เสรีภาพในการก่อตั้งสมาคมเป็นสิทธิขั้นพื้นฐานของพลเมืองที่ได้รับการยอมรับและให้ความเคารพผ่านรัฐธรรมนูญและกฎหมายของรัฐเวียดนาม ซึ่งได้รับการปกป้องและพัฒนาตามสถานการณ์ที่เป็นจริงของเวียดนาม

ปัจจุบันในเวียดนาม มีสมาคมและกลุ่มชุมชนจำนวนมาก ตามข้อมูลสถิติของกระทรวงกิจการภายใน ถึงเดือนธันวาคมปี 2014 ทั่วเวียดนามมีสมาคมทั้งหมดกว่า 5 หมื่น 2 พันแห่ง ซึ่งในนั้นมีสมาคมที่เคลื่อนไหวในขอบเขตทั่วประเทศ 483 แห่ง ส่วนที่เหลือเป็นสมาคมระดับท้องถิ่น โดยบางแห่งเป็นองค์กรการเมืองและสังคม องค์กรการเมือง สังคมและอาชีพ ส่วนที่เหลือเป็นองค์กรอาสาสมัครสังคม – อาชีพและองค์กรอาสาสมัครสังคมเพื่อการกุศล มีองค์กร 31 แห่งที่ได้รับงบประมาณจากรัฐเพื่อการเคลื่อนไหวเพราะเป็นด้านที่รัฐต้องรับผิดชอบหรือส่งเสริมการปฏิบัติเพื่อผลักดันวัฒนธรรมและสวัสดิการสังคม สมาคมต่างๆ โดยเฉพาะสมาคมทางเศรษฐกิจมีส่วนร่วมเป็นอย่างมากต่อภารกิจการสร้างสรรค์และพัฒนาประเทศ ซึ่งแสดงให้เห็นถึงบทบาทการเป็นสะพานเชื่อมระหว่างสมาชิกับทางการปกครองท้องถิ่น สนับสนุนสมาชิกในการผลิต ประกอบธุรกิจ เพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขัน แก้ไขการพิพาทด้านการค้า จัดสรรข้อมูลและให้คำปรึกษาเกี่ยวกับการผลิตและตลาด เป็นต้น สมาคมนับวันยิ่งมีบทบาทสำคัญมากขึ้นในการให้คำปรึกษา วิภาควิจารณ์ต่อแนวทางของพรรค นโยบายและกฎหมายของรัฐ รวมทั้งโครงการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของรัฐบาลและท้องถิ่น

