(vovworld)- ປີ 2015, ຫວຽດນາມ ໄດ້ລົງນາມໃນສັນຍາການຄ້າເສລີ (FTA) ກັບ ສເກົາຫລີ ແລະ ພັນທະມິດເສດຖະກິດ ອາຊີ ເອີລົບ, ສິ້ນສຸດການເຈລະຈາ FTA ກັບສະຫະພາບເອີລົບ (ອີຢູ) ແລະ ພິເສດແມ່ນສຳເລັດການເຈລະຈາສັນຍາຄູ່ຮ່ວມມືຂ້າມປາຊີຟີກ (TPP). ນີ້ໄດ້ຮັບຖືວ່າແມ່ນຈຸດພົ້ນເດັ່ນໃນການເຄື່ອນໄຫວເຊື່ອມໂຍງເຂົ້າກັບເສດຖະກິດສາກົນຂອງຫວຽດນາມປີ 2015. ບັນດາສັນຍາການຄ້າເສລີລຸ້ນໃຫມ່ນີ້ ຈະເພີ່ມການສົ່ງອອກຢ່າງແຮງ, ດຶງດູດການລົງທຶນຈາກຕ່າງປະເທດ, ເປີດບັນດາປະຕູໃຫມ່ໃຫ້ການພັດທະນາເສດຖະກິດຫວຽດນາມ ໃນຊຸມປີຈະມາເຖິງ.
ພາບປະກອບ:internet
|
ບັນດາສັນຍາການຄ້າເສລີ ຊື່ງຫວຽດນາມໄດ້ລົງນາມຫລືສຳເລັດວິວັດການເຈລະຈາໃນປີ 2015 ລ້ວນແຕ່ແມ່ນບັນດາສັນຍາການຄ້າເສລີ ລຸ້ນໃຫມ່. ເມື່ອທຽບໃສ່ FTA ກ່ອນນີ້ແມ່ນສຸມໃສ່ຂົງເຂດການຄ້າສິນຄ້າ, ໃຫ້ຄຳໝັ້ນສັນຍາຂອງ FTA ລຸ້ນໃຫມ່ເປີດກວ້າງບໍ່ພຽງແຕ່ຂົງເຂດການຄ້າສິນຄ້າ, ບໍລິການ, ຊັບສິນທາງປັນຍາ, ການລົງທຶນ ຫາກນັບທັງບັນດາບັນຫາໃຫມ່ຄື ລັດວິສາຫະກິດ, ຊື້ຊັບສິນຂອງລັດ, ພາສີ, ການພັດທະນາແບບຍືນຍົງ ແລະ ບັນດາບັນຫາປອດການຄ້າ.
ເນື້ອໃນຕົ້ນຕໍຂອງບັນດາສັນຍາການຄ້າເສລີ ໂດຍຫວຽດນາມ ລົງນາມ ແລະ ສຳເລັດການເຈລະຈາ ຍົກເວັ້ນພາສີ, ຫັນການຄ້າເປັນເສລີ, ຈາກນັ້ນ ຈຶ່ງເປີດກາລະໂອກາດຫລາຍຢ່າງໃຫ້ບັນດາປະເທດເຂົ້າຮ່ວມ. ສະເພາະສັນຍາການຄ້າເສລີ ຫວຽດນາມ ອີຢູ (EVFTA) ພາຍຫລັງມີຜົນສັກສິດ ໃນປີ 2018 ມີ ກວ່າ 99% ຈຳນວນພາສີຂອງຫວຽດນາມເຂົ້າຕະຫລາດນີ້ ແມ່ນ 0%. ສັນຍາການຄ້າເສລີ ຫວຽດນາມ ອີຢູ ຈະຊ່ວຍໃຫ້ພື້ນຖານເສດຖະກິດຫວຽດນາມ ເພີ່ມຂຶ້ນຕື່ມອີກ 0,5% GDP ແລະ ການສົ່ງອອກເພີ່ມຂຶ້ນ ແຕ່ 