ໝູ່ບ້ານເກົ່າ ໂຫ້ຍກີ ຢູ່ຕາແສງຫາຍແຈ້ງ, ເມືອງຫາຍລັງ, ແຂວງ ກວາງຈິ ຕັ້ງຢູ່ແຄມແມ່ນ້ຳ ໂອເລົາ ທີ່ໄຫຼຜ່ານ 2 ແຂວງກວາງຈິ ແລະ ເທື່ອທຽນເຫ້ວ ທີ່ມີມາກ່ອນນີ້ປະມານ 500 ປີ. ມາຢ້ຽມຢາມແຫ່ງນີ້, ແຂກທ່ອງທ່ຽວຕ່າງກໍຕົກສະເງີ້ເມື່ອໄດ້ຮັບຊົມບັນດາເຮືອນບູຮານ, ລະບົບສະຖາປັດຕະຍະກຳວັດທະນະທຳການເຫຼື້ອມໃສທີ່ຍັງຄົງສາມາດຮັກສາໄວ້ເໝືອນເດີມ, ທັດສະນີຍະພາບ, ທິວທັດທຳມະຊາດທີ່ສວຍງາມ, ສະຫງົບສຸກ ແລະ ການດຳລົງຊີວິດທີ່ລຽບງາຍຂອງຊາວບ້ານໂຫ້ຍກີ.
ສະຖາປັດຕະຍະກຳເຮືອນບູຮານຢູ່ໝູ່ບ້ານໂຫ້ຍກີ |
ເມື່ອເຂົ້າໄປໝູ່ບ້ານໂຫ້ຍກີ, ຢູ່ລຽບຕາມ 2 ຟາກທາງແມ່ນລະບົບສາລາ, ວັດວາອາຮາມ ແລະ ຫໍບູຊາຂອງບັນດາວົງຕະກູນໃນບ້ານ. ແຂກທ່ອງທ່ຽວມີຄວາມປະທັບໃຈທີ່ສຸດເມື່ອໄດ້ເຫັນແຖວເຮືອນບູຮານຊຶ່ງເຈົ້າຂອງເຮືອນເຫຼົ່ານີ້ລ້ວນແຕ່ແມ່ນຄົນໃນວົງຕະກູນເຢືອງ. ແຖວເຮືອນບູຮານນີ້ ແມ່ນຖືກອ້ອມຮອບໄປດ້ວຍບັນດາເນື້ອທີ່ສວນ, ມີບັນດາຕົ້ນໄມ້ໃຫຍ່ຂຽວອຸ່ມທຸ່ມ, ລຽບຕາມລຳແມ່ນ້ຳໂອເລົາທີ່ຄົດງໍອ້ອມຫມູ່ບ້ານ. ປະຈຸບັນ, ຢູ່ໝູ່ບ້ານໂຫ້ຍກີມີເກືອບ 30 ຄອບຄົວຍັງຄົງສາມາດຮັກສາບັນດາເຮືອນບູຮານທີ່ມີອາຍຸນັບຮ້ອຍປີ. ຈຸດພິເສດຂອງເຮືອນບູຮານໃນໝູ່ບ້ານໂຫ້ຍກີ, ສ່ວນຫຼາຍແມ່ນປະກອບດ້ວຍ ໄຫ, ເຄີຍເຮັດດ້ວຍໄມ້ຕົ້ນມີ້. ລະບົບເສົາ, ປະຕູເຮືອນ, ລ້ວນແຕ່ຖືກແກະຄວັດສະຫຼັກຮູບມັງກອນ, ນົກອີນຊີ ແລະ ລວດລາຍລະອຽດອ່ອນ. ໃນເຮືອນບູຮານແຕ່ລະຫຼັງ, ລ້ວນແຕ່ແຂວນບັນດາແຜ່ນຄຳກອນ ທີ່ມີເນື້ອໃນສັ່ງສອນບອກເຕືອນລູກຫຼານໃນເຮືອນ. ຫ້ອງໃຫຍ່ຢູ່ເຄິ່ງກາງແມ່ນເຄີຍໃຊ້ແມ່ນບ່ອນບູຊາບັນພະບຸລຸດ, ປູ່ຍ່າຕາຍາຍ, ຍັງ 2 ຫ້ອງໃຫຍ່ແມ່ນຖືກໃຊ້ເປັນບ່ອນນອນ ແລະ ຮັບແຂກ. ສ່ວນຫ້ອງນ້ອຍ 2 ຫ້ອງຢູ່ຕາມ 2 ເບື້ອງແມ່ນສະຫງວນໃຫ້ລູກຊາຍ ແລະ ລູກສາວຢູ່. ຢູ່ໃນເຮືອນບູຮານ ແຕ່ລະຫຼັງກໍຍັງມີບ່ອນເກັບມ້ຽນເຂົ້າ ແລະ ບັນດາເຄື່ອງອຸປະກອນທີ່ຈຳເປັນເພື່ອປ້ອງກັນຄວາມຊຸ່ມປຽກເມື່ອລະດູຝົນວຽນມາ. ລຸງ ເຢືອງວັນຈໍ ຊາວບ້ານໂຫ້ຍກີ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ :
“ ໃນຈຳນວນເຮືອນບູຮານ 20 ຫຼັງນັ້ນ, ກໍມີເຖິງ 6 ຫຼັງແມ່ນປະກອບດ້ວຍ 3 ຫ້ອງໃຫຍ່ ແລະ 2 ຫ້ອງນ້ອຍຢູ່ຕາມ 2 ເບື້ອງ. ນັບແຕ່ມື້ປຸກສ້າງມາຮອດປະຈຸບັນ ແມ່ນກວ່າ 100 ປີແລ້ວ. ປະຈຸບັນ, ໃນແຕ່ລະຄອບຄົວ, ກໍໄດ້ບູລະນະປະຕິສັງຂອນຄືນເພື່ອຮັກສາສີສັນເຮືອນບູຮານຂອງຄອບຄົວ ”
ເຮືອນບູຮານຢູ່ນີ້ຖືກມຸງດ້ວຍດິນຂໍທີ່ຜະລິດດ້ວຍດິນດາກ. ດິນຂໍມີຮູບ 4 ລ່ຽມ, ລຽບ ແລະ ບ່າງ, ຖ້າເຮົາເຄາະໃສ່, ຈະເກີດມີສຽງຄືສຽງລະຄັງ. ເຮືອນຖືກມຸງດ້ວຍດິນຂໍ ແມ່ນມີຄວາມອຸ່ນໃນຍາມລະດູໜາວ ແລະ ເຢັນດີໃນຍາມລະດູຮ້ອນ. ສ່ວນຝາເຮືອນຖືກກໍ່ດ້ວຍດິນຈີ ແລະ ປູນ. ເຮືອນບູຮານແຕ່ລະຫຼັງມີຮົ້ວຕົ້ນໄມ້ຖືກຕັດກິ່ງຢ່າງງາມຕາ. ທ່ານດຣ ເລວິ້ງອານ ສັງກັດຄະນະໃຫ້ຄຳປຶກສາອະນຸລັກຮັກສາປູຊະນີຍະສະຖານກຸ່ງເກົ່າເຫ້ວ, ໃຫ້ຮູ້ວ່າ :
“ເຮືອນບູຮານໃນໝູ່ບ້ານໂຫ້ຍກີຍັງຄົງສາມາດຮັກສາໄດ້ຫຼາຍຄຸນຄ່າ. ກ່ອນອື່ນໝົດແມ່ນຄຸນຄ່າປະຫວັດສາດ, ອາຍຸຂອງເຮືອນ. ໝູ່ບ້ານໂຫ້ຍກີໄດ້ຮັບການສ້າງຂຶ້ນເປັນຮູບປະທຳໃນສະຕະວັດທີ 15, 16, ແຕ່ບັນດາເຮືອນບູຮານໃນໝູ່ບ້ານຖືກປຸກສ້າງຊ້າກວ່າໜ້ອຍໜຶ່ງ ຄືມີມາກ່ອນນີ້ປະມານ 100-150 ປີ. ໝູ່ບ້ານແຫ່ງນີ້ມີຄຸນຄ່າດ້ານທັດສະນີຍະພາບທີ່ສວຍງາມແບບດັ້ງເດີມຄື ມີລຳແມ່ນ້ຳໄຫຼອ້ອມແອ້ມ, ມີຕົ້ນໄຮ, ທ່ານ້ຳ, ສາລາ…. ນີ້ແມ່ນທັດສະນີຍະພາບທີ່ເປັນເອກະລັກສະເພາະຂອງໝູ່ບ້ານເຂດບ້ານນາຫວຽດນາມ”
