Vinh Phong- VOV5 -
(VOVWorld)-โบ๊อีก็เป็นหนึ่งในชนเผ่าน้อยในเวียดนามที่มีประชากรไม่มาก ประมาณ 3.000 คน อาศัยอยู่ในพื้นที่เขตเขาทางตอนบนที่หมู่บ้านเหนิ่มเลือง ตำบลเกวี๊ยดเตี๋ยน อำเภอกว๋านบะ จังหวัด ห่ายาง แม้ไม่ใช่ชนเผ่าใหญ่แต่ความเป็นเอกลักษณ์ของชาวโบ๊อีนั้นมีความหลากหลายมาก
(VOVWorld)-โบ๊อีก็เป็นหนึ่งในชนเผ่าน้อยในเวียดนามที่มีประชากรไม่มาก ประมาณ 3.000 คน อาศัยอยู่ในพื้นที่เขตเขาทางตอนบนที่หมู่บ้านเหนิ่มเลือง ตำบลเกวี๊ยดเตี๋ยน อำเภอกว๋านบะ จังหวัด ห่ายาง แม้ไม่ใช่ชนเผ่าใหญ่แต่ความเป็นเอกลักษณ์ของชาวโบ๊อีนั้นมีความหลากหลายมาก
สาวชนเผ่าโบ๊อี
|
ชนเผ่าน้อย โบ๊อี มีชื่อเรียกอีกหลายชื่อ เช่น ปูอี จุ๋งจ๋า จ่องยา ตูยี้ ตูหยิ่นและปูหน่า มีอาชีพหลักคือการทำไร่ เลี้ยงสัตว์ใหญ่และสัตว์ปีก อาชีพเสริมของผู้ชายคือ ช่างไม้ ช่างตีเหล็ก ช่างปั้นดินเผา ส่วนผู้หญิงโบ๊อีจะปลูกฝ้าย ทอผ้าและเย็บปักถักร้อยเสื้อผ้าใส่เอง ในวิถีชีวิต ชนเผ่าโบ๊อีจะปฏิบัติตามประเพณีดั้งเดิมคือผู้ชายเป็นหัวหน้าครอบครัวและเป็นผู้ตัดสินใจในทุกเรื่องของครอบครัว บ้านหลังหนึ่งอาจจะมีสมาชิกสามรุ่นในครอบครัวอาศัยอยู่ด้วยกัน ซึ่งแสดงถึงความสามัคคีรักใคร่ปองดองกัน นาย งู้เขยเฟือง ผู้เชี่ยวชาญศึกษาค้นคว้าวัฒนธรรมและวิถีชีวิตของชนเผ่าโบ๊อีกล่าวว่า “ชาวเผ่าโบ๊อีเดี๋ยวนี้มีเหลืออยู่ 10 ตระกูลและยังคงรักษาวัฒนธรรม ขนบประเพณีและเทศกาลงานพื้นเมืองดั้งเดิมของตนไว้ได้ในวิถีชีวิต เช่น การกินอยู่ การพูดจาเทศกาลพื้นบ้าน งานแต่ง งานศพ รวมทั้งทำนองเพลงพื้นเมือง ในหมู่บ้านเหนิ่มเลืองนี้มีชาวโบ๊อีอาศัยอยู่ประมาณ 700 คน”
แม้จะเป็นชนเผ่ามีประชากรน้อยในจังหวัดห่ายางแต่ก็มีความเป็นเอกลักษณ์โดดเด่นที่น่าสนใจ เช่นในประเพณีการแต่งงาน เจ้าบ่าวไม่ไปรับเจ้าสาวแต่จะให้น้องสาวเอาม้าตัวสวยที่สุดของครอบครัวไปรับพี่สะใภ้ ในชีวิตประจำวันนั้น ลูกชายไม่ตัดผมให้พ่อและลูกสาวไม่หวีผมให้แม่จนถึงเมื่อพ่อแม่เสียชีวิตแล้วจึงจะทำให้พ่อแม่ได้และในช่วงไว้ทุกข์ให้พ่อแม่เป็นเวลา 3 ปี ห้ามลูกชายดื่มเหล้า ห้ามลูกสาวใส่เครื่องประดับอัญมณี เมื่อหมดเวลาไว้ทุกข์ให้พ่อแม่แล้วลูกๆจึงจะคิดถึงเรื่องแต่งงานได้
เทศกาลพื้นบ้านก็มีมากมาย เช่น เทศกาลตรุษเต๊ด เทศกาลข้างขึ้นแรม 15 ค่ำเดือนอ้าย ตรุษเต๊ดดวานหง่อ งานบุญข้าวใหม่ เป็นต้น เมื่อมีงาน ชาวโบ๊อีจะทำข้าวเหนียวแดง ขนมข้าวเหนียวใส้ถั่วเขียวเพื่อไหว้ฟ้าดินและบรรพบุรุษขอให้ทุกคนมีสุขภาพแข็งแรง ฝนฟ้าตกต้องตามฤดูกาล ฤดูเก็บเกี่ยวได้ผลดี หมู่บ้านมีความสงบสุข ในงานพื้นบ้านและงานแต่งงานชาวเผ่าโบ๊อีจะมีการร้องเพลงพื้นบ้านโต้ตอบกัน “เพลงพื้นบ้านของชนเผ่าโบ๊อีมีหลากหลายทำนอง เช่นเพลงทักทายกัน เพลงอวยพร เพลงขวางประตูในงานแต่ง ซึ่งแต่ละเพลงจะมีเนื้อร้องที่เป็นคำศัพท์เข้าใจง่าย อย่างเช่นเพลงทักทายกันจะมีเนื้อร้องว่า “ คุณมาจากแดนใด จากขอบฟ้าไกลไหนเล่า จากท้องทุ่งบ้านใดหนอ เหตุใดคุณจึงมาหมู่บ้านนี้”
ชุดแต่งกายของชนเผ่าโบ๊อีสวยฉูดฉาดหลากสีสันของลายดอกปักที่ตัวแขนและคอเสื้อ ผ้าโพกหัวก็สวยสดงดงามมาก นายหลุกเซืองมิง หัวหน้าหน่วยงานกิจการชาติพันธ์อำเภอกว๋านบะเผยว่า แม้จะใช้ชีวิตร่วมกับชนเผ่าอื่นๆในหลายพื้นที่แต่ชนเผ่าโบ๋อีก็ยังรักษาวัฒนธรรมของชนเผ่าตนไว้ได้“ ชนเผ่าโบ๋อีผสมผสานเข้ากับการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมได้เร็วมากแต่ก็ยังสมารถรักษาวัฒนธรรมและงานประเพณีเดิมของตน ซึ่งทางอำเภอก็สนับสนุนและช่วยให้พวกเขาพยายามประชาสัมพันธ์ให้รุ่นเยาว์สืบทอดและอนุรักษ์ไว้ให้ดี”
เพื่ออนุรักษ์และพัฒนาคุณค่าวัฒนธรรมพื้นบ้านนามธรรมของชนเผ่าโบ๊อีทางการปกครองจังหวัดห่ายางได้วางโครงการศึกษาค้นคว้าเพลงพื้นเมืองของชนเผ่าโบ๊อีและมีนโยบายส่งเสริมให้ผู้อาวุโสของชนเผ่าทำการบันทึกเป็นเอกสารสอนให้เด็กและเยาวชนในหมู่บ้าน อีกทั้งส่งเสริมให้พี่น้องชาวเผ่าโบ๊อีใช้ชุดแต่งกายและภาษาของชนเผ่าตนในชีวิตประจำวัน.
Vinh Phong- VOV5