(vovworld)- ເສດຖະກິດພາກເອກະຊົນແມ່ນຫນຶ່ງໃນສາມພາກສ່ວນຂອງພື້ນຖານເສດຖະກິດຫວຽດນາມ, ກວມອັດຕາສ່ວນໃຫຍ່ດ້ວຍ 95% ຍອດຈຳນວນວິສາຫະກິດພວມເຄື່ອນໄຫວຢູ່ຫວຽດນາມ. ນີ້ກໍແມ່ນພາກສ່ວນສຳຄັນທີ່ສຸດສຳລັບພື້ນຖານເສດຖະກິດ. ຄວາມຈິງໃຫ້ເຫັນວ່າ ຖ້າຫາກເສດຖະກິດພາກເອກະຊົນບໍ່ໄດ້ຮັບຄວາມເອົາໃຈໃສ່ພັດທະນາຢ່າງສົມຄູ່ ຫວຽດນາມ ບໍ່ສາມາດສ້າງກຳລັງຫນູນແຫ່ງການພັດທະນາແບບຍືນຍົງໄດ້ ແລະ ລັກສະນະເປັນເຈົ້າຂອງພື້ນຖານເສດຖະກິດກໍອ່ອນແອໄປນຳ. ນີ້ແມ່ນສາຍເຫດ ເຮັດໃຫ້ການພັດທະນາເສດຖະກິດພາກເອກະຊົນກາຍເປັນຫົວເລື່ອງນຳມາປຶກສາຫາລືຕົ້ນຕໍທີ່ເວທີປາໄສຄູ່ຮ່ວມມືພັດທະນາຫວຽດນາມ 2014(VDPF2014) ຈັດຂຶ້ນໃນວັນທີ 5/12 ຢູ່ ຮ່າໂນ້ຍ.
ລັດຖະທຳມະນູນຂອງຫວຽດນາມປີ 2013 ເປັນຄັ້ງທຳອິດໄດ້ກຳນົດບົດບາດຂອງນັກທຸລະກິດ. ໃນສະພາແຫ່ງຊາດປະຈຸບັນ ມີການເຂົ້າຮ່ວມຂອງຖັນແຖວນັກທຸລະກິດ ດ້ວຍ ສະມາຊິກສະພາແຫ່ງຊາດ 36 ຄົນ ແລະ ມີສຽງເວົ້າໂດຍກົງໃນອົງການສິດອຳນາດສູງສຸດຂອງປະເທດຊາດ. ການປະຕິຮູບເສດຖະກິດຂອງຫວຽດນາມໃນໄລຍະຜ່ານມາຄວາມຈິງແມ່ນວິວັດການຢັ້ງຢືນການຟື້ນຕົວບົດບາດຂອງ ເສດຖະກິດພາກເອກະຊົນໃນພື້ນຖານເສດຖະກິດ. ເມື່ອຫວຽດນາມ ປະຕິບັດວິວັດການປ່ຽນໃຫມ່, ບົດບາດຂອງ ເສດຖະກິດພາກເອກະຊົນຄ່ອຍໆໄດ້ກຳນົດຄືນ ດ້ວຍຄວາມມານະພະຍາຍາມຂອງທົ່ວສັງຄົມ, ໃນນັ້ນ ມີບົດບາດສຳຄັນຂອງປະຊາຄົມວິສາຫະກິດ. ປີ 2000, ກົດໝາຍວ່າດ້ວຍວິສາຫະກິດ ໄດ້ກຳນົດກອບກົດໝາຍຂອງ ເສດຖະກິດພາກເອກະຊົນ.
