FTA ລະຫວ່າງຫວຽດນາມ ແລະ ບັນດາປະເທດສະມາຊິກ EAEU, ລວມມີ: ສະຫະພັນລັດເຊຍ, ສ.ເບລາຣຸດ, ສ.ກາຣັກສະຖານ, ສ.ອາກເມນີ ແລະ ສ. Kyrgyzstan. ສັນຍາການຄ້າເສລີລະຫວ່າງບັນດາປະເທດສະມາຊິກ EAEU ແລະ ຫວຽດນາມ ໄດ້ຮັບການລົງນາມເມື່ອວັນທີ 29/05/2015, ເລີ່ມມີຜົນສັກສິດນັບແຕ່ວັນທີ 05/10/2016. ຕາມສັນຍາດັ່ງກ່າວແລ້ວ, ກວ່າ 90% ປະເພດສິນຄ້າສົ່ງອອກຂອງຫວຽດນາມ ທີ່ສົ່ງໄປຍັງປະເທດນີ້ໄດ້ຍົກເວັ້ນພາສີ ຫຼື ຫຼຸດຜ່ອນພາສີ. ໃນປີທຳອິດທີ່ສັນຍາເລີ່ມມີຜົນສັກສິດ, ບັນດານັກສົ່ງອອກໃນພາກພື້ນ ຈະປະຢັດພາສີໄດ້ປະມານ 40 ລ້ານ USD. ທ່ານ ດັ້ງຮ່ວາງຫາຍ, ຫົວໜ້າກົມຕະຫຼາດເອີລົບ (ກະຊວງອຸດສາຫະກຳການຄ້າ) ໃຫ້ຂໍ້ສັງເກດວ່າ: ໂດຍແມ່ນຄູ່ຮ່ວມມືທຳອິດທີ່ລົງນາມໃນສັນຍາການຄ້າເສລີກັບກຸ່ມພັນທະມິດນີ້ ສະນັ້ນ, ກາລະໂອກາດສຳລັບວິສາຫະກິດຫວຽດນາມ ແມ່ນຫຼາຍທີ່ສຸດ.
“ນີ້ແມ່ນສັນຍາລົງນາມຂັ້ນລັດ ແລະ ແມ່ນສັນຍາຮອບດ້ານ ເພາະມັນບໍ່ພຽງແຕ່ເປີດປະຕູສິນຄ້າເທົ່ານັ້ນ, ຫາກຍັງແມ່ນການລົງທຶນ, ການບໍລິການອີກດ້ວຍ. ນີ້ກໍ່ແມ່ນສັນຍາສະບັບທຳອິດເຊິ່ງ EAEU ລົງນາມກັບປະເທດນອກກຸ່ມ ແລະ ເປັນຄັ້ງທຳອິດຫວຽດນາມ ລົງນາມກັບພັນທະມິດເສດຖະກິດ. ດ້ວຍສັນຍາທີ່ໄດ້ຮັບການກະກຽມຢ່າງລອບຄອບທີ່ຖ້ວນ, ແນ່ນອນວ່າ ຈະສ້າງບາດກ້າວບຸກທະລຸໃໝ່ໃນການພົວພັນລະຫວ່າງຫວຽດນາມ ແລະ EAEU.”
