(vovworld) - ໃນຊຸມມື້ມໍ່ໆມານີ້, ເສິກກາງເມືອງຢູ່ Yemen ໄດ້ກາຍເປັນບັນຫາລວມຂອງທັງພາກພື້ນ, ໂລກອິດສະລາມ ແລະ ໂລກອາຣັບ, ພາຍຫຼັງທີ່ອາຣັບບີ ຊາອູດິດ ແລະ ບາງປະເທດພັນທະມິດແຊກແຊງດ້ານການທະຫານເຂົ້າປະເທດນີ້. ສະພາບການຢູ່ Yemen ນັບມື້ນັບດຸເດືອດ, ນາບຂູ່ເຖິງຄວາມໝັ້ນຄົງໃນພາກພື້ນ.
ສົງຄາມຢູ່ Yemen ບໍ່ສາມາດແກ້ໄຂຢ່າງວ່ອງໄວໄດ້
ການບຸກໂຈມຕີທາງອາກາດຂອງກຳລັງທະຫານປະສົມອາຣັບ ໂດຍ ອາຣັບບີ ຊາອູດິດ ນຳໜ້າ ທີ່ເລັ່ງໃສ່ພວກກະບົດ Houthi ຢູ່ພາກໃຕ້ Yemen ໃນວັນທີ 8/4 ໄດ້ກ້າວເຂົ້າສູ່ມື້ທີ 14 ແລ້ວ, ການປະທະກັນຢ່າງດຸເດືອດ ໄດ້ເຮັດໃຫ້ສະພາບສິດທິມະນຸດຢູ່ Yemenນັບມື້ນັບຜັນແປໄປຢ່າງສັບສົນ. ຫຼາຍປະເທດສືບຕໍ່ຜັນຂະຫຍາຍການຍົກຍ້າຍພົນລະເມືອງຂອງຕົນອອກຈາກ Yemen. ການບຸກໂຈມຕີດັ່ງກ່າວເຮັດໃຫ້ 500 ກວ່າຄົນເສຍຊີວິດ ແລະ 1.000 ກວ່າຄົນໄດ້ຮັບບາດເຈັບ.
ການປະທະກັນດ້ານເຊື້ອຊາດຜີວພັນບໍ່ທັນຢຸດຕິເທື່ອ
ຄວາມດຸເດືອດຢູ່ Yemen ນັບມື້ນັບເພີ່ມຂຶ້ນ, ພາຍຫຼັງທີ່ພວກກະບົດ Houthi ຢືດຄອງນະຄອນຫຼວງ Sanaa ເມື່ອເດືອນ 9/2014. ການປະທະກັນຢູ່ປະເທດນີ້ອາດຈະກາຍເປັນເສິກກາງເມືອງ, ເມື່ອ Houthi ເປີດກວ້າງກຳລັງບຸກໂຈມຕີນະຄອນ Aden ທາງພາກໃຕ້ Yemen, ແຫ່ງທີ່ປະທານາທິບໍດີ Yemen ທ່ານ Abd-Rabbu Mansour Hadi ພວມຫຼົບໄພ. ຕໍ່ໜ້າການບຸກໂຈມຕີຂອງພວກກະບົດ Houthi, ເພື່ອແນໃສ່ “ປົກປ້ອງອຳນາດການປົກຄອງທີ່ຖືກຕ້ອງຕາມກົດໝາຍ“ ຂອງປະທານາທິບໍດີ Yemen, ການບຸກໂຈມຕີທາງອາກາດຂອງພັນທະມິດບັນດາປະເທດອາຣັບ, ເຊິ່ງນຳໜ້າແມ່ນ ອາຣັບບີ ຊາອູດິດ ໄດ້ຮັບການຜັນຂະຫຍາຍດ້ວຍຂະໜາດໃຫຍ່ຢ່າງວ່ອງໄວ. ການກະທຳແຊກແຊງດ້ານການທະຫານຂອງພັນທະມິດພວມເຮັດໃຫ້ຫາງສຽງວິຕົກກັງວົນຕໍ່ເລື່ອງອາດຈະເກີດເສິກກາງເມືອງໃນໂລກອາຣັບລະຫວ່າງນິກາຍ ຊີອະ ແລະ ຊັນນີ.