ເວທີປາໄສຄູ່ຮ່ວມມືພັດທະນາຫວຽດນາມ 2013
(ພາບປະກອບ: TQ) ເສດຖະກິດພາກເອກະຊົນໃນພື້ນຖານເສດຖະກິດຫວຽດນາມ
ເສດຖະກິດພາກເອກະຊົນມີບົດບາດນັບມື້ນັບສຳຄັນໃນພື້ນຖານເສດຖະກິດຫວຽດນາມ. ກ່ອນໄລຍະປ່ຽນແປງໃຫມ່ເມື່ອປີ 1986, ຫວຽດນາມ ມີວິສາຫະກິດພາກເອກະຊົນປະມານ 15.000 ແຫ່ງ. ຜ່ານວິວັດການພັດທະນາ, ປະຈຸບັນ ໄດ້ເພີ່ມຂຶ້ນທົບ 40 ເທົ່າ. ໃນຂະນະນັ້ນ, ກ່ອນການປ່ຽນແປງໃຫມ່, ຫວຽດນາມ ມີວິສາຫະກິດກວ່າ 10.000 ແຫ່ງແມ່ນຂຶ້ນກັບລັດວິສາຫະກິດ, ສ່ວນໄລຍະປະຈຸບັນ ມີພຽງ 1000 ແຫ່ງ. ແລະ ຕາມວິວັດທະນາການຫັນເປັນຫຸ້ນສ່ວນຮອດປີ 2015, ຈຳນວນວິສາຫະກິດສືບຕໍ່ຫລຸດລົງເພື່ອໃຫ້ເໝາະສົມກັບວິວັດທະນາການສ້າງປະຊາຄົມອາຊຽນໃນປີ 2015 ຊື່ງຫວຽດນາມໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມ ກໍຄືຕອບສະຫນອງຄວາມຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການເມື່ອຫວຽດນາມ ເຂົ້າເປັນສະມາຊິກອົງການການຄ້າໂລກ (WTO) ແລະ ເຂົ້າຮ່ວມການເຈລະຈາສັນຍາການຄ້າໃຫຍ່ຄື: ສັນຍາຄູ່ຮ່ວມມືເສດຖະກິດຍຸດທະສາດຂ້າມປາຊີຟີກ (TPP).. ເປັນອັນວ່າ ຖ້າເວົ້າເຖິງດ້ານປະລິມານ, ເສດຖະກິດພາກເອກະຊົນພວມກາຍເປັນກຳລັງກວມເອົາສ່ວນຫລາຍໃນພື້ນຖານເສດຖະກິດ, ປະກອບສ່ວນສຳຄັນທີ່ສຸດໃນການສ້າງວຽກເຮັດງານທຳ, ສ້າງແຫລ່ງລາຍຮັບໃຫ້ແກ່ງົບປະມານ, ປະກອບສ່ວນເຂົ້າໃນການເຕີບໂຕເສດຖະກິດ. ທີ່ເວທີປາໄສວິສາຫະກິດຫວຽດນາມ ກາງສະໄຫມປີ 2014, ທ່ານນາຍົກລັດຖະມົນຕີຫວຽດນາມ ຫງວຽນເຕີນຢູງ ໄດ້ຍົກອອກສານທີ່ວ່າ: “ລັດຖະບານຫວຽດນາມ ສືບຕໍ່ສ້າງເງື່ອນໄຂສະດວກທີ່ສຸດເພື່ອພັດທະນາ ວິສາຫະກິດພາກເອກະຊົນ ແລະ ຖືວ່າ ນີ້ແມ່ນກຳລັງຫນູນຕົ້ນຕໍເພື່ອພັດທະນາພື້ນຖານເສດຖະກິດຫວຽດນາມ”. ສານດັ່ງກ່າວອີກຄັ້ງຫນຶ່ງໄດ້ຮັບການຢັ້ງຢືນທີ່ເວທີປາໄສວິສາຫະກິດຫວຽດນາມ ທ້າຍສະໄຫມປີ 2014 ຫາກໍດຳເນີນໄປຫວ່າງແລ້ວນີ້.