ປະຈຸບັນ, ມີວິສາຫະກິດຂອງຫວຽດນາມ ກວ່າ 900 ແຫ່ງ ສົ່ງອອກໄປຍັງ EAEU, ໃນນັ້ນ, ມີວິສາຫະກິດປະມານ 200 ແຫ່ງມີວົງເງິນການຄ້າໃຫຍ່, ສຸມໃສ່ຕົ້ນຕໍ່ເຂົ້າໃນບັນດາຂະແໜງສິນຄ້າຄື: ສິນໃນນ້ຳ, ກາເຟ, ຊາ, ເຂົ້າສານ, ເຄື່ອງຕ່ຳແຜ່ນຕັດຫຍິບ, ເກີບໜັງ… ທ່ານເອກອັກຄະລັດຖະທູດສະຫະພັນລັດເຊຍ ປະຈຳຫວຽດນາມ K.V. Vnucov ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: ຕາມບັນດາຄຳໝັ້ນສັນຍາໃນສັນຍານີ້, 2 ຝ່າຍຈະຍົກເວັ້ນ, ຫຼຸດຜ່ອນພາສີໃຫ້ເກືອບ 90% ປະເພດພາສີອາກອນ ແລະ ເປີດປະຕູຕະຫຼາດສຳລັບບາງຂົງເຂດການຄ້າ, ການບໍລິການ ແລະ ການລົງທຶນ.
“ສັນຍາດັ່ງກ່າວແມ່ນເພື່ອແນໃສ່ຈຸດປະສົງ ບໍ່ພຽງແຕ່ເພີ່ມດ້ານປະລິມານການຄ້າເທົ່ານັ້ນ, ຫາກຍັງສ້າງເງື່ອນໄສະດວກໃຫ້ການລົງທຶນ, ເຕັກໂນໂລຊີທີ່ນຳໃຊ້ແຫຼ່ງຊັບພະຍາກອນມະນຸດທີ່ມີວິຊາການ. ໝາກຜົນຂອງການເລີ່ມຕົ້ນກຳເນີດກົນໄກນີ້ແມ່ນ ຫວຽດນາມ ຈະມີສິດສຳພັດທີ່ມີລັກສະນະບຸລະມະສິດສຳລັບຕະຫຼາດລວມທີ່ກວ້າງໃຫຍ່ ແລະ ມີແງ່ຫວັງຫຼາຍຢ່າງຂອງ 5 ປະເທດ, ດ້ວຍຍອດ GDP ແມ່ນເກືອບ 2.200 ຕື້ USD ແລະ ມີຜູ້ບໍລິໂພກອຸປະໂພກ ກວ່າ 180 ລ້ານຄົນ. ໃນຂະນະນັ້ນ, ບົນພື້ນຖານບຸລິມະສິດກຸ່ມ EAEU ກໍ່ສາມາດສົ່ງເສິມບັນດາຜະລິດຕະພັນຂອງຕົນເຂົ້າຫວຽດນາມ, ເຊິ່ງແມ່ນປະເທດທີ່ມີພົນລະເມືອງກວ່າ 90 ລ້ານຄົນພວມດຳລົງຊີວິດ”.
ຄາດຄະເນວ່າ ການເຕີບໂຕດ້ານການຄ້າ 2 ຝ່າຍພາຍຫຼັງສັນຍາການຄ້າເສລີລະຫວ່າງ EAEU ແລະ ຫວຽດນາມ ເລີ່ມມີຜົນສັກສິດ ອາດຈະເພີ່ມວົງເງິນການຄ້າໃນປະຈຸບັນຈາກ 4 ຕື້ USD ຂຶ້ນເຖິງ 8 – 10 ຕື້ USD. ພາຍຫຼັງສັນຍາມີຜົນບັງຄັບໃຊ້, ຫວຽດນາມ ອາດຈະລົບລ້າງພາສີນຳເຂົ້າສຳລັບກວ່າ 59% ປະເພດພາສີອາກອນ ໃນບັນຊີລາຍຊື່ສິນຄ້າໃຫ້ບັນດານັກສົ່ງອອກຂອງບັນດາປະເທດ EAEU. ສຳລັບ 30% ປະເພດສິນຄ້າອື່ນ, ພາສີນຳເຂົ້າກໍ່ຈະຄ່ອຍໆຫຼຸດລົງລະດັບ 0% ໃນໄລຍະຂ້າມຜ່ານ. ບັນດາພາສີນຳເຂົ້າສະເລ່ຍຂອງຫວຽດນາມ ສຳລັບສິນຄ້ານຳເຂົ້າຈາກບັນດາປະເທດ EAEU ຈະຫຼຸດແຕ່ລະດັບ 10% ລົງເຫຼືອ 1%. ທ່ານດັ້ງຮວ່າງຫາຍ, ຫົວໜ້າກົມບັນດາຕະຫຼາດເອີລົບ, ກະຊວງອຸດສາຫະກຳການຄ້າ ໃຫ້ຮູ້ຕື່ມອີກວ່າ.
