(vovworld) – ເມື່ອໄປຢ້ຽມຢາມຄຸ້ມຖະໜົນເກົ່າຮ່າໂນ້ຍ, ເຂົາເຈົ້າຍັງເຫັນຮູບພາບຂອງຮ່າໂນ້ຍໃນເມື່ອກ່ອນ, ດ້ວຍຖະໜົນອາຊີບຫັດຖະກຳສາຍຕ່າງໆທີ່ຕັ້ງຊື່ດ້ວຍຄຳສັບທຳອິດວ່າ ”ຮ່າງ”, ນີ້ແມ່ນຈຸດພິເສດສະເພາະຂອງຄຸ້ມຖະໜົນເກົ່າຮ່າໂນ້ຍ. ຢູ່ຖະໜົນ ຮ່າງບາກ. ຫຼາຍຄົນເຄີຍພົບເຫັນຊາວໜຸ່ມຜູ້ໜຶ່ງໃຊ້ມີດ, ສິ່ວ ເພື່ອຄວັດກາໄມ້ຢ່າງລະອຽດລະອໍ. ຊາວໜຸ່ມຜູ້ນັ້ນຊື່ວ່າ ຈິ້ງຊວນລຶກ (Trinh Xuan Luc), ຜູ້ສືບທອດອາຊີບທີ່ເປັນມູນເຊື້ອ ແລະ ຮັກສາວັດທະນະທຳອັນດີງາມຂອງທັງລອງ - ຮ່າໂນ້ຍ ໄວ້.
ຈິ້ງຊວນລຶກ ພວມຄວັດກາໄມ້
(ພາບ: saga.vn)
ກາໄມ້ ແມ່ນໜຶ່ງໃນບັນດາຜະລິດຕະພັນສິລະປະຫັດຖະກຳທີ່ເປັນເອກະລັກສະເພາະຂອງຮ່າໂນ້ຍ. ບໍ່ມີໃຜຮູ້ໄດ້ວ່າ ອາຊີບນີ້ໄດ້ມີມາແຕ່ເວລາໃດ, ມີບາງໄລຍະ, ອາຊີບນີ້ໄດ້ມີຊື່ສຽງຢູ່ຖະໜົນ ໂຕຕິກ, ເຊິ່ງແມ່ນຖະໜົນຕັ້ງຢູ່ໃຈກາງຄຸ້ມເມືອງເກົ່າ. ແຕ່ດ້ວຍການຫັນເປັນຕົວເມືອງຢ່າງວ່ອງໄວ, ຫຼາຍຄອບຄົວຢູ່ຖະໜົນ ໂຕຕິກ ໄດ້ປ່ຽນອາຊີບ, ພຽງແຕ່ມີບາງຄອບຄົວເຮັດອາຊີບດັ່ງກ່າວເທົ່ານັ້ນ. ອາຊີບຄວັດກາໄມ້ພຽງແຕ່ໄດ້ຮັບການຮູ້ຈັກຜ່ານບາງຮ້ານຢູ່ຖະໜົນ ຮ່າງກວາດ, ຮ່າງບົງ, ຮ່າງບາກ, ຕ້າຮ່ຽນ ແລະ ຮ່າງກາຍ (Hang Gai) ເທົ່ານັ້ນ. ຈິ້ງຊວນລຶກ ແບ່ງປັນວ່າ: ຂ້າພະເຈົ້າເກີດຢູ່ແຂວງແທງຮ໋ວາ, ແຕ່ພໍ່ເຖົ້າ, ແມ່ເຖົ້າພັດເຮັດອາຊີບຄວັດກາໄມ້ຢູ່ຄຸ້ມເມືອງເກົ່າມາເປັນເວລາຫຼາຍສິບປີ, ດັ່ງນັ້ນຂ້າພະເຈົ້າຈຶ່ງມາຮ່າໂນ້ຍເພື່ອເຮັດອາຊີບນີ້.