4-6%/ປີ. ເປັນອັນວ່າ ຖ້າຫາກຫວຽດນາມ ສືບຕໍ່ຮັກສາທ່າເຕີບໂຕໃນການສົ່ງອອກໄປຍັງ ອີຢູ ຄືປະຈຸບັນ, ຮອດປີ 2020 ການສົ່ງອອກຂອງຫວຽດນາມໄປຍັງ ອີຢູ ຈະເພີ່ມຂຶ້ນຕື່ມອີກ 16 ຕື້ USD. ສັນຍາ FTA ກັບ ສເກົາຫລີ ຈະເປີດປະຕູກະສິກຳ, ສິນໃນນ້ຳ ເຊີ່ງເຄີຍອາລັກຂາຢ່າງແຫນ້ນແຟ້ນໃຫ້ຫວຽດນາມ. ໃນຂະນະນັ້ນ, ຄາດຄະເນວ່າ ສັນຍາ FTA ລະຫວ່າງຫວຽດນາມ ແລະ ພັນທະມິດເສດຖະກິດ ອາຊີ - ເອີລົບ ຈະນຳວົງເງິນການຄ້າເພີ່ມຂຶ້ນສະເລ່ຍແຕ່ 18-20%/ປີ ຈາກລະດັບປະມານ 4 ຕື້ USD ໃນປີກາຍຂຶ້ນເຖິງ 10-12 ຕື້ USD ພາຍຫລັງ 5 ປີ ຈະມາເຖິງ. ສະເພາະ TPP, ຕາມການຄິດໄລ່ຂອງບັນດາຜູ້ຊ່ຽວຊານເສດຖະກິດແລ້ວ, ສັນຍານີ້ ຈະຊ່ວຍການສົ່ງອອກຂອງຫວຽດນາມ ເພີ່ມຂຶ້ນ 68 ຕື້ USD ໃນປີ 2025.
ສຳລັບວິສາຫະກິດ ຫວຽດນາມ, ກາລະໂອກາດໃຫຍ່ສຸດ ຊື່ງ FTA ລຸ້ນໃຫມ່ນຳມາໃຫ້ແມ່ນເປີດກວ້າງຕະຫລາດ ຍ້ອນໄດ້ຍົກເວັ້ນພາສີ ແລະ ຍົກເລີກຮົ້ວກີດຂວາງດ້ານການຄ້າໃນສະພາບກຳລັງຊື້ສິນຄ້າຂອງພື້ນຖານເສດຖະກິດຍັງອ່ອນດອ້ຍ ແລະ ກຳລັງຄວາມສາມາດຂອງວິສາຫະກິດພາຍໃນປະເທດຍັງບໍທັນແຂງແຮງ. ດຣ ເສດຖະກິດ ຫວໍຈີແທ່ງ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ:
“ພວກເຮົາພວມສູ້ຊົນຍົກວົງເງິນສົ່ງອອກເຄື່ອງຕ່ຳແຜ່ນຕັດຫຍິບຂຶ້ນເຖິງປະມານ 20 ຕື້ USD ແຕ່ເມື່ອເຂົ້າຮ່ວມບັນດາສັນຍາ FTA ຕົວເລກດັ່ງກ່າວອາດຈະຂຶ້ນເຖິງກວ່າ 40 ຕື້ USD ແລະ ສ້າງວຽກເຮັດງານທຳໃຫ້ຄົນງານເປັນຈຳນວນຫລາຍ. ນອກນັ້ນ ຂົງເຂດຜະລິດຕະພັນກະເສດ ກໍມີແງ່ຫວັງໃຫຍ່ ເມື່ອສົ່ງອອກ, ເປັນຕົ້ນ ສົ່ງອອກໄປຍັງບັນດາປະເທດສະມາຊິກ TPP ເພາະວ່າ ພວກເຮົາບໍ່ຕ້ອງແກ້ງແຍ້ງກັບບັນດາປະເທດສົ່ງອອກຜະລິດຕະພັນໃຫຍ່ຄື ໄທ, ອິນເດຍ.”
