ເຂດປ່າສະຫງວນແຫ່ງຊາດຊວນຖີ ແມ່ນເຂດນ້ຳຖ້ວມແຫ່ງທຳອິດຂອງພາກພື້ນອາຊີຕາເວັນອອກສ່ຽງໃຕ້ ທີ່ເຂົ້າຮ່ວມສົນທິສັນຍາສາກົນ RAMSAR ຊຶ່ງແມ່ນສົນທິສັນຍາອະນຸລັກບັນດາເຂດດິນນ້ຳຖ້ວມທີ່ມີຄວາມສຳຄັນສາກົນພິເສດ ແລະ ແມ່ນແຫ່ງອາໄສຂອງນົກຫຼາຍຊະນິດຂອງອີຣານໃນປີ 1989. ປີ 2004, ອົງການ UNESCO ໄດ້ຮັບຮອງວ່າ ນີ້ແມ່ນເຂດແກ່ນກາງຂອງເຂດນິເວດທຳມະຊາດໂລກໃນເຂດທົ່ງພຽງແມ່ນ້ຳແດງ. ເຂດປ່າສະຫງວນແຫ່ງຊາດຊວນຖີແມ່ນສະຖານທີ່ທ່ອງທ່ຽວຊີວະພາບທີ່ຈັບໃຈໃຫ້ບໍ່ວ່າຜູ້ໃດທີ່ນິຍົມຊອກຮູ້ກ່ຽວກັບຊີວິດຂອງນົກອົບພະຍົບ ແລະ ໄດ້ເຊື່ອມຕົວເຂົ້າກັບທຳມະຊາດທີ່ຮົກເຮື້ອ.
ເຂດປ່າສະຫງວນແຫ່ງຊາດຊວນຖີໃນແຂວງ ນາມດິ້ງ
|
ໂດຍຖືກຕັ້ງຢູ່ຫ່າງຈາກຮ່າໂນ້ຍປະມານ 150 ກມ ໄປທາງທິດຕາເວັນອອກສ່ຽງໃຕ້, ປ່າສະຫງວນແຫ່ງຊາດຊວນຖີທີ່ເມືອງຢາວຖີ, ແຂວງນາມດິ້ງ ແມ່ນມີຊື່ສຽງຍ້ອນມີເງື່ອນໄຂທຳມະຊາດ ແລະ ເປັນແຫ່ງດຳລົງຊີວິດຂອງສັດ, ພຶກສາຊາດນັບຮ້ອຍຊະນິດ. ຈຸດພິເສດທາງດ້ານພູມີປະເທດນີ້ ໄດ້ສ້າງເປັນເຂດນິເວດທຳມະຊາດທີ່ເປັນເອກະລັກສະເພາະດ້ວຍສັດປາ, ພຶກສາຊາດທີ່ອຸດົມສົມບູນ ແລະ ມີຄ່າຫາຍາກ. ທ່ານ ຫງວຽນຟຸກໂຫ້ຍ, ຮອງຜູ້ອຳນວຍການເຂດ ປ່າສະຫງວນແຫ່ງຊາດຊວນຖີ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ :
“ເຂດປ່າສະຫງວນແຫ່ງຊາດຊວນຖີ ມີຈຸດພິເສດສະເພາະແມ່ນເຂດປ່ານ້ຳຖ້ວມນອນຢູ່ປາກແມ່ນ້ຳ, ແຄມທະເລ, ມີລະບົບຊີວະພາບພິເສດ ແມ່ນລະບົບຊີວະພາບພາກເໜືອຫວຽດນາມ ນອນຢູ່ແຄມທະເລ. ເຂດປາສະຫງວນລວມມີປານ້ຳເຄັມ, ບັນດາລຳຄອງ, ບຶງ ແລະ ຫາດຊາຍຕ່າງໆ ”
ປ່າສະຫງວນແຫ່ງຊາດຊວນຖີມີຍອດເນື້ອທີ່ 12.000 ແຮັກຕາຊຶ່ງຂຶ້ນກັບບໍລິເວນປາກແມ່ນ້ຳແດງ, ສ່ວນຫຼາຍແມ່ນນອນຢູ່ບໍລິເວນຕາແສງຢາວຖ້ຽນ, ເມືອງຢາວຖີ, ແຂວງນາມດິ້ງ ແລະ ແກ່ຍາວຜ່ານດອນລູ, ດອນຫງ້ານ, ດອນແຊງ. ສະເພາະເນື້ອທີ່ເຂດແກ່ນກາງແມ່ນ 7.100 ແຮັກຕາ ຊຶ່ງແມ່ນດຳລົງຊີວິດຂອງພຶກສາຊາດ 120 ປະເພດ, ສັດ 500 ກວ່າປະເພດ ແລະ ສັດປະເພດເລືອຄານ ແລະ ສະເທີນບົກສະເທີນນ້ຳ….