“ໃນເບື້ອງຕົ້ນຂ້າພະເຈົ້າກໍ່ບໍ່ຮູ້ໄດ້ວ່າ ຕົນເອງເຮັດອາຊີບນີ້ຈະໄດ້ຫຼືບໍ, ແຕ່ມີເທື່ອໜຶ່ງ, ເມື່ອມາຢ້ຽມຢາມນ້າບ່າວທີ່ເຮັດອາຊີບນີ້ຢູ່ເຮືອນເລກ 62 ຖະໜົນຮ່າງກວາດ, ຂ້າພະເຈົ້ານິຍົມຫຼາຍ, ຈຶ່ງຂໍນ້າບ່າວໃຫ້ຮຽນອາຊີບນີ້, ເມື່ອເຫັນຊື່ໆ ຄິດວ່າງ່າຍ, ແຕ່ເມື່ອເຮັດລະອຽດແລ້ວຈຶ່ງເຫັນວ່າຍາກຫຼາຍ. ຂ້າພະເຈົ້າທັງເຮັດທັງຖອດຖອນບົດຮຽນ, ສຸດທ້າຍຈຶ່ງຄວັດກາໄມ້ບັນລຸມາດຖານໄດ້“.
ຜ່ານ 10 ປີ ທັງຮຳ່ຮຽນ ທັງເຮັດອາຊີບດັ່ງກ່າວ, ມາຮອດປະຈຸບັນ, ລຶກ ໄດ້ມີບັນດາບົດຮຽນອັນລ້ຳຄ່າ ແລະ ຄວາມຮັກທີ່ມີຕໍ່ກາໄມ້ນັ້ນ ໄດ້ຊືມເລິກເຂົ້າໃນເລືອດເນື້ອຂອງອ້າຍ. ຜ່ານສີໄມ້ລາຍມືຂອງຊ່າງຄວັດ, ບັນດາກາໄມ້ໄດ້ສ້າງເປັນຮູບພາບກ່ຽວກັບປະເທດຊາດ ແລະ ຊາວຫວຽດນາມ, ຕົວຢ່າງຄື, ຮູບນາງສາວຖືກຸບ, ນຸ່ງເສື້ອຍາວຢືນຂ້າງຝຸ່ມໄມ້ໄຜ່, ຮູບເດັກນ້ອຍຂີ່ຄວາຍ, ຄົນຖີບລົດສາມລໍ້, ຮູບສັດທີ່ເປັນຕາຮັກຄື: ແມວ, ກະຕາຍ, ໝີ, ໝາ, ນົກ...ປະຈຸບັນ, ມີນັກທອງທ່ຽວຕ່າງປະເທດຫຼາຍຄົນໄດ້ມາຢາມຮ້ານຂອງ ຈິ້ງຊວນລືກ ບາງເທື່ອມີແຂກແມ່ນເຈົ້າຟ້າຍິງ, ເຈົ້າຟ້າຊາຍ, ບັນດານັກການທູດ, ນັກທຸລະກິດ, ເຂົາເຈົ້າໄດ້ຊື້ກາໄມ້ຫັດຖະກຳນີ້ເພື່ອເປັນຂອງທີ່ລະນຶກ. ຮູບພາບຊ່າງຫັດຖະກຳຮ່າງນ້ອຍຄົນໜຶ່ງພວມເມົາມົວ, ສຸມຈິດສຸມໃສ່ຄວັດລວດລາຍທີ່ຫຼັກແຫຼມແຍບຍົນ ທ່າມກາງຄຸ້ມຖະໜົນເກົ່າທີ່ຄັບຄາໜາແໜ້ນນັ້ນ, ໄດ້ສ້າງຄວາມປະທັບໃຈອັນດີງາມກ່ຽວກັບຊາວຮ່າໂນ້ຍ. ມີແຂກຫຼາຍຄົນຢາກຖ່າຍຮູບພ້ອມກັບອ້າຍລືກ, ມີແຂກຍີ່ປຸ່ນຜູ້ໜຶ່ງ, ພາຍຫຼັງກັບເມື່ອປະເທດ ເມື່ອກັບມາ ຮ່າໂນ້ຍ ໄດ້ມອບມີດຄວັດອັນລ້ຳຄ່າຊຸດໜຶ່ງໃຫ້ແກ່ອ້າຍລືກ. ຮູບພາບປະເທດຊາດ ແລະ ຊາວຫວຽດນາມ ໄດ້ສ້າງຄວາມປະທັບໃຈໃຫ້ແກ່ນັກທ່ອງທ່ຽວແບບງ່າຍດາຍຄືແນວນັ້ນ.
