ກຳແພງເກົ່າ ກວາງຈິ ຕັ້ງຢູ່ແຄມແມ່ນ້ຳ ແທກຮ້ານ, ເປັນທີ່ຮູ້ຈັກຂອງຫຼາຍຄົນ ແມ່ນສະໜາມຮົບທີ່ດຸເດືອດໃນການຕໍ່ສູ້ກູ້ຊາດຂອງຊາດຫວຽດນາມ. ຢູ່ແຫ່ງນີ້, ໄດ້ມີນັກຮົບຫຼາຍຄົນໄດ້ເສຍສະຫຼະຊີວິດເພື່ອສັນຕີພາບ, ເອກະລາດຂອງຊາດຫວຽດນາມ. ກຳແພງເກົ່າ ກວາງຈິໃນວັນນີ້ ໄດ້ກາຍເປັນສະຖານທີ່ດຶງດູດແຂກທ່ອງທ່ຽວທັງຢູ່ພາຍໃນ ແລະ ຕ່າງປະເທດມາຢ້ຽມຊົມ, ທັດສະນະສຶກສາ.
ກຳແພງເກົ່າກວາງຈິ, ພະຍານຫຼັກຖານກ່ຽວກັບ ໄລຍະປະຫວັດສາດ ທີ່ອົງອາດກ້າຫານ |
ກຳແພງເກົ່າ ກວາງຈິ ໂດຍລາດຊະວົງຫງວຽນໄດ້ໃຫ້ກໍ່ສ້າງໃນສະຕະວັດ 19 ສະໄໝເຈົາຊີວິດ ຢາລອງ ປີ 1809. ໃນເບື້ອງຕົ້ນ, ລະບົບກຳແພງຖືກປ້ານດ້ວຍດິນ. ມາຮອດປີ 1837, ເຈົ້າຊີວິດມິນມ້າງ ຈຶ່ງໃຫ້ກໍ່ສ້າງແບບຖາວອນ. ກຳແພງມີຮູບຈັດຕຸລັດ ດ້ວຍລວງຮອບກວ່າ 2.000 ແມັດ, ມີລະບົບຂຸມຄອງອ້ອມຮອບ ດ້ວຍເນື້ອທີ່ທັງໝົດເກືອບ 20 ແຮັກຕາ. ໃຕ້ລະບອບສັກດີນາ, ກຳແພງເກົ່າ ກວາງຈິ ບໍ່ພຽງແຕ່ແມ່ນລະບົບກຳແພງການທະຫານເທົ່ານັ້ນ, ຫາກຍັງແມ່ນສູນກາງປົກຄອງ, ການເມືອງ, ເສດຖະກິດອີກດ້ວຍ.
ຜ່ານບັນດາໄລຍະແຫ່ງປະຫວັດສາດ, ພິເສດ, ພາຍຫຼັງສັນຍາເຊີແນວ ທີ່ໄດ້ລົງນາມເມືອ່ປີ 1954, ເສັ້ນຂະໜານ 17 ແມ່ນ້ຳເບັ້ນຫາຍ ໄດ້ກາຍເປັນເສັ້ນຂີດຂັ້ນຊົ່ວຄາວ ຕັດແຍກ 2 ພາກເໜືອ-ໃຕ້ຫວຽດນາມ, ເທດສະບານ ກວາງຈິ, ໃນນັ້ນມີ ກຳແພງເກົ່າ ກວາງຈິ ໄດ້ກາຍເປັນສູນກາງການເມືອງ, ເສດຖະກິດ, ການທະຫານຂອງແຂວງຕັ້ງຢູ່ເໜືອສຸດຂອງພາກໃຕ້ຫວຽດນາມ. ຜູ້ນຳທ່ຽວໃຫ້ຮູ້ວ່າ :
“ ຍ້ອນກຳແພງເກົ່າ ກວາງຈິຕັ້ງຢູ່ໃນເທດສະບານ, ພ້ອມກັບການປ່ຽນແປງຈຸດປະສົງນຳໃຊ້ໃຕ້ລະບອບສາທາລະນະລັດຫວຽດນາມ, ເພາະສະນັ້ນ, ທີ່ຕັ້ງບົດບາດຂອງ ກຳແພງເກົ່າ ກວາງຈິ ແມ່ນມິຄວາມສຳຄັນທີ່ສຸດ. ເມື່ອສະຖານະການສະໜາມຮົບມີການປ່ຽນແປງ, ການຕໍ່ສູ້ດ້ານການເມືອງ, ການທະຫານລະຫວ່າງ 2 ຝ່າຍ ນັບມື້ນັບດຸເດືອດ, ກຳແພງເກົ່າ ກວາງຈິແມ່ນແຫ່ງເຕົ້າໂຮມບັນດາເຫດການທີ່ດຳເນີນໃນເທດສະບານແຕ່ປີ 1954 – 1971. ນັ້ນແມ່ນເຫດຜົນທີ່ວ່າ ເປັນຫຍັງ ກຳແພງເກົ່າ ກວາງຈິກາຍເປັນຈຸດສຸມໃນການສູ້ຮົບ 81 ວັນ ແລະ ຄືນໃນລະດູຮ້ອນປີ 1972”
