กองทัพสหรัฐออกจากอัฟกานิสถานเมื่อวันที่ 30 สิงหาคม (Aamir Qureshi/AFP/Getty)

ในแถลงการณ์อย่างเป็นทางการ พล.อ.เคนเนธ แมคเคนซี ผู้บัญชาการกองบัญชาการกลางของกองทัพสหรัฐได้เผยว่า เครื่องบินขนส่งทางทหาร C-17 ได้พาทหารสหรัฐชุดสุดท้ายออกจากสนามบินฮามิด คาร์ไซเมื่อคืนวันที่ 30 สิงหาคม

เสร็จสิ้นการอพยพและถอนกำลังครั้งใหญ่ที่สุดในรอบหลายทศวรรษ 

ตามข้อมูลที่ประกาศก่อนเที่ยวบินสุดท้ายนี้ประมาณ 13 ชั่วโมง ชาวอเมริกัน ชาวอัฟกานิสถานและพลเมืองของประเทศที่สามประมาณ 123,000 คนได้ถูกอพยพออกจากอัฟกานิสถาน ซึ่งนี่ได้กลายเป็นการขนส่งทางอากาศครั้งใหญ่ที่สุดของสหรัฐในรอบหลายทศวรรษ โครงการนี้เริ่มขึ้นเมื่อวันที่ 15 สิงหาคมหลังจากกลุ่มตาลิบันเข้าสู่กรุงคาบูลและประกาศควบคุมประเทศอัฟกานิสถาน

ก่อนเสร็จสิ้นการถอนทหาร กองทัพสหรัฐได้ทำลายหรือ ทิ้งยุทโธปกรณ์และอาวุธจำนวนมาก รวมทั้งเครื่องบิน 73 ลำที่ถูกปิดการใช้งานอย่างสมบูรณ์ไว้ที่สนามบินนานาชาติ ฮามิด คาร์ไซ รวมถึง รถหุ้มเกราะต้านทานทุ่นระเบิด MRAP ประมาณ 70 คัน ยานเกราะอเนกประสงค์ Humvee เกือบ 30 คันและระบบป้องกันภัยทางอากาศ C-RAM ที่ทันสมัย2ชุด นอกจากนั้น สหรัฐยังตัดสินใจระงับการประจำการทางการทูตในกรุงคาบูลและโอนกิจกรรมของคณะทูตไปยังกาตาร์ ซึ่งนาย รอส วิลสัน เอกอัครราชทูตสหรัฐประจำอัฟกานิสถานเป็นหนึ่งในคนสุดท้ายที่ออกจากกรุงคาบูลเมื่อคืนวันที่ 30 สิงหาคม

ทั้งนี้ ประธานาธิบดีสหรัฐ โจ ไบเดน ได้ปฏิบัติตามคำมั่นที่ให้ไว้ในการรณรงค์หาเสียงเลือกตั้งปี 2020 ที่จะนำทหารสหรัฐทั้งหมดออกจากอัฟกานิสถานในปี 2021 เพื่อยุติสงครามที่ยืดเยื้อมาเป็นเวลาเกือบ 20 ปีอย่างเป็นทางการ ที่ต้องใช้งบประมาณหลายพันล้านดอลลาร์สหรัฐและมีทหารสหรัฐเสียชีวิตประมาณ2,500นายในสงครามนี้ โดยล่าสุด มีทหาร 13 นายได้เสียชีวิตจากเหตุระเบิดฆ่าตัวตายที่สนามบิน ฮามิด คาร์ไซเมื่อวันที่ 26 สิงหาคม

แต่อย่างไรก็ตาม ถึงแม้จะได้รับความช่วยเหลือจากพันธมิตรเป็นอย่างมากและได้รับความเสียหายอย่างหนักด้านชีวิต แต่กองทัพสหรัฐก็ไม่สามารถเสร็จสิ้นแผนการอพยพได้สำเร็จตามที่ต้องการ พล.อ.เคนเน็ธ แมคเคนซี ยอมรับว่า พลเมืองสหรัฐหลายร้อยคนยังคงอยู่ในอัฟกานิสถาน โดยเน้นว่า ถึงแม้แผนการอพยพจะดำเนินต่อไปอีก 10 วัน แต่การอพยพชาวอเมริกันก็ไม่อาจเสร็จเรียบร้อยได้

เครื่องบินขนส่งของกองทัพอากาศสหรัฐออกจากสนามบินนานาชาติในกรุงคาบูล (Aljazeera)

การเริ่มต้นใหม่ที่เต็มไปด้วยความท้าทายสำหรับอัฟกานิสถาน

หลังจากเที่ยวบินสุดท้ายที่บรรทุกทหารสหรัฐออกจากกรุงคาบูลไม่กี่ชั่วโมง รัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐ แอนโทนี บลิงเคน ได้ออกแถลงการณ์ยืนยันว่า "หน้าใหม่ของความสัมพันธ์ระหว่างสหรัฐกับอัฟกานิสถานได้เริ่มขึ้นแล้ว โดยก่อนอื่นคือการทูต ภารกิจทางทหารสิ้นสุดลง ภารกิจทางการฑูตใหม่ได้เริ่มขึ้น" นอกจากนั้น รัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐยังเรียกร้องให้กลุ่มตาลิบันค้ำประกันคำมั่นในการธำรงเสรีภาพในการเดินทาง สิทธิสตรีและชนกลุ่มน้อยเผ่าต่างๆ ตลอดจนปกป้องไม่ให้อัฟกานิสถานกลายเป็นฐานที่มั่นของผู้ก่อการร้าย

ส่วนกลุ่มตาลิบันประกาศว่า ได้ "สร้างประวัติศาสตร์" โดยถือการถอนทหารสหรัฐทั้งหมดออกจากอัฟกานิสถานเป็น "ชัยชนะครั้งประวัติศาสตร์" เมื่อคืนวันที่ 30 สิงหาคม กลุ่มตาลิบันได้จัดการฉลอง "ชัยชนะ" ในกรุงคาบูลและเมืองหลายแห่ง

ในสภาวการณ์ดังกล่าว ประชาคมโลกยังคงแสดงความกังวลเป็นอย่างมากและเรียกร้องให้มีปฏิบัติการอย่างเร่งด่วนเพื่อป้องกัน รับมือภัยคุกคามและความเสี่ยงที่ประชาชนและประเทศอัฟกานิสถานกำลังต้องเผชิญ นั่นคือความไร้เสถียรภาพจากกลุ่มก่อการร้ายและหัวรุนแรง ความเป็นไปได้ที่การสู้รบจะยืดเยื้อและบานปลายระหว่างกลุ่มตาลิบันกับกองกำลังฝ่ายต่อต้านในหุบเขา Panjshir ระบอบการปกครองประเทศที่เข้มงวดตามกฎหมายอิสลาม Shaira ของกลุ่มตาลิบัน แต่สิ่งที่น่ากังวลที่สุดคือความเสี่ยงที่จะเกิดปัญหาด้านมนุษยธรรมที่ร้ายแรงเมื่อประชากรในอัฟกานิสถานเกือบครึ่งหนึ่งต้องการความช่วยเหลือด้านอาหารอย่างเร่งด่วน ในขณะที่กิจกรรมบรรเทาทุกข์กำลังเผชิญกับอุปสรรคมากมายเนื่องจากความไร้เสถียรภาพและการแพร่ระบาดของโควิด-19.