(VOVworld) – ตามประเพณีของคนเวียดนาม ในวันที่ 30 เดือน 12 จะมีการตั้งเสาตุงและวันที่ 7 เดือนอ้ายจะถอนเสาตุงเพื่อส่งบรรพบุรุษกลับสวรรค์ การตั้งเสาตุงในลานหน้าบ้านไม่เพียงแต่เพื่อไล่ภูตผีปีศาจเท่านั้น หากยังเป็นสัญลักษณ์อันศักดิ์สิทธิ์ที่นำความผาสุกมาให้แก่ประชาชนในช่วงตรุษเต๊ดประเพณีอีกด้วย

การตั้งเสาตุงในช่วงตรุษเต๊ด

แม้เดี๋ยวนี้การตั้งเสาตุงในช่วงตรุษเต๊ดจะไม่ได้รับความนิยมเหมือนในอดีตแต่ก็ยังคงพบเห็นได้บ้างตามหมู่บ้านต่างๆ โดยบนเสาตุงจะมีการแขวนสิ่งของที่มีความหมายเพื่อไล่ภูตผีปีศาจและขอให้มีความโชคดีในปีใหม่ นายหวูห่งถวด นักวิจัยของพิพิธภัณฑ์ชาติพันธุ์เผยว่า“สำหรับความหมายของประเพณีการตั้งเสาตุงของคนเวียดนามนั้นก่อนอื่นคือเป็นต้นไม้ที่เชื่อมสวรรค์กับมนุษย์เข้าด้วยกัน ส่วนตามตำนานของพุทธศาสนาได้บอกว่า มอบจีวรให้เกษตรกรเพื่อเป็นการแบ่งแยกระหว่างโลกมนุษย์กับปีศาจ นอกจากนี้ยังเป็นสัญญาลักษณ์แห่งการกำหนดพื้นที่ของเจ้าของบ้าน และให้ทุกคนทราบว่า วสันต์ฤดูและตรุษเต๊ดได้เวียนมาแล้ว”
คนเวียดนามมักจะใช้ต้นไผ่มาทำเป็นเสาตุงโดยต้องเลือกตามเงื่อนไขที่ได้ปฏิบัติกันมาตั้งแต่เดิมนานเช่น ต้องเลือกต้นไผ่ที่ไม่อ่อนหรือแก่เกินไป ใบมีสีเขียว มียอดที่สมบูรณ์ ไม่มีหนอน ไม่มีรังมดรังนกและต้องเป็นต้นไผ่ที่ขึ้นอยู่ทางทิศตะวันออกของกอไผ่ เลือกต้นที่มีความสูงเป็นเลขคี่ เช่น 5 เมตรหรือ 7 เมตร แต่ถ้าหากปักเสาตุงบริเวณลานกว้าง ก็สามารถเลือกต้นไผ่ที่สูงกว่านี้ก็ได้
ในสภาวการณ์ที่ประเพณีการตั้งเสาตุงค่อยๆถูกหลงลืมแต่ที่ตำบลโก๋ลวา อำเภอโดงแอง ครอบครัวต่างๆยังคงตั้งเสาตุงในช่วงตรุษเต๊ด ซึ่งนายเจืองวันห่ง ผู้ที่ยังคงอนุรักษ์ประเพณีตั้งเสาตุงในช่วงตรุษเต๊ดอธิบายว่า ต้องเลือกต้นไผ่ที่อยู่ทางทิศตะวันออกของกอไผ่เพราะมันได้อาบแสงอาทิตย์อย่างเต็มที่ทำให้เป็นต้นไผ่ที่เจริญงอกงามและสมบูรณ์ที่สุด“ต้องเลือกต้นไผ่ที่ไม่อ่อนและไม่แก่เกินไปเพื่อสามารถใช้ได้นาน ต้นไผ่นั้นต้องไม่ปลูกอยู่ใกล้บ่อน้ำเพราะลำต้นจะอ่อน ต้องเลือกต้นไผ่ที่มียอดโค้งๆ  ยอดไม่แตกหรือเสียตา เพราะว่าตาเป็นเส้นทางให้เทพเจ้ามาเยี่ยมเรา”