ໃນການສູ້ຮົບ 81 ວັນ ແລະ ຄືນ, ເພື່ອຕີຢຶດຄອງກຳແພງເກົ່າ ກວາງຈິ, ອາເມລິກາ ແລະ ອຳນາດການປົກຄອງ ສາທາລະນະລັດຫວຽດນາມ ໄດ້ປຸກລະດົມກຳລັງທະຫານຢ່າງໃຫຍ່ຫຼວງດ້ວຍອາວຸດຍຸດທະພັນຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ ຫວັງຢຶດຄອງທີ່ຕັ້ງຍຸດທະສາດນີ້. ຍ້ອນຖືກທຳລາຍດ້ວຍລູກປືນຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ, ດັ່ງນັ້ນ, ນັບແຕ່ພາຍຫຼັງສັນຕິພາບກັບຕ່າວຄືນມາ, ກຳແພງເກົ່າ ກວາງຈິ ຍັງເຫຼືອພຽງຮ່ອງຮອຍຂອງກຳແພງບາງຕອນເທົ່ານັ້ນ. ແຕ່ປີ 1993-1995, ອຳນາດການປົກຄອງແຂວງ ກວາງຈິ ໄດ້ໃຫ້ບູລະນະປະຕິສັງຂອນລະບົບຂຸມຄອງ, ຂົວ, ຕະຄອງ, ກຳແພງບາງຕອນ, ປະຕູໂຂງ…ພິເສດອະນຸສາວະລີນັກຮົບນິລະນາມໄດ້ຮັບການກໍ່ສ້າງຢູ່ເຄິ່ງກາງກຳແພງເກົ່າ ກວາງຈິ. ທ່ານນາງ ກາບທິທຽນຈາງ ຫົວໜ້າຄະນະຄຸ້ມຄອງປູຊະນີຍະສະຖານກຳແພງເກົ່າກວາງຈິໃຫ້ຮູ້ວ່າ:
“ ໂດຍໄດ້ຮັບຄວາມເອົາໃຈໃສ່ຈາກພັກ ແລະ ລັດ,, ປູຊະນີຍະສະຖານກຳແພງເກົ່າ ກວາງຈິໄດ້ ແລະ ພວມໄດ້ຮັບການບູລະນະປະຕິສັງຂອນ, ມຸ່ງໄປສູ່ການສ້າງກາຍເປັນເຂດອາໄລຫາ, ສະແດງຄວາມຮູ້ບຸນຄຸນຕໍ່ບັນດານັກຮົບທີ່ໄດ້ເສຍສະຫຼະຊີວິດເພື່ອຊາດ. ໂດຍແຕກຕ່າງກັບເຂດສຸສານນັກຮົບທີ່ໄດ້ເສຍສະຫຼະຊີວິດເພື່ອຊາດ ເຈື່ອງເຊີນ, ເຂດສຸສານ ນັກຮົບທີ່ໄດ້ເສຍສະຫຼະຊີວິດເພື່ອຊາດທາງເລັກ 9 ແລະ ເຂດສຸສານອື່ນໆ, ອັດຖິຂອງນັກຮົບແຕ່ລະຄົນຕ່າງກໍມີສຸສານຕ່າງຫາກ ເຖິງວ່າໄດ້ຢັ້ງຢືນລາຍຊື່ຫຼືຍັງກໍຕາມ, ແຕ່ເຂດປູຊະນີຍະສະຖານກຳແພງເກົ່າ ກວາງຈິ ອຸປະມາດັ່ງເຂດສຸສານທີ່ມີຂຸມຝັງສົບລວມໝູ່. ແລະ ອະນຸສາວະລີນັກຮົບນິລະນາມໄດ້ຮັບຖືວ່າເປັນຂຸມຝັງສົບລວມໝູ່ໃຫ້ນັກຮົບນັບພັນໆຄົນທີ່ໄດ້ເສຍສະຫຼະຊີວິດໃນການສູ້ຮົບ 81 ວັນ ແລະ ຄືນເພື່ອປົກປັກຮັກສາ ກຳແພງເກົ່າ ແລະ ເທດສະບານກວາງຈິ ”
ແຕ່ລະປີ, ໂດຍເຊື່ອມຕົວເຂົ້າກັບຂະບວນຄົນໄປຢ້ຽມຢາມກຳແພງເກົ່າ ກວາງຈິ, ກໍມີບັນດາຜູ້ຄົນໄດ້ເຄີຍເຂົ້າຮ່ວມການສູ້ຮົບຢູ່ກຳແພງເກົ່າເມື່ອກ່ອນນີ້. ທ່ານພົນຈັດຕະວາ ວູ້ກວ໋ກຮຸ່ງ ອະດີດຮອງຫົວໜ້າສະຖາບັນຍຸດທະສາດປ້ອງກັນຊາດ, ກະຊວງປ້ອງກັນປະເທດ ໄດ້ໃຫ້ຮູ້ເມື່ອກັບຄືນຢ້ຽມຢາມສະໜາມຮົບເກົ່າເພື່ອອາໄລຫາບັນດາເພື່ອນຮ່ວມກົມກອງວ່າ :