“ລັດຖະບານສຸມໃສ່ປະຕິບັດ 3 ຂອດບຸກທະລຸ ນັ້ນແມ່ນສ້າງໂຄງປະກອບເສດຖະກິດຄືນໃຫມ່, ຫັນປ່ຽນຮູບແບບການເຕີບໂຕດ້ວຍໝາກຜົນສູງກວ່າເມື່ອທຽບໃສ່ປີ 2014 ໃນບັນດາຂົງເຂດລົງທຶນພື້ນຖານໂຄງລ່າງ. ລັດຖະບານ ລະດົມບັນດາແຫລ່ງກຳລັງພິເສດ ນັ້ນແມ່ນແຫລ່ງກຳລັງພາກເອກະຊົນ, ແຫລ່ງກຳລັງນອກສັງຄົມ, ແຫລ່ງກຳລັງຈາກຕ່າງປະເທດ ລົງທຶນເຂົ້າພື້ນຖານໂຄງລ່າງ. ລັດຖະບານຫວຽດນາມ ສຸມໃສ່ສົ່ງເສີມການພັດທະນາ ວິສາຫະກິດພາກເອກະຊົນ, ວິສາຫະກິດຂະຫນາດກາງ ແລະ ນ້ອຍຢ່າງແຮງ, ດຶງດູດ, ສ້າງເງື່ອນໄຂສະດວກເພື່ອໃຫ້ວິສາຫະກິດຕ່າງປະເທດເຂົ້າມາລົງທຶນຢູ່ຕະຫລາດຫວຽດນາມ.”
ຄວາມຫວັງຕໍ່ການພັດທະນາຂອງເສດຖະກິດພາກເອກະຊົນໃນອະນາຄົດ
ຕາມການໃຫ້ສັງເກດຂອງບັນດາຜູ້ຊ່ຽວຊານພາຍໃນປະເທດ ແລະ ສາກົນແລ້ວ, ວິສາຫະກິດພາກເອກະຊົນ ມີການປະກອບສ່ວນຢ່າງແທດຈິງຫລາຍຢ່າງ ແລະ ມີປະສິດທິຜົນໃຫ້ແກ່ພື້ນຖານເສດຖະກິດຫວຽດນາມ, ບໍ່ພຽງແຕ່ສະແດງຜ່ານບັນດາດັດຊະນີເສດຖະກິດສູງພໍສົມຄວນເທົ່ານັ້ນ ຫາກຍັງປະກອບສ່ວນສ້າງວຽກເຮັດງານທຳໃຫ້ແກ່ປະຊາຊົນກໍຄືຊ່ວຍຫລຸດຜ່ອນອັດຕາຜູ້ທຸກຍາກໃນທົ່ວປະເທດອີກດ້ວຍ. ເພື່ອໃຫ້ເສດຖະກິດພາກເອກະຊົນເສີມຂະຫຍາຍທ່າແຮງໃນສະພາບການປະຈຸບັນ, ທ່ານນາງ Wendy Werner, ຜູ້ອຳນວຍການພະແນກການຄ້າ ແລະ ແກ້ງແຍ້ງ, ພາກພື້ນອາຊີຕາເວັນ - ປາຊີຟີກ ສັງກັດທະນາຄານໂລກ ຖືວ່າ:
“ກ່ອນນີ້ສອງສາມປີ, ບັນດາວິສາຫະກິດຫວຽດນາມ ໄດ້ຜ່ານຜ່າໄລຍະຫຍຸ້ງຍາກ, ແຕ່ພວກເຮົາຍັງຄົງສາມາດເຫັນໄດ້ການພັດທະນາຂອງເຂົາເຈົ້າ. ພວກຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າ ບັນດາວິສາຫະກິດພາກເອກະຊົນ ຍາມໃດກໍມີຈິດໃຈດຳເນີນທຸລະກິດຢ່າງແຮງ. ຈິດໃຈນີ້ຄວນໄດ້ຮັບການສົ່ງເສີມ ດ້ວຍບັນດານະໂຍບາຍດີກວ່າ, ໄດ້ສຳພັດກັບແຫລ່ງການເງິນດີກວ່າ ແລະ ກາຍເປັນພາກສ່ວນຫນຶ່ງຕາມກຳນົດທິດຂອງການຕະຫລາດໃຫ້ແກ່ພື້ນຖານເສດຖະກິດໃນອະນາຄົດ.”
