ชนกลุ่มน้อยเผ่าจามในเวียดนาม

30 สิงหาคม 2556 | 14:38:49

(VOVworld)-ชนกลุ่มน้อยเผ่าจามเป็นชนชาติในตระกูลภาษาออสโตรนีเซียน ที่มีความสัมพันธ์ด้านเครือญาติกับชนเผ่า รัคลาย เอเด จูรูและยารายในเวียดนาม และมีความคล้ายคลึงกันในด้านชาติพันธุ์กับชาวอินโดนีเซีย มาเลเซียและบรุไน ในอาเซียน ชาวจามถือเป็นชนพื้นเมืองในเขตริมฝั่งทะเลทางภาคกลางตอนใต้ของเวียดนามซึ่งได้สร้างสรรค์วัฒนธรรมที่รุ่งเรืองโดยการรับอิทธิพลจากวัฒนธรรมอินเดีย

ปัจจุบันชนกลุ่มน้อยเผ่าจามในเวียดนามมีประมาณกว่า1แสน6หมื่นคนอาศัยส่วนใหญ่ในจ.นิงถวน บิ่งถวน ฟู๊เอียน บิ่งดิ๋ง อานยาง เป็นต้น และได้แบ่งเป็นหมู่บ้านชุมชนที่มีเอกลักษณ์วัฒนธรรม ความเชื่อและศาสนาเฉพาะถิ่น นายเลยวีด๋าย หัวหน้าหน่วยวิจัยและค้นคว้าวัฒนธรรมเวียดนามแห่งพิพิธภัณฑ์ชาติพันธุ์เวียดนามเผยว่าชาวจามในเวียดนามแบ่งเป็น4กลุ่ม ในเวียดนามชาวจามได้แบ่งกลุ่มตามนิกายของศาสนาโดยมี4กลุ่มคือ จามบ่าลามนหรือจามนับถือศาสนาพรามหมณ์ฮินดูที่มีจำนวนมากที่สุด กลุ่มที่สองคือจามบ่านีหรือชาวจามนิกายอิสลามเก่า กลุ่มที่สามคือจามอิสลามและกลุ่มที่4คือจามเฮอรอย(H’Roi)ที่ไม่นับถือศาสนา โดยกลุ่มชาวจามบ่านีและบ่าลาอาศัยในจ.นิงถวนและบิ่งถวนส่วนกลุ่มชาวจามอิสลามใหม่อาศัยส่วนใหญ่ที่จ.อานยาง เตยนิงและนครโฮจิมินห์ ซึ่งชุมชนกลุ่มนี้เป็นชาวจามที่อพยพจากเวียดนามไปอาศัยที่กพช.ในระยะหนึ่งแต่ก็ได้กลับมาตั้งรกรากอาศัยในเขตภาคใต้เวียดนามจนถึงปัจจุบัน นาย นาวดู๋ ชาวจามอิสลามที่ต.เฟือกนาม อ.นิงเฟือกจ.นิงถวนกล่าวถึงประเพณีการประกอบศาสนกิจของชาวจามบ่านีและจามอิสลามว่าฝ่ายจามอิสลามจะมีการจัดเทศกาล7วันต่อปี ก่อนเดือนถือศิลอดก็เข้าสุเหร่ากินเจครึ่งเดือนส่วนอีกครึ่งเดือนจะเป็นช่วงไปทำพิธีที่สุสานและพิธีเซ่นไหว้ใหญ่ในชุมชน ส่วนบางกลุ่มจามบ่านี เตรียมฉลองปีใหม่ภายในเวลา3วันก่อนเข้าปีใหม่ก็ไปเยี่ยมสุสาน ชาวจามบ่านีจะกินเจเพียง3วันโดยจะทานมื้อแรกตั้งแต่เช้าตรู่และอดไปจนถึงเวลา6โมงเย็นถึงจะทานมื้อต่อไป ส่วนชาวจามอิสลามต้องกินเจ30วัน โดยจะรับประทานอาหารกันปกติในช่วงกลางคืนเท่านั้น

สำหรับกลุ่มชาวจามเฮอรอยนั้นได้อาศัยในพื้นที่จ.บิ่งดิ๋งและฟู๊เอียนไม่นับถือศาสนาใดๆหากมีความเลื่อมใสในประเพณีดั้งเดิมที่คล้ายกับชนเผ่าบานา เอเดที่อาศัยในบริเวณใกล้เคียง ซึ่งความแตกต่างทางด้านศาสนาก็ทำให้เกิดความแตกต่างด้านวัฒนธรรมและวิถีชีวิตของชนกลุ่มน้อยเผ่าจามนิกายต่างๆ นายเลยวีด๋าย หัวหน้าหน่วยวิจัยและค้นคว้าวัฒนธรรมเวียดนามแห่งพิพิธภัณฑ์ชาติพันธุ์เวียดนามเผยว่าโดยรวมแล้ววัฒนธรรมดั้งเดิมของชนเผ่าจามทั้ง4กลุ่มนั้นเหมือนกัน ส่วนที่แตกต่างก็คือ กลุ่มจามบ่าลามนและบ่านีถือผู้หญิงเป็นใหญ่ในขณะที่จามอิสลามนับถือบบาทของผู้ชาย อีกด้านที่ถือว่าแตกต่างคือกลุ่มจามบ่าลามนและบ่านีมักจะอาศัยในบ้านไม้ยกพื้นที่ไม่สูงนักส่วนชาวจามอิสลามและจามเฮอรอยจะอาศัยในบ้านยกพื้นที่สูงกว่า

ความแตกต่างในการดำเนินชีวิตของชาวจามแต่ละกลุ่มได้ช่วยสร้างความหลากหลายน่าสนใจให้แก่เอกลักษณ์วัฒนธรรมของชนกลุ่มน้อยจามในเวียดนามและในสัปดาห์ต่อไปทางรายการจะแนะนำให้ท่านรู้จักกับระบบสังคมแบบผู้หญิงเป็นผู้นำครอบครัวในชุมชนชาวจาม ขอเชิญท่านโปรดติดตามครับ./.