งานบุญข้าวใหม่ของชาวแหยเจียง
Hong Lam-Anh Huyen/VOV -  
(VOVworld)- งานบุญข้าวใหม่ถือเป็นประเพณีอย่างหนึ่งที่ชาวเผ่าแหยเจียงได้ปฏิบัติกันมาแต่เนิ่นนาน ซึ่งก็ถือเป็นงานเทศกาลที่เป็นเอกลักษณ์โดดเด่นแห่งวัฒนธรรมพื้นเมืองของชาวท้องถิ่นอีกด้วย
ชนเผ่าแหยเจียงยังคงอนุรักษ์และจัดงานเทศกาลพื้นเมืองต่างๆรวมทั้งงานเทศกาลบุญข้าวใหม่ที่จัดขึ้นในช่วงหลังการเก็บเกี่ยวปลายปีเพื่อยกย่องเชิดชูบทบาทของเมล็ดข้าวที่เทพเจ้าบันดาลให้ชาวบ้านพร้อมพิธีการเซ่นไหว้ “อย่าง” หรือเทพเจ้าและสิ่งศักดิ์สิทธิ์ทั้งหลายในสากลโลกเช่น เทพแห่งป่าเขา แม่น้ำ หรือฝนฟ้า เพื่อขอให้ การเก็บบเกี่ยวได้ผลดี มีชีวิตที่อิ่มหนำผาสุก
เทศกาลบุญข้าวใหม่เป็นงานชุมชนที่คึกคักซึ่งจัดขึ้นทั้งในระดับหมู่บ้านและครอบครัว โดยตามประเพณี หลังจากได้จัดงานเซ่นไหว้ที่บ้านแล้ว ครอบครัวต่างๆจะนำเครื่องเซ่นไหว้ที่เป็นข้าวปลาอาหารมาที่บ้านโรงเพื่อถวายสิ่งศักดิ์สิทธิ์ทั้งหลาย นาย อีลวาน ศิลปินอาวุโสในอ.หงอกโห่ย จ.กอนตุม แนะนำเกี่ยวกับอาหารเซ่นไหว้ “อย่าง” ในงานบุญข้าวใหม่ของชาวแหยเจียงว่า“มีผักเยิ้นต้มปลาในกระบอกไม้ไผ่ ข้าวหลาม ปลาห่อใบกล้วยย่างไฟ หมูสับผสมใบหมี่เปรี้ยว ซึ่งเป็นอาหารที่ชาวบ้านมักจะนำมาเซ่นไหว้”
|
กิจกรรมรื่นเริงในงานเทศกาล |
เมื่อสิ่งของต่างๆถูกจัดวางไว้เรียบร้อย ณ ที่บูชา ผู้ใหญ่บ้านก็เป็นคนเปิดพิธีด้วยการสวดมนต์อันเชิญบรรดาเทพลงมาประทานพรให้ชาวบ้านมีชีวิตที่สงบสุข มีสุขภาพแข็งแรง คลาดแคล้วจากภัยร้ายทั้งปวงและการเก็บเกี่ยวได้ผลดี นาย หว่างฮวีเกวี่ยน เจ้าหน้าที่ฝ่ายวัฒนธรรมสังคมของอ.หงอกโห่ย เผยว่า งานบุญข้าวใหม่ถือเป็นงานประเพณีที่เก่าแก่และยิ่งใหญ่ที่สุดของชาวแหยเจียง โดยเอกลักษณ์มีจุดที่แตกต่างกับงานของชนเผ่าอื่นๆตรงที่การตกแต่งถาดอาหารเซ่นไหว้ การตกแต่งภายในสถานที่บูชาในบ้านโรงที่มีความหลากหลายสีสันเพื่อเป็นสัญลักษณ์ของการพัฒนาเจริญเติบโตแห่งธรรมชาติ ตลอดจนพิธีการโยนเมล็ดข้าวแห่งความศักดิ์สิทธิ์ซึ่งเป็นเมล็ดข้าวที่ครอบครัวต่างๆนำมาเซ่นไหว้“เมื่อผู้ใหญ่บ้านสวดมนต์แล้วโยนข้าวออกไป ทุกคนจะแบมือรับ หากใครได้เมล็ดข้าวเป็นเลขคู่เช่น2-4-6-8 ก็ถือว่าปีนั้นจะโชคดีและคนที่ได้เมล็ดข้าวนั้นจะกินข้าวที่ได้เพื่อเป็นการนำโชค ซึ่งนี่คือเอกลักษณ์อย่างหนึ่งที่ชนเผ่าอื่นไม่ทำกัน”
หลังพิธีเซ่นไหว้เสียงฆ้องเสียงกลองจะดังคึกครื้นเพื่อเชิญชวนให้หนุ่มสาวทุกคนร่วมร้องรำทำเพลงอย่างสนุกสนานอันเป็นการแสดงความคาดหวังในฤดูการผลิตใหม่ที่จะได้ผลดีทุกคนมีความอิ่มหนำผาสุก ในความเชื่อของชาวบ้าน การผลิตก็เหมือนกับกระบวนการพัฒนาของพืชพันธ์ที่มักจะมีวงจรครบ9เดือน ส่วนที่เหลือคือช่วงเวลาเพื่อการพักผ่อน ดังนั้น งานรื่นเริงต่างๆมักจะจัดยาวไปหลายวันแต่ก็มีความเหมาะสมกับสถานการณ์และฐานะของชุมชนและครอบครัวต่างๆ
ชนเผ่าแหยเจียงเป็นหนึ่งในกลุ่มชาติพันธุ์ที่มีวัฒนธรรมเป็นเอกลักษณ์โดดเด่นน่าสนใจในเขตเตยเงวียน ดังนั้นการอนุรักษ์และส่งเสริมการพัฒนาวัฒนธรรมทั้งรูปธรรมและนามธรรมของชาวแหยเจียงคือหน้าที่ที่หน่วยงานต่างๆรวมทั้งชุมชนชาวแหยเจียงให้ความสนใจ อันเป็นการมีส่วนร่วมอนุรักษ์วัฒนธรรมพื้นบ้านของกลุ่มชาติพันธุ์ต่างๆในเวียดนาม.
Hong Lam-Anh Huyen/VOV