เสาตุ้งในลานหน้าบ้านชาวเวียดนาม(Photo internet)

ในช่วงตรุษเต๊ด ถ้าหากบ้านไหนมีเสาตุงก็เป็นการพิสูจน์ให้เห็นว่า ครอบครัวนั้นมีที่ดิน มีทรัพย์สมบัติและได้รับการปกป้องจากเทพเจ้า ดังนั้นที่ยอดเสาตุง มักจะมีการแขวนสิ่งต่างๆที่มีความหมาย เช่น ใบสับปะรด ขนไก่ พวงกระดิ่งและฆ้องเล็กๆทำจากดินเผาที่ส่งเสียงคล้ายๆโมบาย เป็นต้น ซึ่งต้องขึ้นอยู่กับประเพณีของท้องถิ่นและมีการเปลี่ยนแปลงในแต่ละปี นายห่งอธิบายว่า สิ่งเหล่านี้มีความหมายแตกต่างกัน พวกกระดิ่งและฆ้องจะนำความสุขมาให้แก่ครอบครัว ส่วนขนไก่เป็นสัญลักษณ์ของเทพเจ้านกที่มาช่วยเหลือมนุษย์ นอกจากนี้ บนยอดเสาตุงยังมีตุกตาที่ทำจากฟางข้าวหรือกระดาษที่เรียกว่า โองเนว เทพเจ้าเสาตุง“ที่ยอดเสาตุงมักจะมีเทพเจ้าเสาตุง และก็เป็นการเปลี่ยนไปในแต่ละปีและมักจะถูกแต่งหน้าให้มีลักษณะสอดคล้องกับสังคมในปัจจุบัน ส่วนการปลูกต้นสับปะรดใต้เสาตุงก็เพราะเป็นต้นไม้ที่มีหนามช่วยไล่ภูตผีปีศาจ ส่วนต้นไทรมีความหมายเป็นต้นไม้ใหญ่ให้วิญญาณเร่ร่อนอาศัย”
สถานที่ตั้งเสาตุงก็เป็นหนึ่งในเรื่องที่คนเวียดนามยังให้ความสำคัญ ซึ่งตามความเห็นของนักวิจัยหวูห่งถวด ประเพณีการตั้งเสาตุงของชาวบ้านตั้งแต่จังหวัดเถื่อเทียนเว้ขึ้นไปถึงจังหวัดต่างๆในภาคเหนือเวียดนามจะมีความคล้ายคลึงกันคือมักจะตั้งเสาตุงที่ลานหน้าบ้านตรงข้ามกับห้องกลางบ้าน ส่วยยอดเสาตุงมักจะหันหน้าเข้าบ้าน“ห้องกลางบ้านมักจะมีหิ้งบูชาที่ถือว่าศักดิ์สิทธิ์ที่สุด ส่วนเสาตุงเอาไว้ไล่ภูมิผีปีศาจไม่ให้เข้าบ้าน โดยชาวเวียดนามถือว่า สิ่งที่อยู่ตรงกลางจะเป็นสิ่งที่ดีที่สุด สวยที่สุดและโชคดีที่สุด ดังนั้นจึงตั้งเสาตุงให้ตรงข้ามห้องกลางบ้านเพื่อป้องกันสิ่งชั่วร้าย”
แม้เสาตุงจะเป็นเพียงต้นเล็กๆตั้งหน้าบ้านแต่กลับเปี่ยมด้วยความหมายที่ลึกซึ้งด้านความเลื่อมใสของคนเวียดนาม ซึ่งแสดงให้เห็นถึงความปรารถนาของทุกคนที่ในช่วยปลายปีจะตั้งเสาตุงเพื่อให้ได้รับแสงอรุณแรกของวสันตฤดูและเพื่อให้ทุกคนมีความสุขและโชคดีในปีใหม่./.