ภูมิปัญญาด้านการเกษตรของชนเผ่าม้ง
Lan Anh/VOV5 -  
(VOVworld)-เนื่องจากชุมชนเผ่าม้งในเวียดนามได้ตั้งหลักแหล่งอาศัยในเขตเขาสูงที่มีสภาพภูมิอากาศที่ลำบากดังนั้นในระหว่างการดำเนินชีวิตชาวบ้านต้องพยายามหาทุกวิถีการเพื่ออำนวยความสะดวกให้แก่การผลิตเกษตรและผลงานที่ถือว่าเด่นชัดที่สุดของชนเผ่าม้งในการผลิตเกษตรคือนาขั้นบันได...
(VOVworld)-เนื่องจากชุมชนเผ่าม้งในเวียดนามได้ตั้งหลักแหล่งอาศัยในเขตเขาสูงที่มีสภาพภูมิอากาศที่ลำบากดังนั้นในระหว่างการดำเนินชีวิตชาวบ้านต้องพยายามหาทุกวิถีการเพื่ออำนวยความสะดวกให้แก่การผลิตเกษตรและผลงานที่ถือว่าเด่นชัดที่สุดของชนเผ่าม้งในการผลิตเกษตรคือนาขั้นบันได ซึ่งการพัฒนาพื้นที่นาข้าวที่เรียงกันเป็นชั้นๆในเขตภูดอยอย่างมีระเบียบและสวยงามก็ได้สะท้อนให้เห็นถึงความสามารถและความเฉลี่ยวฉลาดของชาวม้งในการพัฒนาการเกษตร
|
ชนเผ่าม้งประกอบอาชีพเกษตรกรรมในสองรูปแบบหลักคือการทำไร่และปลูกข้าวนาดำ โดยที่ได้ตั้งหลักแหล่งอาศัยในเขตเขา ดังนั้นเพื่อให้มีพื้นที่ปลูกข้าวชาวม้งได้คิดค้นวิธีการสร้างพื้นที่นาให้เป็นชั้นๆบนไหล่เขาเพื่อเก็บน้ำไว้ปลูกข้าวนาดำ ซึ่งพื้นที่ที่ใช้ทำนามักจะเป็นช่วงที่ไม่มีความลาดชันมากนักและใกล้แหล่งน้ำธรรมชาติ นายหย่างมี้ลี้ ชาวม้งที่จังหวัดลาวกายเผยว่า“ชาวม้งมีประเพณีการทำนาขั้นบันไดมานานแล้วโดยมักจะวางผังที่นาตั้งแต่เชิงเขาแล้วสูงขึ้นไปเรื่อยๆตามไหล่เขา โดยการเตรียมพื้นที่นาต้องอาศัยประสบการณ์และเทคนิกในการเตรียมดินและความลาดชันของพื้นที่เพื่อให้ได้พื้นที่ราบเรียบเหมือนในเขตที่ราบที่สามารถเก็บน้ำไว้ได้เพียงพอเพื่อปลูกข้าว”
|
กว่าที่จะสามารถสร้างพื้นที่นาแบบขั้นบันไดตามที่เห็นนั้นขั้นตอนการขุดปรับที่ดินให้เป็นพื้นที่ราบเรียบต้องใช้เทคนิก โดยการขุดปรับพื้นที่นาขั้นบันไดสามารถทำได้สองแบบคือ การขุดดินจากล่างขึ้นบนเป็นการขุดดินจากขอบแปลงด้านล่างขึ้นไปทำเป็นคันนาเหนือจุดที่ขุดดิน พร้อมทั้งปรับแปลงให้มีความสม่ำเสมอหรือการขุดดินจากบนลงล่างเป็นการขุดดินจากส่วนบนของแปลงที่สูงกว่ามาถมส่วนล่างของแปลงที่ต่ำกว่าเพื่อปรับให้แปลงนามีความสม่ำเสมอ ซึ่งการวัดระดับความสม่ำเสมอของพื้นที่นาแต่ละแปลงจะใช้การสังเกต นาย หย่างอาจือ ชาวจังหวัดเอียนบ๊ายกล่าวว่า“ชาวม้งเป็นชนส่วนน้อยที่มีความขยันขันแข็ง ชีวิตความเป็นอยู่ยังยากลำบากเพราะล้วนแต่อาศัยในพื้นที่ที่ซับซ้อนไม่สะดวกดังนั้นจึงต้องอาศัยประสบการณ์และภูมิปัญญาในการผลิตเพื่อให้สามารถดำรงชีวิตในสภาพแวดล้อมของเขตเขาได้”
|
การสร้างนาขั้นบันไดถือว่าเป็นงานที่ยากแต่ทำอย่างไรเพื่อสามารถผลิตได้ผลดีบนทุ่งนาดังกล่าวยิ่งยากกว่า แต่จากประสบการณ์ที่สั่งสมกันมาในภาคปฏิบัติและการสืบต่อจากบรรพบุรุษบวกกับการใช้อุปกรณ์เครื่องมือที่เรียบง่ายอย่างมีความคิดสร้างสรรค์ ชาวม้งในเขตเขาทางภาคเหนือของเวียดนามก็สามารถสร้างสรรค์ผลงานที่ไม่เพียงแต่ช่วยอำนวยความสะดวกในการทำนาทำไร่เท่านั้นหากยังกลายเป็นทัศนียภาพที่งดงาม เป็นมรดกทางธรรมชาติอันล้ำค่าที่ได้รับการยกย่องจากคนทั้งชาติอีกด้วย./.
Lan Anh/VOV5