การชุมนุมประท้วงในอิรัก (New York Times)

เมื่อวันที่ 28 ตุลาคม ซึ่งเป็นวันที่ 4 ติดต่อกันของการชุมนุมประท้วงได้มีผู้เสียชีวิต 14 คนและได้รับบาดเจ็บ 865 คนหลังจากกองกำลังรักษาความมั่นคงอิรักทำการสลายกลุ่มผู้ชุมนุมในเมือง Kerbala ซึ่งเป็นเมืองที่มีชาวมุสลิมนิกายชีอะห์ส่วนใหญ่อาศัย นี่คือกระแสการชุมนุมครั้งที่ 2 เพื่อคัดค้านนโยบายของรัฐบาลอิรักในรอบ 1 เดือน จนทำให้ในเดือนตุลาคมนี้ มีผู้ชุมนุมเสียชีวิตอย่างน้อย 250 คนและถูกจับกุมกว่า 6 พันคน

ฟื้นฟูและประนีประนอมกัน

การชุมนุมเริ่มต้นขึ้นที่กรุงแบกแดดตั้งแต่วันที่ 1 ตุลาคมหลังจากมีการเรียกร้องผ่านเครือข่ายสังคมออนไลน์ให้รัฐบาลของนายกรัฐมนตรี อเดล อับดุล มาห์ดี ลาออกจากตำแหน่ง การร้องเรียนถึงสภาพที่อยู่อาศัยที่ลำบาก ไม่มีไฟฟ้าและน้ำประปาใช้ ปัญหาคนว่างงาน การทุจริตคอรัปชั่นและการบริหารที่ขาดประสิทธิภาพของบรรดาผู้นำ การชุมนุมประท้วงได้ขยายวงกว้างออกไปสู่เมืองต่างๆในภาคใต้ที่มีชาวมุสลิมนิกายชีอะห์อาศัย และกลายเป็นการใช้ความรุนแรงจนรัฐบาลต้องประกาศคำสั่งเคอร์ฟิว ส่งเจ้าหน้าที่เข้าไปควบคุมเหตุและตัดอินเตอร์เน็ตในพื้นที่ร้อยละ 75 ของประเทศ

ความไร้เสถียรภาพและการใช้ความรุนแรงที่กำลังเกิดขึ้นคือความท้าทายที่ยิ่งใหญ่ต่อนายกรัฐมนตรี อเดล อับดุล มาห์ดี นับตั้งแต่เข้าพิธีสาบานตนรับตำแหน่งเมื่อ 1 ปีก่อน อีกทั้งเป็นความท้าทายที่ยิ่งใหญ่เกี่ยวกับความมั่นคงต่ออิรักหลังจากประเทศนี้ประกาศความสำเร็จในการขับไล่กลุ่มไอเอสเมื่อปี 2017

หลังจากกวาดล้างกลุ่มไอเอส ดูเหมือนว่า อิรักจะย่างเข้าสู่ยุคแห่งการฟื้นฟูประเทศและประนีประนอม แต่เรื่องดังกล่าวกลับทำได้ไม่ง่ายนัก เพราะมีการคาดการณ์ว่า การฟื้นฟูประเทศอิรักที่ถูกทำลายจากสงครามต้องใช้เงินนับพันล้านดอลลาร์สหรัฐ ซึ่งเป็นภาระหน้าที่อันหนักหน่วงของอิรัก บวกกับสถานการณ์การทุจริตคอรัปชั่นที่กำลังน่าเป็นห่วง ถึงแม้เป็นประเทศที่มีแหล่งทรัพยากรน้ำมันมหาศาลและมีรายได้จากน้ำมันกว่า 6 พันล้านดอลลาร์สหรัฐต่อเดือน แต่เมื่อเร็วๆนี้ องค์การเพื่อความโปร่งใสนานาชาติได้ระบุอิรักอยู่อันดับที่ 12 ในจำนวนประเทศที่มีการทุจริตคอรัปชั่นมากที่สุด  สถานการณ์การขาดแคลนไฟฟ้าและน้ำประปาเกิดขึ้นเป็นประจำในเมืองต่างๆ และตามรายงานของธนาคารโลก ปัจจุบัน คนรุ่นใหม่ของอิรักว่างงานร้อยละ 25