ເຂົ້າຮ່ວມບັນດາສັນຍາ FTA ລຸ້ນໃຫມ່, ກາລະໂອກາດດຶງດູດເງິນລົງທຶນຂອງຕ່າງປະເທດເຂົ້າຫວຽດນາມ ກໍມີຄວາມກະຈ່າງແຈ້ງທີ່ສຸດ, ເປັນຕົ້ນ ແມ່ນຈາກບັນດາກຸ່ມບໍລິສັດໃຫຍ່. ໃນໄລຍະມໍ່ໆມານີ້ ມີກຸ່ມບໍລິສັດຕ່າງປະເທດຫລາຍແຫ່ງ ໄດ້ລົງທຶນຫລາຍໂຄງການໃຫມ່ ຫລື ເປີດກວ້າງການຜະລິດຢູ່ຫວຽດນາມ ໃນບັນດາຂົງເຂດຄື: ຜະລິດເສັ້ນຝ້າຍ, ຕ່ຳແຜ່ນຕັດຫຍິບ, ເກີບຫນັງ, ປຸງແຕ່ງໄມ້… ເພື່ອຕ້ອນຮັບການລົງທຶນຈາກ TPP ກໍຄື ຈາກ EVFTA. ນອກນັ້ນ ມີກຸ່ມບໍລິສັດເສດຖະກິດໂລກຫລາຍແຫ່ງຄື: Samsung, Intel, Microsoft, LG.. ລົງທຶນຢ່າງແຮງເຂົ້າຫວຽດນາມ ເພື່ອຜະລິດບັນດາປະເພດສິນຄ້າມີເຕັກໂນໂລຊີສູງ.ນີ້ກໍແມ່ນກາລະໂອກາດໃຫຍ່ ເພື່ອຍົກລະດັບເຕີບໂຕຂອງພື້ນຖານເສດຖະກິດຫວຽດນາມ ໃນໄລຍະ 5-10 ປີ ຈະມາເຖິງ.
ເລື່ອງມີການພົວພັນດ້ານການຄ້າເສລີກັບພັນທະມິດ ເອີລົບ, ພັນທະມິດເສດຖະກິດ ອາຊີ - ເອີລົບ ແລະ ກັບ ສເກົາຫລີ ກໍຄືກັບ 11 ປະເທດ ສະມາຊິກ TPP ຍັງຊ່ວຍຫວຽດນາມ ມີກາລະໂອກາດສ້າງໂຄງປະກອບຕະຫລາດສົ່ງອອກຄືນໃຫມ່ ຕາມທິດດຸນດຽງກວ່າ. ນີ້ແມ່ນປັດໄຈຫລັກແຫລ່ງຊ່ວຍໃຫ້ຫວຽດນາມ ເພີ່ມລັກສະນະເອກະລາດ, ເປັນເຈົ້າຕົນເອງຂອງພື້ນຖານເສດຖະກິດ. ທ່ານ ຫງວຽນງອກຮ່ວາ, ຮອງຫົວຫນ້າພະແນກອຸດສາຫະກຳ ແລະ ການຄ້າ ນະຄອນ ໂຮ່ຈິມີນ ຖືວ່າ:
“ມີສັນຍາການຄ້າເສລີຫລາຍສະບັບໄດ້ຮັບການລົງນາມ, ເປີດກາລະໂອກາດໃຫ້ແກ່ພື້ນຖານເສດຖະກິດຂອງປະເທດຊາດພັດທະ. ພິເສດ ເລື່ອງເຂົ້າຮ່ວມສັນຍາ TPP ຊ່ວຍໃຫ້ພວກເຮົາຊອກໄດ້ຄູ່ຮ່ວມມືເພື່ອສ້າງຄວາມດຸ່ນດຽງໃນການພົວພັນດ້ານການຄ້າສາກົນຄືນໃຫມ່. ຫລຸດຜ່ອນການອີງສ່ຕະຫລາດ ອາຊີຕາເວັນອອກ, ຈີນ ແລະ ອາຊຽນ, ຊື່ງແມ່ນບັນດາຕະຫລາດກວມ 60% ວົງເງິນນຳເຂົ້າສົ່ງອອກ ແລະ ກວມ 75% ວົງເງິນນຳເຂົ້າສົ່ງອອກຂອງປະເທດຊາດ.”
