ความเชื่อเกี่ยวกับฟ้าร้องของชนกลุ่มน้อยเผ่าเออดู
(VOVWORLD) -สำหรับชนกลุ่มน้อยเผ่าเออดูที่อำเภอเตืองเยือง จังหวัดเหงะอาน ปีใหม่และฤดูใหม่จะเริ่มขึ้นเมื่อได้ยินเสียงฟ้าร้องเสียงแรกหลังปีเก่า ตามความเชื่อของชาวเออดู ฟ้าร้องมีความผูกพันกับกิจกรรมและเทศกาลอันศักดิ์สิทธิ์ต่างๆ ยกตัวอย่างเช่น การตั้งชื่อทารกแรกเกิดจะต้องรอจนกว่าจะมีเสียงฟ้าร้อง หรือเมื่อเสียชีวิต วิญญาณของผู้ตายจะไปสู่สุคติหลังมีเสียงฟ้าร้อง ฟ้าร้องถือเป็นเสียงที่ศักดิ์สิทธิ์ของชาวเออดู
ถาดอาหารเซ่นไหว้บรรพบุรุษของเผ่าเออดู |
ชนเผ่าเออดูเป็นหนึ่งในกลุ่มชาติพันธุ์ที่มีประชากรน้อยที่สุดใน 54 ชนเผ่าของเวียดนาม โดยมีเพียงไม่กี่ร้อยคนและอาศัยส่วนใหญ่ที่อำเภอเตืองเยือง จังหวัดเหงะอาน ส่วนชีวิตความเป็นอยู่ก็มีความลำบากเป็นอย่างมาก ชาวเผ่าเออดูไม่ใช้ปฏิทินแต่ใช้การสังเกตปรากฎการณ์ธรรมชาติโดยเฉพาะเสียงฟ้าร้องเป็นปฏิทินเนื่องจากเมื่อก่อนนี้ ชาวเออดูได้อาศัยในป่าเขา ไม่มีวิทยุไม่รู้วัน เวลา นางหมากถิติ๊ม ชาวบ้านวังมน ตำบลงามี อำเภอเตืองเยือง จังหวัดเหงะอาน กล่าวว่า เผ่าเออดูเชื่อว่า เมื่อเสียงฟ้าร้องดังขึ้น ก็คือช่วงเวลาที่ปีใหม่เวียนมา และเมื่อเสียงฟ้าร้องดังขึ้นอีกครั้งก็ถือเป็นการสิ้นสุดปี ดังนั้นเทศกาลต้อนรับฟ้าร้องหรืองาน Cham PhTrong จึงเป็นเทศกาลอันศักด์สิทธิ์ที่สุดของปี เมื่อเสียงฆ้องดังขึ้นทั่วหมู่บ้าน ชาวเออดูจะมาชุมนุมที่บ้านใหญ่เพื่อทำอาหารเซ่นไหว้เทพเจ้า ขอให้ปีใหม่มีความอิ่มหนำผาสุก โดยพิธีกรรมแรกในวันที่มีฟ้าร้องคือพิธีมอบตำแหน่งต่างๆให้แก่ผู้อาวุโสในหมู่บ้าน เช่น ตำแหน่งผู้ใหญ่บ้าน หัวหน้าตระกุล หมอผีหรือทำการเปลี่ยนชื่อเพื่อรับรองการบรรลุนิติภาวะของผู้ชายในหมู่บ้าน ในงาน หมอผีจะทำพิธีเซ่นไหว้ขอให้เทพเจ้า บรรพบุรุษและดวงวิญญาณของชาวเออดูคอยปกป้องคุ้มครองหมู่บ้านให้ฝนฟ้าตกต้องตามฤดูกาล ชาวบ้านมีชีวิตอิ่มหนำผาสุก มีลูกเต็มบ้านและคนในหมู่บ้านสามัคคีกัน “วันนี้ เสียงฟ้าร้องดังขึ้น ชาวบ้านมีไก่ มีหมูและอาหารต่างๆ มาเซ่นไหว้บรรพบุรุษ ขอเชิญบรรพบุรุษและเทพเจ้าแห่งฟ้าร้องมารับของเซ่นไหว้ ในถาดอาหารมีเหล้า “เกิ่น” ด้วย ขอให้เทพเจ้าและบรรพบุรุษปกป้องให้ฝนฝ้าตกต้องตามฤดูกาล ลูกหลานประสบความสำเร็จในหน้าที่การงานและประสบแต่โชคดี”
หมอผี (ผู้ที่ใส่เสื้อดำ) เตรียมถาดอาหารเซ่นไหว้ |
สำหรับชนกลุ่มน้อยเผ่าเออดู เทศกาลต้อนรับฟ้าร้องคืองานปีใหม่ที่ยิ่งใหญ่ที่สุดของปี ดังนั้นจึงมีการเชือดหมูและล้มวัวเพื่อทำอาหารเซ่นไหว้เทพเจ้าและบรรพบุรุษ หลังจากนั้น ชาวบ้านก็จะนำของเซ่นไหว้ดังกล่าวมารับประทาน นาย หล่อวันเกือง ชาวบ้านวังมน กล่าวว่า ในช่วงเทศกาลปีใหม่ Cham PhTrong เผ่าเออดูจะเชือกหมูหนึ่งตัวเพื่อทำอาหารเซ่นไหว้บรรพบุรุษแล้วเชิญชาวบ้านมาดื่มเหล้าและทานอาหารเพื่อฉลองปีใหม่ ซึ่งนี่ถือเป็นโอกาสให้สมาชิกในครอบครัวได้กล่าวขอบคุณเพื่อนบ้านที่ได้ให้การช่วยเหลือในปีที่ผ่านมา “ถ้าหากเป็นถาดอาหารเซ่นไหว้บรรพบุรุษของครอบครัวที่มีฐานะดีก็จะมีหมูหนึ่งตัว ถ้าหากเป็นครอบครัวธรรมดาก็จะมีไก่สองตัว เนื้อกระรอก เนื้อหนู 1-4 ตัว ข้าวหมาก เหล้า “เกิ่น” ขนมข้าวต้มมัดใหญ่ ข้าวหลาม ข้าวสองถ้วย ปลาย่างสองตัว เหล้าสองขวด เหล้า “เกิ่น” สองไหและข้าวเหนียว”
นอกจากนี้ ชาวเออดูต้องเตรียมไก่ตอนหนึ่งตัวเพื่อทำอาหารเซ่นไหว้ ส่วนขาไก่จะนำไปมอบให้หมอผีเพื่อใช้ทำนายชะตาของครอบครัวในปีใหม่ว่าจะมีความอิ่มหนำผาสุกหรือไม่ เพราะว่า หลังเสียงฟ้าร้อง สัตว์ชนิดแรกที่ร้องคือไก่ ดังนั้น ไก่จึงถือเป็นสัตว์ศักดิ์สิทธิ์ที่เทพเจ้าแห่งฟ้าร้องใช้ในการสื่อสารกับมนุษย์ในวันแรกของปีใหม่
หลังพิธีกรรมต่างๆ จะมีการจัดเทศกาลรื่นเริงอย่างสนุกสนาน โดยทุกคนจะทานอาหารร่วมกัน เต้นรำและเล่นการละเล่นกิจกรรมพื้นบ้านต่างๆ เทศกาลต้อนรับฟ้าร้องของชาวเออดูมักจะมีขึ้นประมาณ 5-7 วันโดยการฉลองเทศกาลจะเสร็จสิ้นลงเมื่อทุกพิธีกรรมด้านความเลื่อมไสได้รับการปฏิบัติเรียบร้อย.