(vovworld) - ໃນການດຳລົງຊີວິດຂອງຊາວເຜົ່າໄຢ໋, ຍາມໃດເຂົາເຈົ້າກໍ່ເອົາໃຈໃສ່ເປັນພິເສດເຖິງເດັກນ້ອຍ. ຕາມທັດສະນະຂອງຊາວເຜົ່າໄຢ໋, ເມື່ອເດັກແຕ່ລະຄົນໄດ້ຮັບການກຳເນີດ, ຈະສ້າງຄວາມເບິກບານມ່ວນຊື່ນໃຫ້ທັງວົງຕະກູນ. ຄວາມມຸ່ງຫວັງຂອງເຂົາເຈົ້າສະແດງອອກຜ່ານພິທີຕັ້ງຊື່ໃຫ້ເດັກນ້ອຍ, ນີ້ແມ່ນພິທີພິເສດທີ່ເຂັ້ມຄົ້ນໄປດ້ວຍສີສັນວັດທະນະທຳຂອງຊາວເຜົ່າໄຢ໋,
ຕາມປະເພນີຂອງຊາວເຜົ່າໄຢ໋, ເດັກນ້ອຍຖືກຕັ້ງຊື່ເມື່ອອາຍຸເຕັມເດືອນ. ຖ້າຕັ້ງຊື່ກ່ອນຫຼືຫຼັງມື້ເຕັມເດືອນ 1 ວັນ, ຊີວິດຂອງເດັກຈຶ່ງພັດທະນາກວ່າ, ດັ່ງນັ້ນຊາວເຜົ່າໄຢ໋ຈຶ່ງເຄີຍຈັດພິທີຕັ້ງຊື່ໃຫ້ເດັກນ້ອຍກ່ອນຫຼືຫຼັງມື້ເຕັມເດືອນສອງ, ສາມວັນ, ຊຳ້ບໍໜຳ, ມີບາງຄອບຄົວຈັດພິທີຕັ້ງຊື່ພາຍຫຼັງວັນເກີດເຖິງສອງ, ສາມເດືອນ. ຊາວເຜົ່າໄຢ໋ “ບໍ່ນັບຖືຜູ້ຊາຍ, ດູຖູກຜູ້ຍິງ“, ບໍ່ຈຳແນກການປະພຶດລະຫວ່າງເດັກຍິງ ແລະ ເດັກຊາຍ, ແຕ່ພິທີຕັ້ງຊື່ໃຫ້ລູກກົກແມ່ນຖືກຈັດຕັ້ງຢ່າງສົມກຽດທີ່ສຸດ. ທ່ານ ເສິ່ນອາເຊີນ, ຊາວເຜົ່າໄຢ໋ ຢູ່ນະຄອນລາວກາຍ, ໃຫ້ຮູ້ວ່າ:
“ສຳລັບລູກກົກ, ເຂົາເຈົ້າຈະຈັດພິທີຕັ້ງຊື່ພາຍຫຼັງເດັກໄດ້ຮັບການກຳເນີດແຕ່ 30 ເຖິງ 33 ວັນ. ໃນພິທີເຂົາເຈົ້າເຊີນທັງພີ່ນ້ອງຝ່າຍພໍ່ ແລະ ຝ່າຍແມ່ມາຮ່ວມ“.
