ศิลปินอาวุโสอาอาร์  (baogialai.com.vn)

คุณผู้ฟังกำลังฟังการขับบทกวีมหากาพย์ดัมดวงของศิลปินอาวุโสอาอาร์ วัย 80ปีที่หมู่บ้านกอนกูหมายเลข 1ตำบลหงอกวาง อำเภอดั๊กห่า จังหวัดกอนตุม คุณอาเกยชาวบ้านคนหนึ่งที่ฟังการขับบทกวีมหากาพย์ ได้เผยว่า ในสมัยเป็นเด็ก เขาได้ฟังเรื่องราวเกี่ยวกับดัมดวงมาเยอะมาก“ตอนอายุ 12ขวบ ผมได้ฟังการขับบทกวีมหากาพย์ดัมดวงของศิลปินอาวุโสอาอาร์ ซึ่งชอบมาก กิจกรรมวัฒนธรรมพื้นเมืองต่างๆในตอนนั้น การได้ฟังการขับบทกวีมหากาพย์ถือเป็นกิจกรรมที่น่าสนใจที่สุดสำหรับเยาวชนในหมู่บ้าน”

ศิลปินอาวุโสอาอาร์ได้ฟังและชอบการขับบทกวีมหากาพย์มาตั้งแต่ยังเป็นเด็ก โดยตอนอายุ 8 ขวบ เขาได้เรียนร้องเพลงและเล่าเรื่องดัมดวงจากคุณลุง เช่น ดัมดวงเปลี่ยนร่างเป็นเสือ ดัมดวงแปลงร่างเป็นผู้เฒ่า ดัมดวงถูกจับตัวไปเป็นทาสและดัมดวงช่วยชีวิตนางบาร์หมา เป็นต้น      “ผมชอบร้องเพลงและเล่าเรื่องดัมดวงมาตั้งแต่ยังเล็ก ซึ่งในตอนแรก ผมได้ฟังการเล่าเรื่องราวต่างๆของผู้เฒ่าผู้แก่แล้วพยายามจดจำไว้เพื่อฝึกร้องเพลงและเล่าเรื่องดัมดวงด้วยตนเองเวลาไปหากิ่งไม้และไม้ไผ่ที่ป่า จนเพื่อนๆได้ยินและบอกให้ผมมาร้องเพลงที่บ้านโรงของหมู่บ้าน หลังจากนั้น ผู้เฒ่าผู้แก่และชาวบ้านก็มาที่บ้านโรงเพื่อฟังผมร้องเพลงเล่าเรื่องดำดวง ซึ่งทำให้ผมดีใจเป็นอย่างยิ่ง”

ชาวเซอดังเผยว่า ผู้ที่สามารถขับเสภาบทกวีมหากาพย์ได้ดีคือผู้ที่มีพรสวรรค์ที่หย่าง หรือ เทพเจ้าได้ประทานให้เพราะศิลปินอาวุโสอาอาร์ไม่เพียงแต่เล่าเรื่องด้วยน้ำเสียงที่ไพเราะจับใจเท่านั้น หากยังมีกิริยาท่าทางและแสดงอารมณ์ผ่านสีหน้าเพื่อสะท้อนให้เห็นบุคลิกของตัวละครอีกด้วย “ตอนที่ได้ฟังเรื่องราวเกี่ยวกับคนร้าย ตนเองก็รู้สึกโกรธมากในขณะที่ฟังเรื่องราวเกี่ยวกับคนดี โดยเฉพาะคนดีที่ถูกหลอกลวง ก็รู้สึกเสียใจและสงสาน         บางที ได้ฟังการร้องเพลงที่ทำให้รู้สึกบอกไม่ถูก จนกลั้นน้ำตาไว้ไม่อยู่ แต่บางทีก็รู้สึกตลกมากเมื่อได้ฟังเรื่องตลกต่างๆ”

บรรดานักวิชาการให้ข้อสังเกตว่า ผู้ที่สามารถขับเสภาบทกวีมหากาพย์เหมือนศิลปินอาวุโสอาอาร์จะมีความสามารถพิเศษในการร้องเพลงเล่าเรื่องราวต่างๆติดต่อกันตลอด 8 ชั่วโมง รองศาสตราจารย์ดร.หวอกวางจ่อง ผู้อำนวยการพิพิธภัณฑ์ชาติพันธุ์เวียดนามได้เผยว่า"ผมคิดว่า หนึ่งในปัจจัยที่สำคัญคือปัจจัยทางพันธุกรรม โดยศิลปินดีเด่นส่วนใหญ่มาจากครอบครัวที่มีความสามารถด้านศิลปะ อย่างเช่น ศิลปินอาอาร์ ซึ่งเขาได้คลุกคลีกับบทเสภามาตั้งแต่ลืมตาดูโลก”

เรื่องราวเกี่ยวกับดัมดวง 4 เรื่องที่ศิลปินอาอาร์และศิลปินต่างๆในอำเภอดั๊กโตและอำเภอดั๊กห่า จังหวัดกอนตุมได้ร้องและเล่าให้ฟังได้กลายเป็นผลงานที่โดดเด่น ซึ่งถูกตีพิมพ์ในหนังสือเรื่อง “คลังบทกวีมหากาพย์เตยเงวียน” โดยหนังสือเล่มนี้ มีความหนา กว่า 6 หมื่นหน้า มีทั้งหมด 75 ผลงานที่เป็นบทกวีมหากาพย์ของชนเผ่าบานา จาม เอเด เมอนง รา กลายและเซอดัง.