แต่อย่างไรก็ตาม นี่ไม่ใช่ปัญหาหลัก เมื่อเทียบกับการฟื้นฟูประเทศ ปัญหาการประนีประนอม การแบ่งปันและสร้างความสมดุลทางอำนาจระหว่างฝ่ายต่างๆและกลุ่มศาสนาในอิรักเป็นสิ่งที่น่าวิตกกังวล สงครามแย่งชิงอำนาจระหว่างรัฐบาลกับชาวเคิร์ด ชาวสุหนี่และชาวชีอะห์ในอิรักไม่เคยคลี่คลายลง

มัสยิดอัลนูรีในเมือง Mosul ที่ถูกทำลาย (AP)

ความพยายามนำเสถียรภาพมาสู่ประเทศ

จากกระแสการชุมนุมประท้วงที่รุนแรง รัฐบาลของนายกรัฐมนตรี อเดล อับดุล มาห์ดี ได้ประกาศมาตรการปฏิรูปต่างๆเพื่อสร้างงานทำ การจัดสรรที่ดิน เพิ่มสวัสดิการสังคมและปลดเจ้าหน้าที่ที่ทุจริตคอรัปชั่น นอกจากนั้น นาย  อเดล อับดุล มาห์ดี ได้ให้คำมั่นว่าจะจัดหาที่อยู่อาศัยให้แก่คนจนเพิ่มเติม ให้การช่วยเหลือผู้ว่างงาน มีนโยบายให้คนรุ่นใหม่กู้เงิน ให้คำมั่นสนทนากับผู้ชุมนุมประท้วงในทุกที่โดยไม่มีการเข้าร่วมของกองกำลังติดอาวุธและรับฟังความคิดเห็นของประชาชน เมื่อวันที่ 24 ตุลาคมที่ผ่านมา นาย อเดล อับดุล มาห์ดี ได้ยื่นเสนอร่างกฎหมายแก้ไขรัฐธรรมนูญ ร่างงบประมาณแผ่นดินปี2020และร่างกฎหมายฉบับอื่นๆให้รัฐสภาพิจารณาเพื่อค้ำประกันการบริหารประเทศอย่างมีประสิทธิภาพ

ภายหลังหลายปีที่ได้รับความเสียหายจากสงคราม รวมทั้งสงครามต่อต้านกลุ่มไอเอส รัฐบาลอิรักยังคงต้องเดินหน้ากวาดล้างกลุ่มไอเอสให้สิ้นชากและป้องกันไม่ให้องค์การก่อการร้ายนี้ฟื้นตัวได้อีก ตลอดจนสร้างสรรค์ชีวิตใหม่ให้แก่ประชาชนในสภาวการณ์ที่การแบ่งแยกเชื้อชาติและความเกลียดชังทางศาสนาในสังคมยังไม่ยุติ ในสภาวการณ์ดังกล่าว การสร้างสรรค์ประเทศอิรักที่เอกภาพ มีประชาธิปไตย โดยพลเมืองทุกคนได้รับสิทธิอย่างสมบูรณ์ท่ามกลางความเจริญรุ่งเรืองคือเส้นทางที่เต็มไปด้วยความท้าทายและอุปสรรค ดังนั้นยิ่งกว่าเวลาใดทั้งหมด เนื้อหาที่รัฐบาลอิรักให้ความสนใจเป็นอันดับต้นๆในช่วงนี้คือธำรงเสถียรภาพทางการเมืองภายในประเทศ เพราะทุกการปฏิรูปที่ไม่ระมัดระวังอาจทำให้อิรักตกเข้าสู่สถานการณ์ไร้เสถียรภาพที่ไม่สามารถควบคุมได้.