(ພາບ: ອິນເຕີແນດ) ເມື່ອທຽບໃສ່ຊົນເຜົ່າອື່ນໆ, ພິທີຕັ້ງຊື່ໃຫ້ເດັກຂອງຊາວເຜົ່າໄຢ໋ແມ່ນງ່າຍດາຍພໍສົມຄວນ, ບໍ່ຕ້ອງການມີໝໍຜີທຳພິທີ. ເຄື່ອງຂອງບູຊາລວມມີຊີ້ນໝູ, ຊີ້ນໄກ້, ເປັດ, ດອກໄມ້. ພາຍຫຼັງແຕ່ງອາຫານສຳເລັດ ແລະ ຈັດກຽມເຄື່ອງຂອງບູຊາຮຽບຮ້ອຍແລ້ວ. ຕໍ່ໜ້າການເປັນສັກຂີພິຍານຂອງພີ່ນ້ອງທັງຝ່າຍພໍ່ ແລະ ແມ່, ພິທີຕັ້ງຊື່ໃຫ້ເດັກກໍ່ເລີ່ມດຳເນີນຢ່າງເປັນທາງການ. ທຳອິດ, ພໍ່ປູ່ແມ່ຍ່າອູ້ມເດັກນ້ອຍມາໄຫວ້ຕໍ່ໜ້າແທ່ນບູຊາເພື່ອສະເໜີຕໍ່ບັນພະບຸລຸດ. ທ່ານ ເສິ່ນຈ໋າງ, ຜູ້ຄົ້ນຄ້ວາກ່ຽວກັບຊົນເຜົ່າໄຢ໋, ໃຫ້ຮູ້ວ່າ:
“ໃນຂະນະທີ່ເຂົາເຈົ້າຮັບປະທານອາຫານ, ພໍ່ແມ່ເດັກນ້ອຍຈະນຳເອົາພາໃສ່ເຫຼົ້າສີ 8 ຈອກ, ທູບ, ຖ້ວຍເຂົ້າວາງໄຂ່ໄກ່ຢູ່ເທິງ ເຖິງພາເຂົ້າຂອງບັນດາຜູ້ມີອາຍຸສູງ, ເພື່ອຂໍເຂົາເຈົ້າຊອກຊື່ໃຫ້ເດັກ. ພາຍຫຼັງຊອກຊື່ໄດ້ແລ້ວ, ຜູ້ທີ່ມີອາຍຸສູງສຸດຈຶ່ງຈົກເອົາເຂົ້າສານນ້ອຍໜຶ່ງມາປ່ອຍລົງໄຂ່ໄກ່. ຖ້າເຂົ້າສານຖືກຮັກສາໄວ້ເທິງໜ່ວຍໄຂ່ໄກ່, ໝາຍຄວາມວ່າຊື່ນັ້ນໄດ້ຮັບການຮັບຮອງ“.
ພິເສດ, ຊື່ຂອງເດັກບໍ່ໄດ້ຊຳ້ກັບຊື່ຂອງພີ່ນ້ອງຝ່າຍຜົວ ແລະ ຝ່າຍເມຍໃນ 3 ເຊັ່ນຄົນ. ພາຍຫຼັງຕັ້ງຊື່ໃຫ້ເດັກ ແລະ ໄດ້ຮັບຄວາມເຫັນດີຈາກຍາດຕິພີ່ນ້ອງແລ້ວ. ບັນດາຜູ້ມີອາຍຸສູງຈຶ່ງດື່ມເຫຼົ້າສີໃນພາດັ່ງກ່າວ, ແລ້ວມອບຂອງຂວັນ, ອວຍພອນໃຫ້ເດັກປະສົບແຕ່ຄວາມໂຊກດີ. ຂອງຂວັນໃຫ້ເດັກບາງເທື່ອແມ່ນປອກແຂນ, ເງິນຫຼຽນ ຫຼືເງິນສົດ, ເຂົ້າໜົມ… ເພື່ອສະແດງຄວາມເອົາໃຈໃສ່ຂອງຍາດຕິພີ່ນ້ອງ, ອ້າຍນ້ອງທີ່ມີຕໍ່ເດັກນ້ອຍ. ໃນພິທີຕັ້ງຊື່ໃຫ້ເດັກຂອງຊາວເຜົ່າໄຢ້, ການເຂົ້າຮ່ວມຂອງພີ່ນ້ອງຝ່າຍເມຍແມ່ນຂາດບໍ່ໄດ້. ທ່ານ ຈ໋າງ, ອະທິບາຍວ່າ:
“ມີ້ນັ້ນ, ພີ່ນ້ອງຝ່າຍເມຍຄະນະໜຶ່ງຈະນຳເອົາຂອງຂວັນ, ເຊິ່ງລວມມີຜ້າເຈ່ຍເດັກ, ຜ້າອ້ອມເດັກມາ. ເມື່ອພີ່ນ້ອງຝ່າຍເມຍເຫັນດີກັບຊື່ທີ່ຕັ້ງໃຫ້ເດັກ, ເຂົາເຈົ້ຈະມອບຊຸດຜ້າເຈ່ຍເດັກໃຫ້ຫຼານຂອງຕົນ. ເມື່ອມອບໃຫ້ຫຼານ, ພີ່ນ້ອງຝ່າຍເມຍຈະຂັບຮ້ອງບົດເພງທີ່ມີເນື້ອໃນເວົ້າເຖິງວິວັດການເຮັດດິນ, ປູກຝ້າຍ, ຕຳ່ຜ້າ, ຕັດ, ຫຍິບຜ້າເຈ່ຍເດັກເພື່ອມອບໃຫ້ຫຼານ. ດ້ວຍຄວາມຫວັງວ່າ ຫຼານຈະກິນຫຼາຍ, ໃຫຍ່ໄວ, ມີສຸຂະພາບເຂັ້ມແຂງ. ສ່ວນພີ່ນ້ອງຝ່າຍຜົວກໍ່ຕ້ອງຂັບຮ້ອງຕອບຄືນເພື່ອສະແດງຄວາມຂອບໃຈຕໍ່ພີ່ນ້ອງຝ່າຍເມຍທີ່ໄດ້ມອບຂອງຂວັນໃຫ້ຫຼານ“.