ຫວນຄືນຫຼັງປະຫວັດສາດຢູ່ເຂດຕາເວັນອອກກາງ, ການປະທະກັນລະຫວ່າງ ນິກາຍຊີອະ ແລະ ຊັນນີ ໄດ້ແກ່ຍາວໃນຕະຫຼອດປະຫວັດສາດຂອງໂລກອິດສະລາມນີ້, ຫາກບໍ່ພຽງແຕ່ຢູ່ Yemen. ຊາວຊັນນີກວມຈຳນວນຫຼາຍ ສ່ວນຊາວຊີອະ ກວມຈຳນວນໜ້ອຍ. ການປະທະກັນທີ່ນອງເລືອດລະຫວ່າງ ນິກາຍຊີອະ ແລະ ຊັນນີໄດ້ເກີດຂຶ້ນກ່ອນນີ້ນັບສິບສະຕະວັດ. ຊາວອິດສະລາມນິກາຍ ຊີອະສ່ວນຫຼາຍແມ່ນຢູ່ປະເທດອີຣານ ແລະ ນີ້ແມ່ນສາຍເຫດທີ່ພາໃຫ້ເກີດຄວາມຂັດແຍ້ງກັນຢູ່ພາກພື້ນໃນປະຈຸບັນ. ຄວາມຈິງແລ້ວ, ເສິກກາງເມືອງຢູ່ Yemen ໃນປະຈຸບັນແມ່ນການປະທະກັນລະຫວ່າງອີຣານ ກັບບັນດາປະເທດອາຣັບ, ເຊິ່ງນຳໜ້າແມ່ນ ອາຣັບບີ ຊາອູດິດ, ດ້ວຍການໜູນຫຼັງຂອງອາເມລິກາ.
ການສູ້ຮັບຍາດເອົາຜົນສະທ້ອນຢູ່ພາກພື້ນ
ການສູ້ຮົບຢູ່ Yemen ໂດຍ ອາຣັບບີ ຊາອູດິດນຳໜ້າ, ພາຍໃຕ້ການໜູນຫຼັງຂອງອາເມລິກາ ເພື່ອປົກປັກຮັກສາອຳນາດການປົກຄອງຂອງ ປະທານາທິບໍດີ Abd-Rabbu Mansour Hadi, ແຕ່ຄວາມຈິງ, ເບື້ອງຫຼັງຈຸດປະສົງດັ່ງກ່າວແມ່ນເພື່ອຜົນປະໂຫຍດຂອງຝ່າຍຕ່າງໆຢູ່ຕາເວັນອອກກາງ.
ສັງເກດການຫັນປ່ຽນຢ່າງວ່ອງໄວໃນໄລຍະມໍ່ໆມານີ້ກໍ່ເຫັນວ່າ. ຢູ່ຊີຣີ, ອຳນາດການປົກຄອງຂອງປະທານາທິບໍດີ Al – Assad ສາມາດປັບປຸງທີ່ຕັ້ງຂອງຕົນໄດ້, ສ່ວນຢູ່ອີຣັກ, ລັດອິດສະລາມ (IS) ພວກຖືກຍູ້ອອກຈາກປະເທດນີ້ ດ້ວຍການຊ່ວຍເຫຼືອຢ່າງແຮງຂອງອີຣານ ແລະ ບັນດາກຳລັງທ້ອງຖີ່ນທີ່ຮ່ວມສຳພັນຢ່າງແໜ້ນແຟ້ນກັບເຕເຮຣານ. ໃນຂະນະນັ້ນ, ອີຣານພວມເສີມຂະຫຍາຍຜົນສະທ້ອນຂອງຕົນໃນທົ່ວພາກພື້ນ. ຂໍ້ຕົກລົງກ່ຽວກັບບັນຫານິວຄະເລຍຂອງປະເທດນີ້ ທີ່ຫາກໍ່ບັນລຸໄດ້ລະຫວ່າງເຕເຮຣານ ກັບບັນດາປະເທດມະຫາອຳນາດ, ແມ່ນແປ້ນຢັນເພື່ອໃຫ້ອີຣານ ເພີ່ມທະວີບົດບາດ, ຜົນສະທ້ອນຂອງຕົນ. ເລື່ອງກຳລັງລຸກຮຶ້ຂຶ້ນ Houthi ຢືດໄດ້ນະຄອນຫຼວງ Sanaa ໃນໄລຍະສັ້ນໆນັ້ນ, ແມ່ນໄຊຊະນະຂອງອີຣານ, ເຮໂບລາ ແລະ ຊີຣີ ໃນພາກພື້ນ. ຍ້ອນບໍ່ຢາກໃຫ້ອີຣານ ເປີດກວ້າງຜົນສະທ້ອນຂອງຕົນຢູ່ພາກພື້ນ. ອາຣັບບີ ຊາອູດິດ ໄດ້ຕັດສິນໃຈເຂົ້າຮ່ວມການສູ້ຮົບຢູ່ Yemen ເພື່ອກູ້ເອົາອຳນາດການປົກຄອງໃນປະຈຸບັນ.