ສຳຫຼັບລູກຄ້າພາຍໃນປະເທດຫຼາຍຄົນ, ພິເສດແມ່ນພວກເພື່ອນໜຸ່ມ, ນີ້ບໍ່ພຽງແຕ່ແມ່ນເຄື່ອງທີ່ລະນຶກເທົ່ານັ້ນ, ຫາກຍັງແມ່ນວັດຖຸສ້າງເປັນສີສັນສ່ວນຕົວ, ຕ້ອງຮັກສາໄວ້ອີກດ້ວຍ. ທ້າວ ເຈິ່ນຮ່ວາງ, ຜູ້ມາແຫ່ງນີ້ເພື່ອຊອກຊື້ກາໄມ້ຮູບນົກອິນຊີ, ໃຫ້ຮູ້ວ່າ:
”ນ້ອງແມ່ນສະມາຊິກໃນສະມາຄົມລ້ຽງນົກລ່າເນື້ອຮ່າໂນ້ຍ. ເມື່ອໄປຜ່ານຮ້ານນີ້, ເຫັນເຂົາເຈົ້າຄວັດກາໄມ້ຮູບສັດຫຼາຍປະເພດ, ນ້ອງມັກທີ່ສຸດ ແລະ ຊື້ກາໄມ້ບາງອັນມາ ເພື່ອເປັນຂອງທີ່ລະນຶກ ແລະ ມອບໃຫ້ເພື່ອນມິດ, ອ້າຍນ້ອງໃນສະມາຄົມ. ແຕ່ລະຄົນກໍ່ມີຄວາມມັກສະເພາະ, ນ້ອງຊື້ກາໄມ້ນີ້ເພື່ອພິມຮູບໃສ່ເສື້ອ, ເຈ້ຍ ແລະ ເຄື່ອງຂອງຕ່າງໆ ເພື່ອສ້າງສີສັນສະເພາະໃຫ້ແກ່ຕົນ”
ນີ້ບໍ່ແມ່ນເທື່ອທຳອິດທີ່ ຮ່ວາງ ມາແຫ່ງນີ້ເພື່ອຊື້ກາໄມ້. ໂດຍແມ່ນຊາວໜຸ່ມຜູ້ໜຶ່ງທີ່ດຳລົງຊີວິດໃນຄຸ້ມຖະໜົນເກົ່າ, ຮ່ວາງ ຍັງແນະນຳໃຫ້ເພື່ອມິດຫຼາຍຄົນມາຊື້ອີກດ້ວຍ. ເພາະວ່າຕາມຮ່ວາງແລ້ວ, ເຖິງວ່າຈະແມ່ນຊ່າງຄວັດໜຸ່ມກໍ່ຕາມ, ແຕ່ສີມືການຊ່າງຂອງ ຈິ້ງຊວນລຶກ ພັດຊຳນານພໍສົມຄວນ. ໃນຊີວິດປະຈຸບັນ, ຊາວໜຸ່ມສ່ວນຫຼາຍບໍ່ຕິດພັນກັບອາຊີບທີ່ເປັນມູນເຊື້ອ, ແຕ່ ຈິ້ງຊວນລຶກ ພັດແມ່ນຜູ້ເມົາມົວກັບກັບອາຊີບຄວັດກາໄມ້ຢູ່. ລຶກ ໄດ້ຄັດເລືອກ ແລະ ສືບທອດອາຊີບນີ້, ເພາະວ່າອາຊີບຄວັດຢູ່ຄຸ້ມເມືອງເກົ່າຍັງມີທີ່ຕັ້ງສະເພາະຂອງມັນໃນຍຸກປະຈຸບັນຢູ່. ອ້າຍກໍ່ຮູ້ສຶກພາກພູມໃຈ ແລະ ເອກອ້າງທະນົງໃຈ ທີ່ໄດ້ປະກອບສ່ວນ ໂຄສະນາຮູບພາບຫວຽດນາມ ເຖິງເພື່ອມິດຢູ່ໃນໂລກ.