การทดลองขีปนาวุธของทางการเปียงยาง (EPA)

เมื่อวันที่ 11 กันยายนปี 2017 คณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติได้อนุมัติมติคว่ำบาตรใหม่ต่อสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนเกาหลี โดยได้รับเสียงสนับสนุนจากทุกประเทศสมาชิก เพื่อตอบโต้การทดลองนิวเคลียร์เมื่อวันที่ 3 กันยายนของทางการเปียงยาง นี่คือคำสั่งคว่ำบาตรครั้งที่ 9 นับตั้งแต่ปี 2006 จนถึงปัจจุบัน และคือคำสั่งคว่ำบาตรครั้งที่ 2 ที่คณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติอนุมัติในปีนี้ ซึ่งเป็นมาตรการคว่ำบาตรที่เข้มข้นที่สุด โดยมุ่งเป้าไปยังด้านที่เป็นจุดแข็งของเปียงยาง เช่นสิ่งทอเสื้อผ้าสำเร็จรูป น้ำมันและพลังงาน คาดว่า มาตรการคว่ำบาตรครั้งใหม่อาจทำให้เปียงยางสูญเสียรายได้เพิ่มอีก 1.3 พันล้านดอลลาร์สหรัฐต่อปี

สาส์นที่แข็งกร้าวกว่า

หลังจากคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติอนุมัติคำสั่งคว่ำบาตร สหรัฐก็ได้ประกาศคำสั่งเพิ่มมาตรการคว่ำบาตรต่อสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนเกาหลี โดยเพิ่มรายชื่อบุคคลและองค์กรที่ประกอบธุรกิจกับทางการเปียงยางเข้าในบัญชีดำ ที่น่าสนใจคือนับเป็นครั้งแรกที่จีนใช้มาตรการที่แข็งกร้าว โดยห้ามนำเข้าสินค้าสิ่งทอ  เสื้อผ้าสำเร็จรูป  สัตว์น้ำและห้ามส่งออกน้ำมันดิบ แร่เหล็กและถ่านหินไปยังสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนเกาหลี ตามความเห็นของบรรดาผู้สังเกตการณ์ การที่ปักกิ่งคว่ำบาตรสินค้าสิ่งทอและเสื้อผ้าสำเร็จรูปได้ส่งผลกระทบอย่างหนักต่อเศรษฐกิจของสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนเกาหลี เนื่องจากนี่เป็นแหล่งรายได้ใหญ่อันดับ 2 ของเปียงยาง รองจากถ่านหินและแร่ธาตุ โดยเมื่อปี 2016 การส่งออกสิ่งทอและเสื้อผ้าสำเร็จรูปทำรายได้ให้แก่สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนเกาหลีกว่า 750 ล้านดอลลาร์สหรัฐ โดยส่งออกไปยังประเทศจีนคิดเป็นร้อยละ 80 ควบคู่กันนั้น มีธนาคารสาขาใหญ่อย่างน้อย 3 แห่ง ประกอบด้วย ธนาคารจีน ธนาคารก่อสร้างจีนและธนาคารการเกษตรจีนในเมือง แย้นชี ที่ติดกับชายแดนของสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนเกาหลีได้ห้ามพลเมืองของสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนเกาหลีเปิดบัญชีการเงินหรือโอนเงิน ดังนั้น สามารถเห็นได้ว่า นับเป็นครั้งแรกที่ปักกิ่งได้ส่งสัญญาณที่ที่ชัดเจนมากขึ้นต่อเปียงยาง

ท่าทีของจีนได้สร้างความพอใจต่อวอชิงตัน เพราะนับตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน สหรัฐแสดงความเห็นว่า จีนยังไม่มีความจริงใจในการควบคุมสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนเกาหลี จากผลกระทบของมาตรการคว่ำบาตรเมื่อก่อน ถึงแม้ปักกิ่งได้จำกัดการนำเข้าจากเปียงยาง แต่มูลค่าการส่งออกยังคงเพิ่มขึ้นร้อยละ 30 ในครึ่งปีนี้ ใน 6 เดือนที่ผ่านมา มูลค่าการค้าต่างตอบแทนระหว่างสองประเทศยังคงเพิ่มขึ้นร้อยละ 10 อยู่ที่กว่า 2.6 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ

นาย คิมจองอึน ผู้นำของสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนเกาหลีตรวจสอบการทดลองยิงขีปนาวุธ (EPA)

