รัฐมนตรีกลาโหมสาธารณรัฐเกาหลี Jeong Kyeong-doo (ขวา)และรัฐมนตรีกลาโหมสหรัฐ มาร์ค เอสเปอร์ (ซ้าย) ในการพบปะหารือ ณ กรุงโซล เมื่อวันที่ 9 สิงหาคม (Photo: Yonhap/TTXVN)

5 ประเทศแรกที่นาย มาร์ค เอสเปอร์ เดินทางไปเยือนในฐานะรัฐมนตรีกลาโหมสหรัฐคือ ออสเตรเลีย นิวซีแลนด์ ญี่ปุ่น สาธารณรัฐเกาหลีและมองโกเลีย สิ่งที่น่าสนใจคือ 4 ใน 5 ประเทศดังกล่าวเป็นพันธมิตรสำคัญในภูมิภาคของสหรัฐ ส่วนสำหรับมองโกเลีย สะท้อนการเปลี่ยนแปลงในนโยบายของวอชิงตันในอนาคต

คำมั่นร่วมมือจากพันธมิตร

การเลือกออสเตรเลียเป็นประเทศแรกในการเยือนต่างประเทศครั้งนี้ได้แสดงให้เห็นว่า สหรัฐมีความประสงค์ที่จะกระชับความสัมพันธ์ด้านความมั่นคง – กลาโหมกับออสเตรเลีย โดยในการทาบทามความคิดเห็นประจำปีระหว่างรัฐมนตรีต่างประเทศและกลาโหมออสเตรเลียกับสหรัฐหรือ AUSMIN ณ กรุงแคนเบอร์รา ทั้งสองฝ่ายได้เห็นพ้องวิธีการเข้าถึงปัญหาทางทะเล ย้ำถึงคำมั่นระหว่างสหรัฐกับออสเตรเลียในด้านความมั่นคง เสถียรภาพและความเจริญรุ่งเรืองในมหาสมุทรอินเดีย – แปซิฟิก

แต่อย่างไรก็ตาม การที่ออสเตรเลียได้แต่ประกาศรับพิจารณาอย่างจริงจังข้อเสนอของสหรัฐให้เข้าร่วมกิจกรรมรักษาความมั่นคงในตะวันออกกลางโดยไม่มีการให้คำมั่นใดๆ รวมถึงได้แสดงท่าทีไม่สนับสนุนแผนการติดตั้งขีปนาวุธในเอเชียของสหรัฐ ได้สะท้อนความแตกต่างด้านทัศนะและปัญหาเป้าหมายต่างๆระหว่างสองฝ่าย

ส่วนในการเยือนประเทศนิวซีแลนด์ นาย เอสเปอร์ได้ยืนยันอีกครั้งว่า มหาสมุทรอินเดีย – แปซิฟิกคือหนึ่งในความสนใจอันดับแรกในยุทธศาสตร์การป้องกันประเทศของสหรัฐและนิวซีแลนด์ และทั้งสองฝ่ายยังมีวิสัยทัศน์ร่วมกันในอนาคต นอกจากให้ความสำคัญต่อความร่วมมือด้านความมั่นคงในภูมิภาค รัฐมนตรีกลาโหมของทั้งสองประเทศยังให้คำมั่นว่าจะกระชับความสัมพันธ์หุ้นส่วนเพื่อปฏิบัติยุทธศาสตร์ต่างๆในมหาสมุทรอินเดีย – แปซิฟิกต่อไป

ในขณะที่ความสัมพันธ์ระหว่างญี่ปุ่นกับสาธารณรัฐเกาหลีกำลังเกิดความขัดแย้งที่รุนแรงที่สุดในรอบครึ่งศตวรรษที่ผ่านมา การเยือนญี่ปุ่นและสาธารณรัฐเกาหลีครั้งนี้ของนายเอสเปอร์ได้แสดงให้เห็นถึงความประสงค์ของสหรัฐที่ต้องการปรับปรุงความสัมพันธ์ร่วมมือไตรภาคีด้านความมั่นคง โดยในการพบปะกับรัฐมนตรีกลาโหมญี่ปุ่น Takeshi Iwaya ทั้งสองฝ่ายได้เห็นพ้องขยายความร่วมมืออย่างใกล้ชิดเพื่อผลักดันการปลอดนิวเคลียร์บนคาบสมุทรเกาหลี พร้อมทั้งย้ำถึงบทบาทสำคัญของความร่วมมือไตรภาคีญี่ปุ่น – สหรัฐ – สาธารณรัฐเกาหลีในการแก้ไขปัญหานิวเคลียร์ของสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนเกาหลีและการรักษาสันติภาพและเสถียรภาพในภูมิภาค ในการพบปะกับรัฐมนตรีกลาโหมสาธารณรัฐเกาหลี Jeong Kyeong – doo นายเอสเปอร์ได้ย้ำถึงความสัมพันธ์พันธมิตรที่มั่นคงยาวนานสหรัฐ – สาธารณรัฐเกาหลีคือปัจจัยหลักในการผลักดันสันติภาพและความมั่นคงบนคาบสมุทรเกาหลีและเอเชียตะวันออกเฉียงเหนือ