ຂອງຂວັນນີ້ຖືກວາງໃນແທ່ນບູຊາພ້ອມກັບພາເຄື່ອງຂອງບູຊາ ເພື່ອໃຫ້ບັນພະບຸລຸດຮັບຮອງຊື່ຂອງເດັກຕາມຄວາມຫວັງຂອງທັງພີ່ນ້ອງຝ່າຍຜົວ ແລະ ຝ່າຍເມຍ. ເມື່ອເດັກນ້ອນມີຊື່ແລ້ວ, ຖ້າແມ່ນຫຼານກົກໃນວົງຕະກຸນ, ຊື່ຂອງພໍ່ປູ່ແມ່ຍ່າ; ພໍ່ຕາແມ່ເຖົ້າ ແລະ ຊື່ຂອງພໍ່ແມ່ເດັກນ້ອຍຈະຖືກເອີ້ນຕາມຊື່ຂອງເດັກນ້ອຍຜູ້ນັ້ນ. ທ່ານ ເສິ່ນອາເຊີນ, ໃຫ້ຮູ້ວ່າ:
“ເມື່ອຄູ່ຜົວເມຍບໍ່ທັນມີລູກ, ເຂົາເຈົ້າຈະເອີ້ນຕາມຊື່ຂອງແຕ່ລະຄົນ. ແຕ່ເມື່ອມີລູກ ແລະ ໄດ້ຈັດພິທີຕັ້ງຊື່ໃຫ້ລູກແລ້ວ, ເຂົາເຈົ້າຈະເອີ້ນຕາມຊື່ຂອງລູກ“.
ສຳລັບຊາວເຜົ່າໄຢ໋ແລ້ວ, ເມື່ອໄດ້ເອີ້ນຕາມຊື່ຂອງລູກ, ຫຼານແມ່ນຄວາມເອກອ້າງທະນົງໃຈ. ພິທີຕັ້ງຊື່ໃຫ້ລູກຂອງຊາວເຜົ່າໄຢ໋, ບໍ່ພຽງແຕ່ແມ່ນລະບຽບການຕັ້ງຊື່ໃຫ້ເດັກແບບທຳມະດາເທົ່ານັ້ນ, ຫາກຍັງມີຄວາມໝາຍສັກສິດອີກດ້ວຍ. ຊື່ຂອງເດັກໂດຍ ພໍ່ປູ່ແມ່ຍ່າ; ພໍ່ຕາແມ່ເຖົ້າ ຫຼືຜູ້ອາຍຸສູງຝ່າຍຜົວຕັ້ງໃຫ້, ຫາກບໍ່ແມ່ນພໍ່ແມ່ເດັກ. ສິ່ງດັ່ງກ່າວສະແດງໃຫ້ເຫັນການສືບທອດ, ແບບແຜນດຳລົງຊີວິດ ແລະ ຄວາມເປັນລະບຽບຮຽບຮ້ອຍໃນວົງຕະກູນ.
ພິທີຕັ້ງຊື່ໃຫ້ເດັກນ້ອຍແມ່ນປະເພນີອັນດີງາມ, ເຊິ່ງຊາວເຜົ່າໄຢ໋ຍັງຄົງຮັກສາໄວ້ຈົນເຖິງປະຈຸບັນ. ພິທີດັ່ງກ່າວປະກອບສ່ວນເຮັດໃຫ້ວັດທະນະທຳ, ປະເພນີຂອງຊົນເຜົ່າໄຢ໋ອຸດົມສົມບຸນ ແລະ ຫຼາຍຮູບຫຼາຍແບບຕື່ມອີກ.