(VOV5) - Ngày 08/08, lá cờ ASEAN cùng tung bay bên quốc kỳ của các quốc gia thành viên tại thủ đô 10 nước ASEAN, Đại diện cơ quan ngoại giao của những quốc gia ASEAN trên khắp thế giới, chào mừng sự kiện Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) tròn 45 tuổi. Sự hiện diện biểu tượng này của ASEAN như một cổ vũ mạnh mẽ cho quyết tâm và niềm tự hào về một ASEAN: hợp tác, hùng mạnh và có vị thế ngày càng cao trên trường quốc tế. 

Với cái bắt tay của 10 thành viên, sự khác biệt về quan điểm của các nước Đông Nam Á một thời đã được thay thế bằng mối quan hệ mới: hữu nghị, tin cậy, đoàn kết và cùng hướng tới tương lai. Trên tinh thần không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau và nguyên tắc ra quyết định bằng đồng thuận, chủ trương gia tăng những lợi ích căn bản chung của ASEAN đã khiến Đông Nam Á những năm qua được nhắc tới như một khu vực của hòa bình, cởi mở, thân thiện và năng động nhất thế giới. Theo đuổi mục tiêu giải quyết bất đồng bằng thương lượng và hòa giải, Đông Nam Á đã không còn chứng kiến các cuộc xung đột vũ trang và bạo lực lớn, góp phần đáng kể vào sự ổn định của châu Á - Thái Bình Dương và trên thế giới.

Không chỉ đề cao sự gắn kết nội khối qua đối thoại giữa lãnh đạo các nước thành viên và một loạt những văn bản và hiệp ước, ASEAN còn chủ động, sáng tạo và tích cực thúc đẩy hợp tác với những cơ chế đặc biệt như ASEAN+1, ASEAN+3, ARF (Diễn đàn an ninh Đông Á), ADMM+ (Hội nghị Bộ trưởng quốc phòng ASEAN mở rộng) và Cấp cao Đông Á (EAS)… nhằm xây dựng lòng tin, ứng phó hiệu quả với các thách thức truyền thống và phi truyền thống đang đặt ra vì đích đến lớn nhất là bảo vệ hòa bình và an ninh cho từng quốc gia và cả khu vực. Thứ trưởng Bộ ngoại giao Việt Nam Phạm Quang Vinh khẳng định: "Hòa bình an ninh ổn định và hợp tác phát triển là mục tiêu hàng đầu của ASEAN. ASEAN đã rất chủ động xây dựng và chia sẻ các tiêu chuẩn ứng xử khu vực, để theo đó không chỉ ASEAN mà các nước tham gia hợp tác với ASEAN cũng phải tuân thủ những chuẩn mực ứng xử đó. Trong đó phải nói đến Hiệp ước thân thiện và hợp tác, Quy tắc ứng xử của các bên ở Biển Đông, Khu vực không phổ biến vũ khí hạt nhân.. ASEAN cũng phát huy vai trò chủ động xây dựng các diễn đàn đa phương về đối thoại chính trị, an ninh, cũng như xây dựng lòng tin, chủ trương giải quyết những vấn đề tranh chấp, những khác biệt giữa các bên bằng biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế". 

Cùng với Quy tắc hướng dẫn thực hiện Tuyên bố của các bên liên quan về ứng xử ở Biển Đông (DOC), việc ASEAN mới đây đồng thuận thông qua nguyên tắc 6 điểm về Biển Đông được xem là một khởi đầu tốt đẹp, làm dịu sức nóng từ mối căng thẳng giữa các bên liên quan đến con đường hàng hải quốc tế trọng yếu của khu vực và thế giới. Dù còn nhiều việc phải làm, song với sự đồng lòng và những chính sách mềm dẻo nhưng kiên quyết, người dân Đông Nam Á tin rằng bước quan trọng vừa đạt được sẽ dẫn tới việc ký kết Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) để mang lại hòa bình, chủ quyền và an ninh hàng hải tại biển Đông trên cơ sở luật pháp quốc tế.

Sự gắn bó ngày càng chặt chẽ cũng thể hiện rõ trong hợp tác kinh tế ASEAN thông qua nỗ lực thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các quốc gia nhằm hướng tới một cộng đồng kinh tế chung thịnh vượng và mạnh mẽ. Một yếu tố khác tạo nên thành công của ASEAN còn là sự gắn kết, đồng thuận và tinh thần hợp tác. Ông Lê Công Phụng, Chủ tịch Hội hữu nghị Việt Nam-ASEAN, đồng thời là người sẽ đảm nhiệm cương vị Tổng thư ký ASEAN sắp tới, cho rằng: "Sự gắn kết giữa ASEAN không chỉ là về kinh tế, chính trị mà còn là sự đồng thuận, hoà nhập về văn hóa, lối sống, cách cư xử trong đại gia đình ASEAN với nhau. Làm sao để tăng cường hiểu biết giữa nhân dân các nước ASEAN, làm sao để có được sự đồng cảm trong việc xây dựng Cộng đồng ASEAN, trên tất cả các mặt chính trị, kinh tế, văn hóa và cuộc sống hàng ngày, để cho người nước này, dân tộc này hiểu sâu hơn dân tộc khác, người nước khác và chỉ có hiểu biết lẫn nhau mới có thể đồng cảm với nhau, cùng chung vai chung sức đưa Hiệp hội ASEAN trở thành một tổ chức vững mạnh, có tiếng nói ngày càng quan trọng ở khu vực cũng như trên trường quốc tế".

Sau 45 năm thành lập, ASEAN đang trở thành một tổ chức hợp tác thành công của các nước đang phát triển theo mô hình bình đẳng giữa các quốc gia. Phát huy những lợi thế địa lý - chính trị và ứng biến trong các mối quan hệ nội khối cũng như với các quốc gia khắp thế giới, ASEAN đã và đang trở thành một thực thể quan trọng, một đối tác chính trị, an ninh, kinh tế, một mắt xích trọng yếu trên vành đai châu Á - Thái Bình Dương và ngày càng tỏ rõ vị thế quan trọng trên bản đồ chính trị thế giới./.