទីនយោបាយដែលមានឋានៈស្មើ
នឹងរដ្ឋអំណាចភាគខាង​ជើង។​និងពីពេលនោះអង្គការចលនារំដោះជាតិស៊ូដង់
ត្រូវបានបង្កើត។ ក្រោយរយៈពេល​ច្រើន​ទស្សវត្សលិចក្នុងសង្គ្រាមស៊ីវិល អង្គការចលនារំដោះជាតិស៊ូដង់​ដណ្ដើមបាន​សិទ្ធិត្រួតពិនិត្យដំបន់ដែនដីនៅ
ភាគខាងត្បូង និងនាថ្ងៃទី៩កក្កដា​ឆ្នាំ​២០១១ ស៊ូដង់ខាងត្បូងបានប្រកាសជា ផ្លូវការក្លាយទៅជាប្រទេសឯករាជ្យមួយជាមួយ​រដ្ឋធានីគឺ Juba។

        ប៉ុន្តែក្រោយពីសុប៉ិនឯករាជ្យក្លាយទៅជាការពិតនោះ ប្រទេសក្មេងខ្ចី​នេះ​ត្រូវជួបប្រទៈនឹងការលំបាកសាកល្បងជាច្រើន។​ ១ឆ្នាំក្រោយនោះ ជំលោះ
ព្រំដែននិង​ផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចនៅតែជាបញ្ហាមិនអាចដោះស្រាយ បានរវាងស៊ូដង់និងស៊ូដង់ខាងត្បូងធ្វើឲ្យដំបន់នេះពេលណាក៏ជិតផ្ទុះសង្គ្រាម។ មុនបង្អស់គឺជំលោះអំពី​ការ​បែងចែកផលប្រយោជន៍ប្រេងរ៉ែ។​ បរិមាណប្រេង រ៉ែរបស់សូដង់មានប្រមាណ​៦​ពាន់​៧រយលានធុងក្នុងមួយឆ្នាំ (ធំទី៣នៅទ្វិប
អាហ្វ្រិក)។ ទោះបិជាភាគខាងត្បូង​មាន​អណ្ដួង​រ៉ែប្រេងធំៗក្តី ប៉ុន្តែភាគខាងជើង ត្រួតពិនិត្យបំពង់បង្ហូប្រេងមានតែមួយគ្មានពីរដើម្បីជញ្ជូនប្រេងឆៅនាំចេញទៅ
បណ្ដាប្រទេសនៅសមុទ្រក្រហម។ តាមកិច្ចព្រម​ព្រៀងសន្តិភាពបញ្ឈប់សង្គ្រាម ស៊ីវិលដែលភាគខាងត្បូងនិងភាគ​ខាងជើងចុះហត្ថលេខានាឆ្នាំ២០០៥ គឺប្រភពផលចំណេញប្រេងរ៉ែនឹងបាន​បែងចែកស្មើរគ្នាជាមួយអាត្រា៥០-៥០។ ប៉ុន្តែគិតតាំងពីឆ្នាំ២០០៥មក ភាគីទាំង​ពីរបានចរចារជាច្រើនលើកច្រើនសារ ជាមួយគ្នាអំពីបញ្ហានេះដែលមិនទាន់ឈានទៅដល់ទទួលបានលទ្ធផលជាក់
ស្ដែងណាមួយឡើយ។

        មុនពេលដណ្ដើមបានឯករាជ្យនោះ ស៊ូដង់ខាងត្បូងប្រមូលបានប្រមាណ
៧០%​នៃបរិមាណផ្ទុកបំរុងប្រេងរ៉ែ ក្នុងពេលនោះ៣០%នៅសេសសល់គឺរបស់
ស៊ូដង់។ ប៉ុន្តែ​ក្រោយពេលបែកបាក់មក ស៊ុដង់ចង់ឲ្យអ្នកជិតខាងស៊ូដង់ខាង
ត្បូងបង់ប្រាក់​ប្រមាណ៣៦ដុល្លារអាមេរិកក្នុង១ធុងប្រេងឆ្លងកាត់ប្រទេសនេះ
ក្នុងពេលនោះស៊ូដង់​ខាងត្បូងត្រឹមតែត្រៀមជាស្រេចបង់១ដុល្លារក្នុង១ធុង
ប្រេងតែប៉ុណ្ណោះ។ នាពេលថ្មីៗនេះ​ស៊ូដង់ខាងត្បូងបានបិទទ្វាបណ្ដារោងចក្រ ផលិតក្រោយពេលចោទ​ប្រកាន់ស៊ូដង់លួចប្រេងមានតំលៃប្រមាណជាង៨០០
លានដុល្លារអាមេរិក។ រីឯស៊ូដង់បាននិយាយថា​គេរឹបអូសប្រេងឆៅដើម្បីបំពេញ
ទៅការចំណាយដែល​ស៊ូដង់​ខាងត្បូងមិនបង់ប្រាក់ឲ្យគេ។ បាត់ទៅប្រភព
ចំណូលសំខាន់ពីប្រេងរ៉ែ រួមជាមួយ​ស្ថានភាពពុករលួយធ្វើឲ្យសេដ្ឋកិច្ចស៊ូដង់ ខាងត្បូងធ្លាក់ក្នុងស្ថានភាពដុនដាប ៥០%នៃចំនួនប្រជាជនស៊ូដង់ខាងត្បូងរស់ ក្រោមកំរិតក្រីក្រនិងអត្រាមិនចេះអក្សរនៅជនបទបានឡើងដល់៩០% ផលិតកម្មកសិកម្មត្រូវអាកខាន។ ដោយហេតុនេះអង្គការកសិកម្ម-ស្បឿង​
អាហារ​អង្គការសហប្រជាជាតិ (FAO) នាពេលជិតៗនេះបានព្រមានអំពីគ្រោះ
អត់ឃ្លាន​នាពេលអនាគតនៅប្រទេសនេះ។