การที่เวียดนามมีสมาคมจำนวนมากเพราะว่า รัฐได้พยายามค้ำประกันและพัฒนาสิทธิที่ชอบธรรมของพลเมือง รวมทั้งสิทธิเสรีภาพในการก่อตั้งสมาคม ซึ่งเป็นสิทธิขั้นพื้นฐานของพลเมืองเวียดนามที่ถูกระบุในรัฐธรรมนูญฉบับต่างๆของเวียดนาม อย่างเช่น มาตราที่ 10 ของรัฐธรรมนูญปี 1946 ได้ระบุอย่างชัดเจนว่า “พลเมืองเวียดนามมีสิทธิเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็น การพิมพ์จำหน่าย การจัดตั้งองค์กรและการประชุม มีเสรีภาพด้านความเลื่อมใส การอาศัยและเดินทางภายในประเทศและต่างประเทศ” ส่วนมาตราที่ 25 ของรัฐธรรมนูญปี 1959 ได้ระบุว่า “พลเมืองสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนเวียดนามมีสิทธิเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็น เสรีภาพด้านสื่อมวลชน การชุมนุม การก่อตั้งสมาคมและการชุมนุมประท้วง รัฐค้ำประกันเงื่อนไขทางวัตถุที่จำเป็นเพื่อให้พลเมืองได้รับผลประโยชน์จากสิทธิดังกล่าว มาตราที่ 67 ในรัฐธรรมนูญปี1980 ระบุว่า “พลเมืองมีสิทธิเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็น เสรีภาพด้านสื่อมวลชน การชุมนุม การก่อตั้งสมาคมอย่างเสรีและการชุมนุมประท้วงที่สอดคล้องกับผลประโยชน์ของระบอบสังคมนิยมและประชาชน” มาตราที่ 69 ของรัฐธรรมนูญปี 1982 ได้ระบุว่า “พลเมืองมีสิทธิเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็น เสรีภาพด้านสื่อมวลชน สิทธิที่ได้รับข้อมูลข่าวสาร การประชุม การก่อตั้งสมาคมและการชุมนุมประท้วงตามกฎหมายของรัฐ มาตราที่ 25 ของรัฐธรรมนูญปี 2013 ได้ยืนยันว่า “พลเมืองมีสิทธิเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็น เสรีภาพด้านสื่อมวลชน การเข้าถึงแหล่งข้อมูลข่าวสาร การประชุม การก่อตั้งสมาคมและการชุมนุมประท้วง” นอกจากนี้ รัฐเวียดนามยังคงค้ำประกันและปกป้องสิทธิเสรีภาพในการก่อตั้งสมาคมตามมาตราที่ 22 ของอนุสัญญาระหว่างประเทศเกี่ยวกับสิทธิทางการเมืองและพลเมืองฉบับปี 1966 ที่เวียดนามได้ให้ภาคียานุวัติโดยระบุอย่างชัดเจนว่า “ทุกคนมีสิทธิเสรีภาพในการก่อตั้งสมาคม สิทธิการก่อตั้งและการเข้าร่วมสมาคมอาชีพต่างๆเพื่อปกป้องสิทธิผลประโยชน์ของตนเอง”

แต่อย่างไรก็ตาม มาตราที่ 22 ในอนุสัญญาระหว่างประเทศเกี่ยวกับสิทธิทางการเมืองและพลเมืองฉบับปี 1966 ที่เวียดนามได้ให้ภาคียานุวัติได้ระบุว่า “ การปฏิบัติสิทธิดังกล่าวต้องอยู่ภายใต้กฎหมายและเพื่อความต้องการที่จำเป็นต่างๆในสังคมประชาธิปไตยเพื่อปกป้องความมั่นคงแห่งชาติ ความปลอดภัยในสถานที่สาธารณะ ความเป็นระเบียบเรียบร้อยในสถานที่สาธารณะ สุขภาพของชุมชน ปกป้องศิลธรรมหรือสิทธิเสรีภาพของคนอื่น เป็นต้น” ดังนั้นการก่อตั้งสมาคมต้องไม่ส่งผลเสียต่อผลประโยชน์ของประเทศชาติและสิทธิเสรีภาพของคนอื่น รัฐธรรมนูญและกฎหมายเวียดนามให้การเคารพสิทธิเสรีภาพในการก่อตั้งสมาคมและไม่มีการจำกัดสิทธิดังกล่าวถ้าหากทำเพื่อมนุษย์หรือเพื่อผลประโยชน์ของประชาชน แต่การก่อตั้งองค์การอิสระเพื่อกลายเป็นองค์กรที่ปฏิบัติหน้าที่ที่ขัดกับองค์กรต่างๆในระบบการเมืองของเวียดนามถือเป็นการเดินสวนกับผลประโยชน์ของประชาชน ละเมิดกฎหมายเวียดนามและกฎหมายสากล การที่รัฐสภาสมัยที่ 13 ตัดสินใจจัดทำร่างกฎหมายเกี่ยวกับสมาคมก็เพื่อค้ำประกันและปกป้องสิทธิการก่อตั้งสมาคม สิทธิการเข้าร่วมสมาคมของประชาชนให้ดีขึ้นและตอบสนองความต้องการของการค้ำประกันสิทธิมนุษยชน สิทธิเสรีภาพในการก่อตั้งสมาคมตามรัฐธรรมนูญปี 2013 และอนุสัญญาระหว่างประเทศเกี่ยวกับสิทธิทางการเมืองและพลเรือนที่เวียดนามเข้าร่วม.