“ ນີ້ບໍ່ແມ່ນຄັ້ງທຳອິດ ທີ່ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ກັບຄືນມາຢ້ຽມຢາມສະໜາມຮົບເກົ່າ, ຊຶ່ງແມ່ນແຫ່ງທີ່ຂ້າພະເຈົ້າພ້ອມກັບເພື່ອນຮ່ວມກົມກອງເຄີຍເຂົ້າຮ່ວມການສູ້ຮົບ. ກັບຄືນມາແຫ່ງນີ້ແຕ່ລະເທື່ອ, ຂ້າພະເຈົ້າລ້ວນແຕ່ມີຄວາມຕື້ນຕັນໃຈ ເພາະພວກຂ້າພະເຈົ້າແມ່ນບັນດາຜູ້ທີ່ມີຄວາມໂຊກດີ ຍັງມີຊີວິດກັບຄືນ ມາຈາກສະໜາມຮົບ. ເພື່ອນຮ່ວມກົມກອງຫຼາຍຄົນຂອງພວກຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ເສຍສະຫຼະຊີວິດຢ່າງພິລະອາດຫານຢູ່ດິນແດນແຫ່ງນີ້”
ມາຢ້ຽມຢາມ ກຳແພງເກົ່າ ກວາງຈິ ຄັ້ງນີ້, ບໍ່ພຽງແຕ່ມີບັນດາອະດີດນັກຮົບຫຼືຍາດຕິພີນ້ອງບັນດານັກຮົບທີ່ໄດ້ເສຍສະຫຼະຊີວິດເພື່ອຊາດເທົ່ານັ້ນ, ຫາກຍັງມີຫຼາຍຄົນໃນທຸກເພດ, ທຸກໄວອີກດ້ວຍ. ນາງ ເລທິຕ້າມ ຜູ້ນຳທ່ຽວຢູ່ ກຳແພງເກົ່າ ກວາງຈິ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ :
“ ຈຳນວນແຂກທ່ອງທ່ຽວໃນຈຸດເວລາຍອດສູງແມ່ນໃນຍາມຕົ້ນເດືອນ 3 ຫາທ້າຍເດືອນ 9 , ໂດຍສະເພາະແມ່ນໂອກາດວັນທີ 30/4 ແລະ ວັນທີ 27/7 ຊຶ່ງແມ່ນຊວງເວລາເພື່ອອາໄລຫາ, ສະແດງຄວາມຮູ້ບຸນຄຸນຕໍ່ ບັນດານັກຮົບທີ່ໄດ້ເສຍສະຫຼະຊີວິດເພື່ອຊາດ. ສຳລັບແຂກທ່ອງທ່ຽວແຕ່ລະຄະນະມາຢ້ຽມຢາມແຫ່ງນີ້, ຄວາມຮູ້ສຶກຂອງນ້ອງເມື່ອແນະນຳແມ່ນມີຄວາມແຕກຕ່າງກັນຫຼາຍ. ສຳລັບພວກລຸງແມ່ນອະດີດນັກຮົບນັ້ນ, ນ້ອງຮູ້ສຶກເປັນກຽດຢ່າງຍິ່ງ ເພາະຍ້ອນມີພວກລຸງ, ຈຶ່ງມີວັນນີ້. ”
ປີ 2014, ພ້ອມກັບປູຊະນີຍະສະຖານປະຫວັດສາດ 2 ຝັ່ງຮ່ຽນເລືອງ - ເບັ້ນຫາຍ, ປູຊະນີຍະສະຖານປະຫວັດສາດກຳແພງເກົ່າ ກວາງຈິ ໄດ້ຮັບໃບຢັ້ງຢືນປູຊະນີຍະສະຖານລະດັບຊາດພິເສດ. ກຳແພງເກົ່າ ກວາງຈິ ໃນວັນນີ້ ຍັງເປັນສະຖານທີ່ເພື່ອສຶກສາອົບຮົມມູນເຊື້ອຮັກຊາດໃຫ້ລຸ່ນໜຸ່ມ ທັງເປັນແຫ່ງດຶງດູດແຂກທ່ອງທ່ຽວທັງຢູ່ພາຍໃນ ແລະ ຕ່າງປະເທດມາຢ້ຽມຊົມ, ທັດສະນະສຶກສາອີກດ້ວຍ.