មនុស្សស៊ូដង់រាប់ម៉ឺននាក់ត្រូវបានរស់នៅក្នុងស្ថានភាពលំបាក ត្រូវចាកចេញពីផ្ទះ

         ក្រៅពីការបែងចែកផលប្រយោជន៍ ប្រភពប្រេងរ៉ែ ការកំណត់អំពីខ្សែរ ព្រំដែន រវាងស៊ូដង់ និងស៊ូដង់ខាងត្បូង នៅតែជាបញ្ហាប្រជែងដ៏ដែល។ ក្នុង
រយះពេល ១ឆ្នាំកន្លងទៅ រាល់ផែនការ ចរចារ​ និងការខំប្រឹងប្រែង របស់សហគមន៍ អន្តរជាតិ សុទ្ធតែត្រូវបែកបាក់។ បណ្ដាការជំលោះដែលកើតមានឡើងជាបន្តបន្ទាប់ 
បានគ្របដណ្ដាប់ស្រមោលខ្មៅទៅលើសេចក្ដីសង្ឃឹមអំពី សន្តិភាព ស្វែងរកដំណោះ
ស្រាយដោះស្រាយជំលោះរវាងប្រទេសទាំងពីរ។ ជំលោះនេះ បានធ្វើឲ្យស៊ូដង់ខាង
ត្បូង ធ្លាក់ទៅក្នុងស្ថានភាពវិបត្តិមនុស្សធម៏ ដ៏ធ្ងន់ធរ។ មនុស្សរាប់ម៉ឺននាក់ត្រូវបាន
រស់នៅក្នុងស្ថានភាពលំបាក ត្រូវចាកចេញ​ពីផ្ទះ …ជាដើម។ 

        មុននេះ ១ឆ្នាំ ប្រជាជនស៊ូដង់ខាងត្បូង សប្បាយរីករាយ ​ដោយដណ្ដើមបាន ឯករាជ។ ប៉ុន្តែ ឥឡូវនេះ ប្រទេសជាតិនេះ កំពុងធ្លាក់ចូលសង្គ្រាមឡើងវិញ និងការ
វិបត្តិស្បៀងអាហារ និងទឹក នឹងកើតមានឡើងជាថ្មីម្តងទៀត ដោយសារវិបិត្ត
នយោបាយ។  សាធារណះមតិ កំពុងរង់ចាំទៅលើលទ្ធផលនៃការចរចារ រវាង Juba
និង​Khartoum នាថ្ងៃទី ២ ​កញ្ញា​ខាងមុខនេះ។ នេះក៏គឺជាពេលវេលាដែលសហព័ន្ធ
អាហ្វីក  ដាក់ចេញ ដើម្បីភាគីទាំងពីរស្វែងរកសំលេងរួម សំដៅដោះស្រាយ ជំលោះ។ សេចក្ដីសង្ឃឹមអំពី ​ប្រទេសស៊ូដង់ខាងត្បូងមួយ សម្បូររុងរឿង ជា កន្លែងដែលជនគ្រប់រូបត្រូវបានរស់នៅ​ប្រកបដោយសុខសាន្តត្រាណ កុមារទាំង ឡាយត្រូវបានទៅសាលារៀន ​ក្រោយរយះពេល ជិត ៥ទស្សវត្តរន៍ មិនដឹងដល់
ពេលណា ទើបអាច​ក្លាយទៅជាការពិតជាក់ស្ដែង?