“ເພື່ອແນໃສ່ນຳໃຊ້ບັນດາກາລະໂອກາດເຊິ່ງສັນຍານຳມາໃຫ້ຢ່າງສຸດຂີດ, 2 ຝ່າຍຕ້ອງຍົກອອກບັນດາມາດຕະການໜູນຊ່ວຍລະອຽດກ່ຽວກັບການຂົນສົ່ງ, ພາສີ, ນະໂຍບາຍ, ເຄື່ອນໄຫວຢ່າງມີໄຫວພິບ ເພື່ອເຮັດໃຫ້ສັນຍານຳມາເຊິ່ງປະສິດທິຜົນຢ່າງແທດຈິງໃຫ້ວິສາຫະກິດ ແລະ ພື້ນຖານເສດຖະກິດຂອງຫວຽດນາມ ແລະ EAEU. ປະຈຸບັນ, 2 ຝ່າຍກໍ່ວາງອອກຄາດໝາຍບັນລຸວົງເງິນການຄ້າ 2 ຝ່າຍໃຫ້ໄດ້ແຕ່ 10 ຫາ 12 ຕື້ USD ເຖິງປີ 2020. ເພື່ອປະຕິບັດສິ່ງດັ່ງກ່າວໃຫ້ໄດ້, ຝ່າຍຫວຽດນາມ ປາດຖະໜາຢາກໄດ້ຮັບການສົມທົບກັນຢ່າງແໜ້ນແຟ້ນ, ທັນການຈາກບັນດາສະຖານທູດ, ບັນດາກະຊວງ, ຂະແໜງການຂອງບັນດາປະເທດພັນທະມິດ ແລະ ຄະນະກຳມະການເສດຖະກິດອາຊີ - ເອີລົບ ໃນການປະຕິບັດສັນຍາຢ່າງມີປະສິດທິຜົນ”.
ຕາມສັນຍາດັ່ງກ່າວແລ້ວ, ບັນດາວິສາຫະກິດຜະລິດຫວຽດນາມ ຈະໄດ້ຮັບບຸດລິມະສິດໃນການສຳພັດກັບຕະຫຼາດບັນດາປະເທດ EAEU ແລະ ອາດສາມາດຍົກສູງກຳລັງແກ່ງແຍ້ງໃຫ້ສິນຄ້າຂອງຕົນຢູ່ບັນດາຕະຫຼາດ EAEU ເມື່ອທຽບໃສ່ບັນດາປະເພດສິນຄ້າທີ່ຄ້າຍຄືກັນຢູ່ບັນດາປະເທດທີ່ບໍ່ໄດ້ຮັບບຸລິມະສິດ. ເລື່ອງແຊກແຊມເຂົ້າຕະຫຼາດ EAEU ໄດ້ເປີດກາລະໂອກາດ “ຄຳ” ສຳລັບປະເພດສິນຄ້າສົ່ງອອກທີ່ມີທ່າແຮງຂອງຫວຽດນາມ, ແຕ່ໄປຄຽງຄູ່ກັນນັ້ນແມ່ນສິ່ງທ້າທາຍຫຼາຍຢ່າງ ເຊິ່ງບັນດາວິສາຫະກິດຕ້ອງປະເຊີນໜ້າ, ນັ້ນແມ່ນການແກ່ງແຍ້ງຢ່າງຂ້ຽວຂາດກັບບັນດາປະເພດສິນຄ້າທີ່ນຳເຂົ້າຈາກຝ່າຍ EAEU ເພື່ອສາມາດແກ່ງແຍ້ງຢູ່ພາຍໃນປະເທດໄດ້. ທ່ານ ຫງວຽນກວາງທ໋າຍ, ຮອງປະທານ, ທັງເປັນເລຂາທິການໃຫຍ່ສະມາຄົມເສດຖະກິດຫວຽດນາມ ຖືວ່າ.