ສາຍເຫດອື່ນອີກທີ່ພາໃຫ້ ອາຣັບບີ ຊາອູດິດ ແລະ ອາເມລິກາ ມີຄວາມວິຕົກວັງວົນເມື່ອກຳລັງລຸກຮື້ຂຶ້ນ Houthi ຍາດໄດ້ສິດຄວບຄຸມສະຖານທີ່ຈຸດສຸມຍຸດທະຍາດຫຼາຍແຫ່ງຢູ່ Yemen ນັ້ນແມ່ນ Yemen ມີທີ່ຕັ້ງສຳຄັນ, ບັນດາກຳປັ່ນຂົນສົ່ງນ້ຳມັນອາຍແກຼດຈາກບັນດາປະເທດ ອາຣັບບີ ຊາອູດິດ, ຢູໄນຕິດ ອາຣັບເອມີເຣດ, ກູເວດ ແລະ ອີຣັກ ລ້ວນແຕ່ຕ້ອງໄປຜ່ານເຂດທະເລ Yemen, ຜ່ານເຂດ Aden ທີ່ຄັບແຄບ, ກ່ອນທີ່ເຂົ້າທະເລແດງ ຜ່ານຄອງເໝືອງ Suez ເພື່ອສົ່ງນ້ຳມັນເຖິງ ເອີລົບ. ດັ່ງນັ້ນ, ອາເມລິກາ ແລະ ບັນດາປະເທດ ອາຣັບ ບໍ່ສາມາດປະໃຫ້ອຳນາດການປົກຄອງຂຶ້ນກັບນິກາຍ ຊີອະ ຄວບຄຸມເສັ້ນທາງດັ່ງກ່າວ. ສະເພາະສຳລັບ ອາເມລິກາ ແລ້ວ, ເລື່ອງອຳນາດການປົກຄອງຢູ່ Yemen ຖືກລົ້ມລະລາຍຈະແມ່ນສິ່ງກີດຂວາງນະໂຍບາຍການຕ່າງປະເທດຂອງ ອາເມລິກາ, ບັງຄັບ ອາເມລິກາ ຕ້ອງຖອນບັນດາການເຄື່ອນໄຫວຂອງທຳນຽບ 5 ແຈ ແລະ ອົງການສືບລາຊະການລັບສູນກາງ ອາເມລິກາ (CIA) ທີ່ພວມຜັນຂະຫຍາຍຢູ່ Yemen. ເຖິງຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ, ໃນຈຸດເວລານີ້, ອາເມລິກາ ກໍ່ບໍ່ຢາກທຳລາຍການພົວພັນກັບ ອີຣານ ພາຍຫຼັງໄລຍະເວລາອັນຍາວນານທີ່ໄດ້ມານະພະຍາຍາມສ້າງສາ, ນອກນັ້ນໃນບັ້ນຮົບຕ້ານຄືນລັດອິດສະລາມ (IS) ອ້າງຊື່ເອງ, ອາເມລິກາ ຍັງຕ້ອງການບົດບາດຂອງ ອີຣານ ເພື່ອ ປະຕິບັດສຳເລັດພາລະກຳຂອງຕົນ. ດັ່ງນັ້ນ, ແນ່ນອນວ່າ ການແຊກແຊງເຂົ້າວໍຊິງຕັນ ເຂົ້າເສິກກາງເມືອງຢູ່ Yemen ຈະຢຸດຕິໄວ້ເພື່ອຜົນປະໂຫຍດຂອງບັນດາສຳພັນທະມິດ.
ດ້ວຍບັນດາຜົນປະໂຫຍດ ແລະ ຄວາມຂັດແຍ້ງກັນຄືແນວນັ້ນ, ອາດຈະຢັ້ງຢືນໄດ້ວ່າ: ເບື້ອງຫຼັງເສິກກາງເມືອງຢູ່ Yemen ແມ່ນມີການກະທົບຈາກບັນດາປະເທດໃຫຍ່, ຫັນເສິກກາງເມືອງເປັນສະໜາມຮົບເພື່ອໃຫ້ບັນດາປະເທດໃຫຍ່ສະແດງໃຫ້ເຫັນຜົນສະທ້ອນຂອງຕົນ. ຄວາມຂາດສະຖຽນລະພາບຢູ່ Yemen ອາດຈະກາຍເປັນສົງຄາມລະຫວ່າງເຊື້ອຊາດຜິວພັນໃນທົ່ວພາກພື້ນ.