ต้นซานจาในซิ้มหว่าง (VNA)

ต้นซานจาในภาษาของชาวม้งคือ “ชีโตหยี่” และในภาษาชนเผ่าไทคือ “มะกั๊ม” ซึ่งเป็นต้นไม้ที่พบได้มากในอำเภอเขตเขาต่างๆของจังหวัดเซินลา เช่น ถวนโจว เหมื่องลาและบั๊กเอียน ซึ่งเป็นพื้นที่ที่ถูกปกคลุมด้วยม่านหมอกตลอดทั้งปี มีความชื้นสูงและอุณหภูมิต่ำ ฤดูเก็บผลของต้นซานจาจะเริ่มตั้งแต่ปลายเดือนสิงหาคมไปจนถึงปลายเดือนตุลาคม

สวนต้นซานจารวมพื้นที่กว่า 10 เฮกตาร์ ของครอบครัวนาย หมั่วอาสึในหมู่บ้านฮ้างเจอ ตำบล ซิ้มหว่าง อำเภอบั๊กเอียน กำลังมีความคึกคักเนื่องจากมีลูกค้าจำนวนมากมาซื้อผลซานจา นาย สึ เผยว่า

“เมื่อก่อนเราปลูกแต่ข้าวโพดทำให้ครอบครัวยากจนมาก แต่หลังจากที่เราศึกษาและเปลี่ยนมาปลูกต้นซานจา ถึงปีนี้ก็ปลูกได้ 5 ปีแล้ว แต่ละปีเก็บผลซานจาได้ 5-10 ตัน ขายได้กำไรประมาณ 30-40 ล้านด่งต่อฤดู ช่วยให้ครอบครัวหลุดพ้นจากความยากจนและเด็กๆ ได้ไปโรงเรียน”

ผลซานจาสดมีรสเปรี้ยวอมหวานและมีกลิ่นหอมเฉพาะตัว โดยปรกติแล้วนิยมนำมาตากแห้งและทำเป็นยาแผนโบราณ ซึ่งสรรพคุณรักษาโรคทางเดินอาหาร ความดันโลหิตสูง อาการนอนไม่หลับและโรคเบาหวาน นอกจากนี้ในปัจจุบัน ก็มีบริษัทหลายแห่งได้สั่งซื้อผลซานจา เพื่อนำไปผลิตน้ำผลไม้ ไวน์และแยม เป็นต้น

จากที่เคยเป็นต้นไม้ที่เติบโตตามธรรมชาติในป่า ปัจจุบันนี้ ต้นซานจา ได้ถูกปลูกโดยชาวบ้านในเขตเขาและมีการใช้เทคนิคดูแลต่าง ๆ กลายเป็นต้นไม้ที่ช่วยรักษาป่าไม้และมีส่วนร่วมแก้ปัญหาความยากจนในหมู่บ้าน นาย ส่ง อา หล่ง จากตำบล หล่างเจ๊ว อำเภอ บั๊กเอียน กล่าวว่า

“บ้านผมมีพื้นที่ปลูกต้นซานจา 1 เฮกตาร์ เจ้าหน้าที่ของตำบลฯ ได้ลงพื้นที่แนะนำวิธีการปลูกเพื่อให้ได้ผลผลิตที่ดี การปลูกต้นซานจามีประโยชน์มาก เพราะเราสามารถเก็บผลขายและช่วยรักษาป่า ครอบครัวของผมก็มีเงินเพิ่มขึ้น ดังนั้น เราจึงพยายามปลูกต้นซานจาให้มากขึ้น”

ชาวซิ้มหว่างเก็บผลซานจา (VNA)

อำเภอ บั๊กเอียน มีสภาพอากาศและดินที่เหมาะสำหรับการเติบโตของต้นซานจา โดยเฉพาะในตำบลเขตเขา เช่น ต่าสั่ว หล่างเจ๊ว ซิ้มหว่าง ฮางชู้และฮ้างด่ง ทั่วอำเภอฯ มีพื้นที่ปลูกต้นซานจาเกือบ 2,600 เฮกตาร์ มีปริมาณผลผลิตประมาณ 1,900 ตันต่อปี ซึ่งมี 1,530 เฮกตาร์กำลังเข้าสู่ฤดูเก็บผล และในหลายปีมานี้ ทางการอำเภอฯ ได้ให้ความสนใจแนะนำและสนับสนุนด้านเทคนิคการปลูกให้แก่ชาวบ้าน

นาย หย่างอาเนง ประธานคณะกรรมการประชาชนตำบล ซิ้มหว่าง อำเภอ บั๊กเอียนเผยว่า “ซิ้มหว่างเป็นตำบลที่ปลูกข้าวและต้นซานจาเป็นหลัก ต้นซานจา มีความสำคัญเป็นอย่างมากต่อชาวบ้านซิ้มหว่าง โดยช่วยเพิ่มรายได้ให้แก่ชาวบ้านเพื่อมีส่วนร่วมแก้ปัญหาความยากจนในท้องถิ่น การจำหน่ายในปีนี้ดีกว่า 2 ปีก่อนที่ได้รับผลกระทบจากวิกฤตโควิด -19 พ่อค้าแม่ค้ามารับซื้อถึงที่ ราคาขายในปีนี้ก็ดีขึ้น อยู่ที่ 6,000 ต่อกิโลกรัม ซึ่งดีกว่าปีที่แล้วที่ขายได้ 3,000 ต่อกิโลกรัม”

แต่อย่างไรก็ตาม เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพให้แก่การปลูกต้นซานจา ทางอำเภอฯ กำลังปรับปรุงการวางผังเขตปลูกเฉพาะให้มีความสมบูรณ์ ผลักดันการส่งเสริมการค้า ขยายตลาดและอำนวยความสะดวกมากขึ้นเพื่อช่วยให้สถานประกอบการสามารถติดตั้งระบบการผลิตและเก็บรักษาผลิตภัณฑ์ของต้นซานจาในท้องถิ่นได้.