ສິ່ງສຳຄັນກວ່າ ນັ້ນແມ່ນເມື່ອເຂົ້າຮ່ວມບັນດາສັນຍາການຄ້າເສລີລຸ້ນໃຫມ່ ກໍແມ່ນກາລະໂອກາດເພື່ອໃຫ້ຫວຽດນາມ ສ້າງໂຄງປະກອບເສດຖະກິດຮອບດ້ານກວ່າ. ນອກນັ້ນ ບັນດາຄຳສະເຫນີເປີດປະຕູຕະຫລາດຂອງບັນດາສັນຍາການຄ້າ ເຄີຍກໍ່ກຳລັງດັນເພື່ອປະຕິຮູບຢ່າງຮອບດ້ານ. ສະນັ້ນ ສຳລັບບັນດາ FTA ລຸ້ນໃຫມ່ນີ້, ຫວຽດນາມ ສາມາດບັນລຸບາດກ້າວຫນຶ່ງໃນເສັ້ນທາງປະຕິຮູບລະບອບນະໂຍບາຍເສດຖະກິດການຕ່າງປະເທດ, ຊື່ງແມ່ນຫນຶ່ງໃນສາມຂອດບຸກທະລຸຍຸດທະສາດຊື່ງຫວຽດນາມ ໄດ້ກຳນົດ ຢ່າງເລິກເຊິ່ງ ແລະ ຮອບດ້ານ. ທ່ານ ຫວູຮູຍຮ່ວາງ, ລັດຖະມົນຕີວ່າການກະຊວງການຄ້າຫວຽດນາມ ຢືນຢັນວ່າ:
“ບັນດາທ່າໄດ້ປຽບ, ຜົນປະໂຫຍດ ຊື່ງສັນຍາການຄ້າທີ່ຫວຽດນາມ ໄດ້ລົງນາມນຳມາໃຫ້ນັ້ນ ຈະປະກອບສ່ວນສຳຄັນໃຫ້ຫວຽດນາມໃນວິວັດການຍູ້ແຮງການເຊື່ອມໂຍງເຂົ້າກັບສາກົນ, ສ້າງໂຄງປະກອບພື້ນຖານເສດຖະກິດຄືນໃຫມ່ ຕິດພັນກັບການປ່ຽນໃຫມ່ຮູບແບບການເຕີບໂຕ, ຊ່ວຍໃຫ້ຫວຽດນາມນັບມື້ນັບມີທີ່ຕັ້ງບົດບາດສຳຄັນທີ່ສຸດໃນອົງການຈັດຕັ້ງທີ່ກວ້າງໃຫຍ່ກ່ຽວກັບດ້ານການຄ້າ ແລະ ການລົງທຶນ.”
ອາດຈະເວົ້າໄດ້ວ່າ ບໍ່ທັນມີເວລາໃດ ທີ່ຫວຽດນາມ ເຊື່ອມໂຍງຢ່າງເລິກເຊິ່ງກວ້າງຂວາງຄືປະຈຸບັນ. ວິວັດການນີ້ ພວມສ້າງກາລະໂອກາດໃຫຍ່ໃຫ້ຫວຽດນາມ ເວົ້າລວມ ແລະ ໃຫ້ພື້ນຖານເສດຖະກິດ ຫວຽດນາມ ເວົ້າສະເພາະ. ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ, ໄປຄຽງຄູ່ກັບກາລະໂອກາດ, ຄວາມສະດວກ ແມ່ນບັນດາສິ່ງທ້າທາຍ, ຮຽກຮ້ອງອົງການຄຸ້ມຄອງ ແລະ ປະຊາຄົມວິສາຫະກິດ ຕ້ອງມີການກະກຽມ, ການປ່ຽນແປງເພື່ອສ້າງຄວາມສາມາດແກ້ງແຍ້ງໃຫ້ສົມບູນແບບ, ຍາດແຍ່ງກາລະໂອກາດີເພື່ອບັນລຸຄາດໝາຍພັດທະນາແບບຍືນຍົງ.