ໃນຈຳນວນບັນດາເຮືອນບູຮານທີ່ຍັງເຫຼືອນັ້ນ, ແມ່ນຕ້ອງເວົ້າເຖິງເຮືອນຂອງລຸງ ເຢືອງວັນແມ້ງ. ເຮືອນຂອງລາວຖືກປຸກສ້າງຢູ່ກາງເຂດສວນທີ່ກ້ວາງໃຫຍ່ເມື່ອປີ 1889, ຢູ່ 2 ຟາກທາງເຂົ້າເຮືອນ ແມ່ນແຖວຕົ້ນຊາຂຽວອຸ່ມທຸ່ມຖືກຕັດຊອຍຢ່າງລະອຽດລະອໍ. ເຮືອນຫຼັງນີ້ປະກອບດ້ວຍ 48 ເສົາທີ່ເຮັດດ້ວຍໄມ້ຕົ້ນມີ້.ທ່ານ ຫງວຽນແທ່ງນາມ ແຂກທ່ອງທ່ຽວມາຈາກແຂວງກວາງນາມໃຫ້ຮູ້ວ່າ :
“ ສະຖາປັດຕະຍະກຳທາງດ້ານສິລະປະກຳ ແມ່ນຍອດຢ້ຽມ. ທີ 2, ໂຄງສ້າງຂອງເຮືອນແມ່ນໜັກແໜ້ນທີ່ສຸດ, ເພາະແຮງຄ້ຳຢັນທັງໝົດຂອງເຮືອນຖືກແບ່ງປັນຢ່າງສະໝ່ຳສະເໝີໃຫ້ແຕ່ລະເສົາເຮືອນ. ຫຼັງຄ່າເຮືອນຖືກເຮັດຕ່ຳ. ແນ່ນອນວ່າ ເມື່ອກ່ອນນີ້, ປູ່ຍ່າຕາຍາຍຂອງພວກເຮົາໄດ້ມີການຄົ້ນຄ້ວາກ່ຽວກັບຄວາມແຮງຂອງລົມພະຍຸ, ດັ່ງນັ້ນ ມັນສາມາດທົນທານຕໍ່ລົມພະຍຸ ”
ຊາວບ້ານໂຫ້ຍກີ, ຕາແສງຫາຍແຈ້ງ ຍາມໃດກໍມີຄວາມເອກອ້າງທະນົງໃຈເພາະ ເຖິງວ່າຕ້ອງຜ່ານຜ່າສົງຄາມ, ດິນຟ້າອາກາດທຳລາຍກໍຕາມ, ແຕ່ເຂົາເຈົ້າຍັງຄົງສາມາດຮັກສາບັນດາເຮືອນບູຮານຂອງປູ່ຍ່າຕາຍາຍປະໄວ້ໃຫ້. ເຮືອນບູຮານເຫຼົ່ານີ້ ມີຄຸນຄ່າອັນໃຫຍ່ຫຼວງກ່ຽວກັບລັກສະນະເລິກເຊິ່ງຂອງວັດທະນະທຳ, ສະຖາປັດຕະຍະກຳທີ່ເກົ່າແກ່. ທ່ານ Kitani Kenta, ນັກວິຊາການຄົ້ນຄ້ວາ ສັງກັດສະຖາບັນມໍລະດົກໂລກຂອງ UNESCO, ມະຫາວິທະຍາໄລ Waseda, ຍີປຸ່ນຖືວ່າ : “ ບັນດາເຮືອນບູຮານຢູ່ໝູ່ບ້ານໂຫ້ຍກີ ທີ່ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ເຫັນແມ່ນງາມຫຼາຍ. ນັ້ນແມ່ນຄຸນຄ່າທີ່ພົ້ນເດັ່ນຕ້ອງໄດ້ຮັບການໂຄສະນາ”.