งานนิทรรศการที่จัดแสดงจดหมายรวม 100 ฉบับที่เขียนด้วยลายมือในตลอด 1 ศตวรรษที่ผ่านมาภายใต้หัวข้อ “กลับสู่ความทรงจำ” (Photo Internet)

“ไม่เพียงแต่ช่วยเก็บรักษาข้อมูลเท่านั้น หากการเขียนจดหมายด้วยมืออาจช่วยให้เราหลีกเลี่ยงการเผชิญหน้ากัน เมื่อคุณเขียนข้อความบนกระดาษแล้วส่งให้ผู้รับ ทุกอย่างก็ดำเนินไปช้ากว่าการพูด ดังนั้น หากเรากำลังโกรธก็จะช่วยให้ความโกรธเบาบางลงได้” นี่คือความคิดเห็นของคุณ เหงียนถิหยาะเทือง ผู้จัดงานนิทรรศการนี้ เธอเป็นคนที่ชอบสะสมหนังสือเก่าและเคยเขียนบทความหนังสือพิมพ์ เปิดเว็บไซต์เกี่ยวกับหนังสือเก่าและเปิดร้านหนังสือ จึงมีโอกาสได้เจอและพบปะกับปัญญาชน นักสะสมหนังสือและครอบครัวที่มีตู้หนังสือขนาดใหญ่  ซึ่งในระหว่างการสังสรรค์นั้นเธอตระหนักได้ว่า การเขียนในสมุดหรือการส่งจดหมายที่เขียนด้วยมือระหว่างกันเป็นวิธีการหนึ่งเพื่อเก็บรักษาข้อมูลรวมทั้งความทรงจำต่างๆ ในบางครอบครัว สมาชิกยังเขียนจดหมายด้วยมือให้แก่กันในขณะที่ไม่อยู่บ้านหรือมีปัญหาอะไรที่ต้องหารือกัน รวมทั้งการส่งความรักระหว่างกัน ซึ่งสิ่งดีงามนี้ทำให้คุณเทืองรู้สึกซาบซึ้งใจเป็นอย่างมาก         “บางครั้งฉันได้พบจดหมายที่เขียนด้วยลายมือที่มีคุณค่ามากในขณะที่ไปค้นหาข้อมูล มีบางครอบครัวปัญญาชนที่มีสมาชิกรวม 3 รุ่นยังคงรักษาการเขียนจดหมายด้วยมือ หลังจากสะสมมาหลายปีเราก็จะมีจดหมายที่เขียนด้วยมือของคนหลายรุ่นเป็นจำนวนมากและดิฉันได้ตัดสินใจเปิดงานนิทรรศการนี้เพื่อแนะนำความงามดังกล่าวถึงผู้ชม ณ กรุงฮานอย”

นิทรรศการได้จัดขึ้น ณ ห้องสมุดในซอยเล็ก ๆ ริมแม่น้ำห่งหรือแม่น้ำแดง ซึ่งจัดแสดงจดหมายที่เขียนด้วยลายมือของปัญญาชนหลายคน เช่น นักเขียนเจิ่นเหญิ่น นักกวีหญิง หม่งเตวี๊ยดและนักวิจัยวัฒนธรรมเวืองห่งเสน เป็นต้น รวมทั้งจดหมายที่ได้สะท้อนความทรงจำเกี่ยวกับชีวิตในอดีตหรือหารือเกี่ยวกับการทำงาน ซึ่งเมื่อได้อ่านจดหมายเหล่านี้ ผู้อ่านเหมือนได้เข้าถึงอารมณ์และชีวิตของเจ้าของจดหมาย “ในงานนิทรรศการนี้มีการจัดแสดงจดหมาย 100 ฉบับที่เขียนด้วยลายมือในช่วงเวลาประมาณ 100 ปี โดยฉบับที่เก่าที่สุดคือเขียนเมื่อปี 1905 และฉบับล่าสุดคือเขียนเมื่อปี 2015 จดหมายเหล่านี้มีเนื้อหาหลากหลายที่สะท้อนเรื่องราวต่างๆในระยะเวลาทางประวัติศาสตร์ที่เทคโนโลยียังไม่พัฒนา ซึ่งในช่วงเวลานั้น ผู้คนส่วนใหญ่ติดต่อกันผ่านการเขียนจดหมายด้วยมือ”