ผลกระทบโดยตรง

คำสั่งคว่ำบาตรด้วยมาตราที่แข็งกร้าวที่สุดที่ไม่เคยมีมาก่อนกำลังส่งผลกระทบโดยตรงถึงชีวิตของประชาชนในเขตชายแดนจีน-สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนเกาหลี โดยที่เมือง ค้วนชวน มณฑล จีลิน  ประเทศจีนได้เกิดการชุมนุมหลายครั้ง จนทำให้ร้านขายของนับสิบแห่งต้องปิดให้บริการ ซึ่งส่งผลให้บริษัทบรรจุภัณฑ์และจำหน่าย คนขับรถและร้านอาหารได้รับผลกระทบตามไปด้วย ตัวเมืองในทิศตะวันออกเฉียงเหนือของจีนที่กำลังต้องเผชิญกับอุปสรรคเนื่องจากการชะลอตัวของหน่วยงานอุตสาหกรรมหนัก เช่น การทำเหมืองแร่เหล็ก ขณะนี้กำลังได้รับผลกระทบจากคำสั่งโดดเดี่ยวเปียงยาง ในขณะเดียวกันในเขตอุตสาหกรรมในเมืองเสินหยาง ต้องปิดโรงงานหลายแห่ง กรรมกรหลายคนชูป้ายหางานทำ ในเดือนนี้ นาง ฮั่วชุนหยิง โฆษกกระทรวงการต่างประเทศจีนได้เผยว่า “จีนได้เสียสละอย่างมากและต้องรับผลกระทบอย่างรุนแรง” เพื่อปฏิบัติตามคำสั่งคว่ำบาตรของสหประชาชาติต่อสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนเกาหลี

คว่ำบาตรจะเป็นมาตรการที่ดีที่สุด

จนถึงขณะนี้ สหประชาชาติได้ใช้มาตรการคว่ำบาตร 9 ครั้งต่อเปียงยางนับตั้งแต่ปี 2006 แต่ในทางเป็นจริง เศรษฐกิจของสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนเกาหลียังไม่ได้รับผลกระทบมากนัก และสิ่งนี้อาจเกิดขึ้นในการคว่ำบาตรครั้งนี้ บรรดานักวิเคราะห์ได้แสดงความเห็นว่า แรงกดดันจากประเทศมหาอำนาจต่อเปียงยางคือมาตรการชั่วคราว สำหรับประเทศจีน การธำรงเสถียรภาพในเขตตะวันออกเฉียงใต้มีความสำคัญเป็นอย่างยิ่งต่อรัฐบาลจีนและขั้นตอนการป้องปรามที่แข็งกร้าวนี้มีลักษณะเบาและมากกว่าฝ่ายอื่นๆ ปักกิ่งตระหนักได้ดีถึงผลกระทบของมาตรการคว่ำบาตรต่อความเสียหายด้านเศรษฐกิจภายในประเทศ และความไร้เสถียรภาพบนคาบสมุทรเกาหลีอาจช่วยให้สหรัฐสร้างอิทธิพลมากขึ้นในประเทศที่มีชายแดนติดกับจีน แต่อย่างไรก็ตาม ในช่วงนี้ ปักกิ่งต้องพยายามร่วมกับประชาคมโลกให้มากถ้าหากต้องการปรับความสัมพันธ์กับสหรัฐและบรรเทาปัญหาภายในประเทศ ส่วนนาย โดนัลด์ ทรัมป์ ประธานาธิบดีสหรัฐได้ย้ำว่า นี่ไม่ใช่มาตรการที่ได้รับความสนใจเป็นอันดับต้นๆของวอชิงตัน

แม้จะมีการประกาศมาตรการคว่ำบาตร 9 ครั้งในตลอด 11 ปีที่ผ่านมา แต่มาตรการคว่ำบาตรยังไม่เกิดประสิทธิผลและไม่สามารถทำให้เปียงยางยุติโครงการนิวเคลียร์และขีปนาวุธ การเพิ่มมาตรการคว่ำบาตรก็ไม่สามารถส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจของเปียงยางหรือแก้ไขวิกฤตตามความปรารถนาของประชาคมโลก การคว่ำบาตรต้องควบคู่กับการเจรจาที่มีลักษณะเชิงยุทธศาสตร์อย่างแท้จริง แต่น่าเสียดายที่การหารือระหว่างสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนเกาหลีกับประชาคมโลกยังไม่สามารถเกิดขึ้นได้.