แต่ก็เช่นเดียวกับออสเตรเลีย นาย เอสเปอร์ยังไม่ประสบความสำเร็จในการโน้มน้าวให้ญี่ปุ่นเข้าร่วมพันธ์มิตรการเดินเรือระหว่างประเทศบริเวณช่องแคบฮอร์มุซและความพยายามแก้ไขปัญหาความขัดแย้งระหว่างญี่ปุ่นกับสาธารณรัฐเกาหลี

รัฐมนตรี มาร์ค เอสเปอร์ (ขวา) รับของที่ระลึกที่เป็นม้าพันธุ์ที่หายากของมองโกเลียในในระหว่างการเยือนประเทศมองโกเลียเมื่อวันที่ 8 สิงหาคม (Photo: Reuters)

มองโกเลีย: ทิศทางใหม่ของสหรัฐ

การเลือกประเทศมองโกเลียเป็น 1 ใน 5 ประเทศในการเยือนต่างประเทศครั้งแรกของรัฐมนตรีกลาโหมคนใหม่ มาร์ค เอสเปอร์ได้รับความสนใจเป็นอย่างมากจากประชามติโลก ซึ่งการเยือนได้มีขึ้นไม่กี่วันหลังจากที่ประธานาธิบดีมองโกเลีย Battulga Khaltmaa เดินทางไปยังกรุงวอชิงตันเพื่อพบปะกับประธานาธิบดีสหรัฐ โดนัลด์ ทรัมป์ เมื่อปลายเดือนกรกฎาคมที่ผ่านมา และก่อนหน้านั้น ที่ปรึกษาด้านความมั่นคงแห่งชาติของสหรัฐ John Bolton ก็ได้เดินทางไปเยือนประเทศมองโกเลีย

ถ้ามองประวัติศาสตร์ความสัมพันธ์ทางการทูต มองโกเลียเคยเป็นหุ้นส่วนทางทหารที่เสมอต้นเสมอปลายของสหรัฐ สนับสนุนยุทธนาการทางทหารของสหรัฐในอิรักและอัฟกานิสถาน นอกจากนั้นมองโกเลียก็มีความสัมพันธ์ที่ดีกับสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนเกาหลี ซึ่งถือเป็นโอกาสให้นาย โดนัลด์ ทรัมป์ สามารถใช้เพื่อพยายามฟื้นฟูการเจรจาเกี่ยวกับการปลอดนิวเคลียร์ที่กำลังชะงักงัน ทั้งนี้ นักวิเคราะห์มองว่า การเยือนประเทศมองโกเลียที่ตั้งอยู่ระหว่างรัสเซียกับจีน ซึ่งเป็นสองประเทศที่สหรัฐถือเป็นภัยคุกคามในยุทธศาสตร์ความมั่นคงแห่งชาตินั้นถือว่ามีความหมายในหลายมิติ ซึ่งการเยือนมองโกเลียยังถือเป็นการกระชับความสัมพันธ์ร่วมมือและสร้างพื้นฐานให้แก่ความร่วมมือระหว่างสองประเทศในด้านต่างๆในอนาคต รวมถึงการเมือง เศรษฐกิจและกลาโหม

การเลือกเยือน 5 ประเทศเอเชียในการเยือนต่างประเทศครั้งแรกเป็นการพิสูจน์ให้เห็นว่า รัฐมนตรีกลาโหมสหรัฐคนใหม่ มาร์ค เอสเปอร์ ตระหนักได้ดีเกี่ยวกับความท้าทายที่สหรัฐต้องเผชิญ การเยือนครั้งนี้ไม่เพียงแต่เพื่อกระชับความสัมพันธ์กับพันธมิตรเก่าแก่เท่านั้น หากยังมีส่วนร่วมยืนยันบทบาทของสหรัฐในภูมิภาคเอเชียที่เป็นจุดยุทธศาสตร์อีกด้วย.