ບໍ່ພຽງແຕ່ກ່ຽວກັບດ້ານເສດຖະກິດ, ສຽງເວົ້າຂອງເສດຖະກິດພາກເອກະຊົນມີຄວາມສຳຄັນພິເສດໃນວິວັດການວາງແຜນກຳນົດນະໂຍບາຍຂອງຫວຽດນາມ. ປະຈຸບັນ ບັນດາເອກະສານນິຕິກຳທີ່ກ່ຽວຂ້ອງເຖິງເສດຖະກິດລ້ວນແມ່ນສະພາແຫ່ງຊາ, ລັດຖະບານ ສະເຫນີ ກ່ອນທີ່ປະກາດໃຊ້ຕ້ອງມີຄຳເຫັນປະກອບຂອງ ວິສາຫະກິດພາກເອກະຊົນ ຜ່ານຫ້ອງການການຄ້າ ແລະ ອຸດສາຫະກຳ ຫວຽດນາມ. ທ່ານ ຫວູຕຽນລົກ, ປະທານຫ້ອງການການຄ້າ ແລະ ອຸດສາຫະກຳ ຫວຽດນາມ ຖືວ່າ:
“ພວກເຮົາພວມເລີ່ມຕົ້ນໂຄງການສັງລວມເພື່ອຟື້ນຕົວ ວິສາຫະກິດພາກເອກະຊົນພາຍໃນປະເທດຄືນໃຫມ່ ເພື່ອຮັບປະກັນເສດຖະກິດພາກນີ້ສາມາດໄປຄຽງຄູ່ກັບລັດວິສາຫະກິດ ກໍຄືວິສາຫະກິດລົງທຶນຂອງຕ່າງປະເທດ ນັບມື້ນັບເພີ່ມຂຶ້ນໃນພື້ນຖານເສດຖະກິດຫວຽດນາມ.”
ດ້ວຍປະສົບການເມື່ອເຮັດວຽກໃນກວ່າ 20 ປະເທດ, ທ່ານ Antony Nezic, ປະທານສະຫະສະມາຄົມວິສາຫະກິດ ການາດາ (CACHAM) ໃຫ້ຮູ້ວ່າ:
“ຂ້າພະເຈົ້າເຫັນວ່າ ຊາວຫວຽດນາມ ມັກເລີ່ມດຳເນີນອາຊີບດ້ວຍການດຳເນີນທຸລະກິດ. ຂ້າພະເຈົ້າຫວັງວ່າ ຈະມີຫລາຍໂຄງການເລີ່ມດຳເນີນອາຊີບກວ່າ ໂດຍຊາວຫວຽດນາມສ້າງຂຶ້ນ. ແລະປາດຖະຫນາວ່າ ບັນດາໂຄງການເອກະຊົນສາມາດຄົງຕົວ, ພັດທະນາ ແລະ ແກ້ງແຍ້ງບໍ່ພຽງແຕ່ພາຍໃນປະເທດເທົ່ານັ້ນ ຫາກນັບທັງພາກພື້ນ ແລະ ສາກົນອີກດ້ວຍ.”
ໃນການຢ້ຽມຢາມຫວຽດນາມຫວ່າງແລ້ວນີ້, ທ່ານ Jim Yong Kim ປະທານກຸ່ມທະນາຄານໂລກ ເວົ້າວ່າ: “ຫວຽດນາມ ພວມສ້າງອະນາຄົດອັນສົດໃສ”. ຖ້າຫາກເສີມຂະຫຍາຍກຳລັງແຮງຢ່າງພຽງພໍ ແລະ ວິສາຫະກິດພາກເອກະຊົນ ຄວາມສາມາດຫົວຄິດປະດິດສ້າງຂອງເສດຖະກິດພາກເອກະຊົນໄດ້, ຊາວຫວຽດນາມນັບລ້ານໆຄົນ ຈະມີວຽກເຮັດງານທຳທີ່ດີ ແລະ ພ້ອມກັນໄດ້ຊົມໃຊ້ຄວາມວັດທະນາຖາວອນຂອງປະເທດຊາດ. ບັນດາການເຄື່ອນໄຫວ, ນະໂຍບາຍຫນູນຊ່ວຍຕັ້ງຫນ້າຈາກລັດຖະບານທີ່ສະຫງວນໃຫ້ແກ່ ວິສາຫະກິດພາກເອກະຊົນແມ່ນສະແດງໃຫ້ເຫັນຄວາມຕັດສິນໃຈຂອງຫວຽດນາມໃນວິວັດການພັດທະນາເສດຖະກິດພາກເອກະຊົນເພື່ອສ້າງພື້ນຖານເສດຖະກິດແບບຍືນຍົງ ແລະ ເປັນເຈົ້າຕົນເອງ.