การรำตุงตุงยายาในงานเทศกาล

เทศกาล เติ๊กกากอง (Tấc Ka Coong) ดั้งเดิมนั้นประกอบด้วยพิธีกรรมหลักๆคือ  พิธี Choh cọ หรือพิธีตั้งเสาตุง พิธี Tong Ti rị หรือพิธีมัดควาย พิธี Chươt Ti rị หรือพิธีแทงกระบือที่ปัจจุบันถูกยกเลิกไปแล้ว และพิธี เติ๊กกากอง โดยตั้งแต่เช้าตรู่ของวันจัดงานบรรดาผู้ใหญ่บ้านและหัวหน้าตระกูลต่างๆจะเป็นผู้ดำเนินพิธีปลูกต้นเสาตุง ซึ่งถือเป็นสัญลักษณ์ของพลังความสามัคคีของประชนชนในหมู่บ้าน เป็นช่องทางเชื่อมต่อระหว่างชาวบ้านกับเทพเจ้า ต่อจากนั้นคือพิธีมัดควายเพื่อเป็นเครื่องเซ่นไหว้เทพเจ้าแห่งป่าเขาและสายน้ำ หลักจากนั้นหนุ่มสาวในชุดพื้นเมืองก็จะเต้น ตุงตุงยายา ตามประเพณีของชนเผ่าเกอตู ผู้ใหญ่บ้าน โห่วันซาบ จากตำบลเลิมดอต อำเภออาเลื้อย จังหวัดเถื่อเทียนเว้ เผยว่า

" เทศกาลเติ๊กกากองได้รับการฟื้นฟูตามประเพณีดั้งเดิมและจะจัดขึ้นทุก ๆ 3-4 ปี ซึ่งชาวเผ่าเกอตูตระหนักดีว่าวัฒนธรรมดั้งเดิมของชนเผ่าจะต้องได้รับการรักษาและสืบสานต่อไป"   

เทศกาลเติ๊กกากองเริ่มด้วยพิธีกรรมถวายถาดอาหารต่อเทพเจ้าโดยผู้ที่รับหน้าที่นี้คือหนุ่มสาวที่มีบุคลิกและคุณสมบัติที่ดีในหมู่บ้าน ส่วนอาหารเซ่นไหว้จะต้องใช้เนื้อที่ดีที่สุดของเครื่องสังเวย เช่น  วัวควาย แพะ หมู ไก่ รวมทั้งขนมพื้นเมืองต่างๆ a koat  a zưh  âng co ที่ทำจากข้าวเหนียวไร่ที่ชาวบ้านปลูกเอง จากนั้นผู้ใหญ่บ้านก็จะประกอบพิธีเติ๊กดูเจน คือถวายเครื่องเซ่นไหว้สุกแล้ว โดยอันเชิญเทพเจ้าแห่งภูเขา ป่าไม้ แม่น้ำลำธาร ทุกคนต่างแสดงความขอบคุณเทพเจ้าทั้งหลายที่ได้ประทานพรให้หมู่บ้านของชาวเกอตูมีชีวิตที่สงบสุขและเจริญรุ่งเรือง และก็อธิษฐานขอให้เทพเจ้าปกป้องคุ้มครองทุกคนให้มีสุขภาพแข็งแรงและโชคดี หมู่บ้านเจริญพัฒนาอย่างสงบสุข คุณ โห่ถิตือ รองหัวหน้าฝ่ายบริหารด้านการอนุรักษ์วัฒนธรรมและศิลปะ ศูนย์วัฒนธรรม สารสนเทศ และกีฬาอำเภออาเลื้อยกล่าวว่า

"เมื่อสองปีก่อนเราจัดพิธีฟื้นฟูงานเทศกาลของชนเผ่าปาโกและต่าโอย ส่วนปีนี้ก็เป็นงานเทศกาลของเผ่าเกอตู เรามุ่งมั่นตั้งใจส่งเสริมการอนุรักษ์คุณค่าวัฒนธรรมและเทศกาลพื้นเมืองของชนเผ่าต่างๆในท้องถิ่น"     

โต๊ะสำหรับวางเครื่องเซ่นไหว้ในเทศกาล

ส่วนในงานวันวัฒนธรรมกีฬาและท่องเที่ยวของชนเผ่าต่างๆในเขตเขาจังหวัดเถื่อเทียนเว้ครั้งที่ 15 ปี 2024 ได้มีการเชิญคณะศิลปะจากอำเภออาเลื้อยมาจัดงานเทศกาลเติ๊กกากอง ซึ่งได้สร้างความสนใจและตื่นตาตื่นใจให้แก่ประชาชนและนักท่องเที่ยวจากท้องถิ่นอื่นๆที่มาเที่ยวอาเลื้อย 

"เมื่อได้มีโอกาสเข้าร่วมงานเทศกาลของเผ่าเกอตูและร่วมแสดงเทศกาลพื้นเมืองก็รู้สึกภูมิใจมาก เราต้องการศึกษาเรียนรู้และเเลกเปลี่ยนวัฒนธรรมพื่อเป็นการส่งเสริมการสืบสานให้คนรุ่นหลังสืบไป" 

"ฉันเพิ่งรู้เกี่ยวกับงานเทศกาลนี้และเป็นครั้งแรกที่ได้สัมผัสบรรยากาศของงาน ซึ่งรู้สึกว่าชีวิตทางวัฒนธรรมและจิตใจของพี่น้องประชาชนในเขตเขาสูงมีความหลากหลายน่าสนใจมาก."

เทศกาล เติ๊กกากอง เป็นความงามทางวัฒนธรรมแบบดั้งเดิมของชาวเกอตู นั่นคือการแสดงความซาบซึ้ง ความขอบคุณและความผูกพันกับธรรมชาติและผืนแผ่นดินที่พวกเขาเกิดและเติบโต ส่วนทางการท้องถิ่นก็ตระหนักถึงควาหมายนี้และมีแผนฟื้นฟูการจัดเทศกาลนี้เพื่อรองรับการท่องเที่ยวชุมชน อันเป็นการมีส่วนร่วมส่งเสริมการประชาสัมพันธ์วัฒนธรรมและภาพลักษณ์ของท้องถิ่น./.