สาวเผ่าจึ๊ด (photo BHT)

ท่านกำลังดื่มด่ำในบรรยากาศของเทศกาลเลิบโล้ของชนเผ่าจึ๊ด ซึ่งเป็นชนส่วนน้อยที่อาศัยในหมู่บ้านหร่าวแจ ต.เฮืองเลียน อ.เฮืองเค จังหวัดฮาติ๋งห์ โดยเทศกาลนี้จะถูกจัดขึ้นในวันที่7เดือน7จันทรคติ ณ บริเวณพื้นที่ริมป่าใกล้หมู่บ้านด้วยพิธีกรรมเซ่นไหว้ต่างๆที่ศักดิ์สิทธิ์ ชาวบ้านจะแบ่งงานกันคนละไม้ละมือเพื่อเตรียมข้าวของเครื่องเซ่นไหว้ต่างๆ เมื่อทุกอย่างพร้อมคนทั้งหมู่บ้านจะมารวมตัวกันที่นี่เพื่อรอผู้ทำพิธีที่เรียกว่า หมอผี

กราบไหว้เทพทั้งหลาย บรรพบุรุษและผีป่าต่างๆวันนี้ที่7เดือน7 บ้านเราจัดงานเลิบโล้โดยเครื่องเซ่นไหว้ก็เป็นผลผลิตของชาวบ้านเองเช่น ข้าวสาร ข้าวเหนียว เนื้อหมูเนื้อไก่ หมากพลูและดอกไม้ ขอเชิญสิ่งศักดิ์สิทธิ์ทั้งหลายมารับทราบแล้วคอยปกป้องคุ้มครองชาวบ้านทุกคน ขับไล่สิ่งที่ไม่ดี ให้ทุกคนมีสุขภาพแข็งแรงไม่เจ็บไข้ได้ป่วยและชีวิตมีความอิ่มหนำ

เมื่ออ่านเสร็จ หมอผีก็หยิบข้าวสารโปรยรอบๆพื้นที่เพื่อเชิญดวงวิญญาณของบรรพชนและผีป่ามาร่วมงาน หลังจากเสร็จพิธีเซ่นไหว้ ถาดอาหารที่ใช้เซ่นไหว้นั้นจะถูกนำไปที่บ้านหมอผีเพื่อให้ทุกคนมาร่วมรับประทาน ซึ่งก็เป็นการเริ่มเทศกาลที่รื่นเริงสนุกสนานด้วยเสียงเพลงเสียงดนตรีพื้นเมือง นายเหงวียนเตี๊ยนบ๋าว ชาวบ้านหร่าวแจเผยว่า แม้จะเป็นงานที่เรียบง่ายแต่มีคุณค่าและความหมายด้านความเลื่อมใสที่ลึกซึ้งสำหรับชาวเผ่าจึ๊ด

“งานเลิบโล้นั้นมีความหมายคือเป็นช่วงที่ชาวบ้านได้เสร็จสิ้นการปลูกกล้าหว่านเมล็ดพันธุ์พืชแล้ว จึงจัดงานเพื่อรายงานต่อสิ่งศักดิ์สิทธิ์ทั้งหลายให้รับทราบแล้วคอยปกป้องชาวบ้าน ดูแลเรือกสวนไร่นาเพื่อให้พืชพันธุ์เจริญได้ผลดี”

ทหารชายแดนมอบของขวัญให้แก่พี่น้องชนเผ่าจึ๊ด (photo BHT)

นอกจากจัดงานเลิบโล้เพื่อเป็นการเสร็จสิ้นฤดูปลูกพืชแล้ว ชาวบ้านก็ยังจัดงาน จัมจ่าเบย ในเดือนพฤศจิกายนคือหลังฤดูเก็บเกี่ยวซึ่งเป็นงานบุญข้าวใหม่ที่ฉลองการเก็บเกี่ยวได้ผลดีและจะมีตัวแทนของทหารชายแดนในท้องถิ่นมาร่วมแสดงความยินดีด้วย  ซึ่งในหลายปีมานี้ องค์กรสังคมและสถานประกอบการในท้องถิ่นก็ได้ให้การช่วยเหลือและสนับสนุนสิ่งของวัตถุต่างๆเพื่อเอื้อให้แก่การดำรงชีวิตของชนเผ่าจึ๊ด และจากการรณรงค์ของทหารชายแดน การดูแลเอาใจใส่ของทางการท้องถิ่น ชาวเผ่าจึ๊ดก็ได้ยกเลิกประเพณีที่ล้าหลังต่างๆเช่น การดื่มเหล้า ไม่ไปทำมาหากินไกลถิ่นหรือไม่อยากคบค้าสร้างความสัมพันธ์กับชนเผ่าอื่นๆ  ความสุขกับชีวิตใหม่ได้เพิ่มทวีคูณเมื่อมีการก่อสร้างบ้านไม้ที่สวยงาม ซึ่งพันเอก หวอจ๋องหาย ผู้บัญชาการทหารชายแดนจังหวัดฮาติ๋งห์เผยว่าว่า การที่พี่น้องชนกลุ่มน้อยเผ่าจึ๊ดสามารถปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตเหมือนปัจจุบันเป็นผลมาจากความพยายามอย่างเต็มที่ของทั้งทางการท้องถิ่นและทหารชายแดน โดยทหารชายแดนได้ช่วยถ่ายทอดความรู้และปรับเปลี่ยนจิตสำนึกของชาวบ้านเผ่าจึ๊ดเพื่อให้ทุกคนเข้าใจปฏิบัติตาม ถ้าหากเมื่อก่อนการดำรงชีวิตอาศัยแต่การล่าสัตว์ป่าหรือหาพืชผักในป่าเท่านั้น เดี๋ยวนี้ชุมชนเผ่าจึ๊ดสามารถใช้ภาษากลางได้และรู้จักวิธีการผลิตต่างๆพร้อมวิถีชีวิตใหม่ที่เข้ากับสังคมยุคปัจจุบัน.