“ເມື່ອແຊກແຊງເຂົ້າຕະຫຼາດໜຶ່ງ, ແມ່ນຕ້ອງສືບຕໍ່ຊອກຮູ້ກ່ຽວກັບຄວາມຕ້ອງການຂອງຕະຫຼາດນັ້ນ, ບັນດາລັກສະນະພິເສດ, ຂໍ້ກຳນົດເຊິ່ງຕະຫຼາດນັ້ນຮຽກຮ້ອງຕ້ອງປະຕິບັດຕາມ, ພ້ອມກັນນັ້ນແມ່ນຕົ້ນກຳເນີດຂອງສິນຄ້າ. ສຳລັບຕະຫຼາດໃໝ່, ຕ້ອງຊອກຮູ້ຢ່າງລະອຽດກ່ຽວກັບຄວາມນິຍົມ ແລະ ບັນດາຄວາມຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການດ້ານຄຸນນະພາບຂອງສິນຄ້າ, ບັນດາຮົ້ວຂີດຂວາງດ້ານເຕັກນິກອາດຈະປະກົດຂຶ້ນ. ລັດ ຄວນໜູນຊ່ວຍດ້ານກົດໝາຍ, ຢັ້ງຢືນກ່ຽວກັບຕົ້ນກຳເນີດສິນຄ້າ, ເຄື່ອງໝາຍເພື່ອໃຫ້ຜະລິດຕະພັນຂອງຫວຽດນາມ ສາມາດນຳເຂົ້າບັນດາຕະຫຼາດທີ່ມີຄວາມສາມາດບົ່ມຊ້ອນນີ້ ແລະ ນຳເຂົ້າບັນດາຕະຫຼາດອື່ນອີກ”.
ຕະຫຼາດພັນທະມິດເສດຖະກິດອາຊີ - ເອີລົບ ໄດ້ຮັບການຄາດຄະເນວ່າ ແມ່ນຕະຫຼາດມີຄວາມສາມາດບົ່ມຊ້ອນຫຼາຍຢ່າງຂອງບັນດາວິສາຫະກິດຫວຽດນາມ. ເລື່ອງ FTA EAEU ເລີ່ມມີຜົນສັກສິດໄດ້ເປັນຂີດໝາຍບາດລ້ຽວໃຫຍ່ໃນວິວັດທະນາການເຊື່ອມໂຍງຢ່າງເລິກເຊິ່ງ, ກ້ວາງຂວາງຂອງຫວຽດນາມ ກັບບັນດາປະເທດໃຫຍ່ໃນໂລກ. ເພື່ອນຳໃຊ້ຜົນປະໂຫຍດເຊິ່ງສັນຍານຳມາໃຫ້ຢ່າງມີປະສິດທິຜົນ, ວິສາຫະກິດແຕ່ລະແຫ່ງຕ້ອງມານະພະຍາຍາມບືນຕົວຂຶ້ນ, ກຳນົດຍຸດທະສາດ, ມາດຕະການແກ້ໄຂໃໝ່ໃນການສ້າງບັນດາຜະລິດຕະພັນທີມີມູນຄ່າສູງ, ມີຄວາມແກ່ງແຍ້ງຢ່າງພຽງພໍກັບບັນດາຄູ່ຮ່ວມມືຕ່າງປະເທດ ແລະ ຄົງຕົວໄດ້ຢ່າງໝັ້ນຄົງຢູ່ຕະຫຼາດພາຍໃນປະເທດ.