ผู้ชมที่มางานนี้จะได้ชมจดหมายที่เขียนบนกระดาษหลากหลายชนิดหลายฉบับ ตัวอักษรได้จางไปตามกาลเวลาและหลายฉบับถูกปลอกกิน พร้อมทั้งได้สูดกลิ่นของกระดาษเก่ารวมทั้งกลิ่นอายของอดีตซึ่งผู้ที่ต้องการย้อนอดีตวันวานไม่ควรพลาด โดยเฉพาะจะได้เข้าถึงอารมณ์ผู้เขียนที่ตื่นเต้นเมื่อได้รับและรอจดหมายที่ตอบกลับ คุณถวีเงวียน จากเขตบาดิ่ง กรุงฮานอยแสดงความคิดเห็นว่า            “ดิฉันรู้สึกเหมือนกำลังย้อนอดีต จดหมายแต่ละฉบับเหมือนภาพยนตร์ที่เล่าเรื่องของผู้เขียนที่แม้เราไม่รู้จักแต่ก็สามารถเข้าใจเขาได้ส่วนหนึ่ง จดหมายแต่ละฉบับจะมีความหมายแตกต่างกัน แม้ไม่ยาวแต่ก็มีข้อมูลที่ดึงดูดใจผู้อ่าน”

ในยุคแห่งการพัฒนาเทคโนโลยีปัจจุบัน การเขียนจดหมายด้วยมือไม่เป็นที่นิยมแล้ว แต่นิทรรศการ “กลับสู่ความทรงจำ” ได้ดึงดูดความสนใจของคนรุ่นใหม่จำนวนมาก คุญเฟืองจิง ที่เพิ่งกลับเวียดนามหลังไปเรียนต่อที่ประเทศฝรั่งเศสเป็นเวลาหลายปีเผยว่า            “ฉันประทับใจจดหมายรักมากที่สุด สองคนรักกันแต่อยู่กันคนละประเทศ พวกเขาได้เขียนจดหมายถึงกันเพื่อสะท้อนความรักของตน นี่คือสิ่งที่ทำให้ดิฉันซาบซึ้งใจเพราะในยุคปัจจุบันที่มีการพัฒนาเทคโนโลยี คนส่วนใหญ่ส่งอีเมลหรือส่งข้อความได้อย่างรวดเร็วแต่ฉันยังคิดว่า การเขียนจดหมายด้วยมือจะช่วยให้ผู้คนอยู่ใกล้ชิดกันมากขึ้นและความรักก็มีคุณค่ามากขึ้น”

ในการจัดงานนิทรรศการครั้งแรกนี้ เหงียนถิหยาะเทืองตั้งความหวังว่า จะช่วยให้ผู้ชม โดยเฉพาะคนรุ่นใหม่สามารถจิตนาการเกี่ยวกับยุคของการเขียนจดหมายด้วยมือในเวียดนาม เช่น ใช้กระดาษอะไร เขียนยังไงต้องมีตราประทับของตัวเอง มีการใช้ลายเซ็นที่เป็นภาพหรือกระดาษที่เป็นเอกลักษณ์ เป็นต้น ควบคู่กันนั้น เธอก็อยากส่งเสริมและพัฒนาการเขียนด้วยมือเพื่อช่วยให้มนุษย์เราได้มีช่วงเวลาที่ช้าๆ เพื่อคิดไตร่ตรองอย่างถี่ถ้วนก่อนที่จะเขียนและสร้างความซาบซึ้งใจให้แก่ผู้รับ.