ແຕ່ລະປີ, ນັບແຕ່ເດືອນ 10 ຫາເດືອນ 3 ປີໜ້າ, ນົກອົບພະຍົບນັບໝື່ນຄົນທີ່ຫຼົບຫຼີກອາດໜາວຢູ່ພາກເໜືອ ໄດ້ເລືອກເອົາເຂດປ່າສະຫງວນແຫ່ງຊາດຊວນຖີເພື່ອເປັນບ່ອນເຮັດຮັງ ແລະ ຫາກິນ. ໃນຈຳນວນນົກກວ່າ 200 ຊະນິດທີ່ປະກົດຕົວຢູ່ ເຂດປ່າສະຫງວນແຫ່ງຊາດຊວນຖີ, ແມ່ນມີນົກຫຼາຍຊະນິດທີ່ມີຊື່ໃນປືຶ້ມແດງສາກົນ. ມີຫຼາຍໄລຍະທີ່ ເຂດປ່າສະຫງວນແຫ່ງຊາດຊວນຖີແມ່ນບ່ອນອາໄສຂອງນົກກວ່າ 4 ໝື່ນຊະນິດ. ນອກຈາກນັ້ນ, ເຂດປ່າສະຫງວນແຫ່ງຊາດຊວນຖີຍັງແມ່ນບ່ອນເຕົ້າໂຮມຂອງນົກຫາຍາກຫຼາຍຊະນິດ, ແມວທະເລ, ເຫງັນ, ນາກນ້ຳ, ກຸ້ງ, ປາ, ກະປູ, ງູ, ຫອຍແຄງ….ທ່ານ ຫງວຽນວັນເຈື່ອງ ພະນັກງານຢູ່ ເຂດປ່າສະຫງວນແຫ່ງຊາດຊວນຖີ ເວົ້າວ່າ
“ ຈາກຫ້ອງການຄະນະຄຸ້ມຄອງ ເຂດປ່າສະຫງວນແຫ່ງຊາດຊວນຖີໄປຮອດເຂດແກ່ນກາງແມ່ນຕ້ອງຜ່ານໄລຍະທາງ 3,5 ກມ. ໃນສາຍທາງ 3,5 ກມ ດັ່ງກ່າວ, ຕົ້ນຕໍແມ່ນເຂດເຊື່ອມຕໍ່, ແມ່ນລະບົບຊີວະພາບ, ບຶງລ້ຽງກຸ້ມ, ບັນດາເນື້ອທີ່ລ້ຽງປູກສິນໃນນ້ຳຂອງຊາວກະສີກອນ. ເຂດປ່າສະຫງວນແຫ່ງຊາດຊວນຖີແມ່ນລືຊື່ດ້ວຍນົກອົບພະຍົບທີ່ມີຄ່າຫາຍາກຫຼາຍຊະນິດ ຊຶ່ງຖືກບັນທຶກໃນປຶ້ມແດງ”
ມາຮອດຊວນຖີ, ແຂກທ່ອງທ່ຽວຈະໄດ້ມີຊີວິດໃນທ່າມກາງບັນຍາກາດທີ່ກ້ວາງໃຫຍ່ໄພສານຂອງທຳມະຊາດ, ໄດ້ສູບເອົາອາກາດທີ່ປອດໂປ່ງ, ໄດ້ຮັບຊົມຝູງນົກຕ່າງໆບິນເຈີດໄປເຈີດມາ. ທ່ານ ຫງວຽນວັນເຈື່ອງ ພະນັກງານຢູ່ ເຂດປ່າສະຫງວນແຫ່ງຊາດຊວນຖີ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ :
“ ປະຈຸບັນ, ຍັງແມ່ນລະດູຂອງນົກອົບພະຍົບ. ນົກຫຼາຍຊະນິດໄດ້ອົບພະຍົບຈາກທາງທິດເໜືອລົງສູ່ເຂດທາງທິດໃຕ້, ຊວນຖີແມ່ນບ່ອນຢູ່ອາໄສເພື່ອຫຼົບຫຼີກຄວາມໜາວຂອງນົກຫຼາຍຊະນິດ. ຊວນຖີຍັງເປັນບ່ອນຢູ່ອາໄສຂອງເປັດຫຼາຍຊະນິດ. ສ່ວນຢູ່ຕາມຫາດຊາຍ ກໍແມ່ນບ່ອນຢູ່ອາໄສຂອງນົກແຄມຝັ່ງທະເລຫຼາຍຊະນິດ ”
ທຸກລະດູຢູ່ຊວນຖີ ກໍລ້ວນແຕ່ນຳມາເຊິ່ງຄວາມຮູ້ສຶກທີ່ແຕກຕ່າງກັນ. ໃນຍາມ ລະດູຮ້ອນ ແລະ ລະດູໃບໄມ້ຫຼົ່ນ, ມາຮອດຊວນຖີ ແມ່ນຈະໄດ້ເຊື່ອມຕົວເຂົ້າກັບອາກາດທີ່ເຢັນສະບາຍຍ້ອນມີລົມພັດຈາກທະເລ. ມາຢ້ຽມຢາມຊວນຖີໃນຍາມລະດູໜາວ, ແຂກທ່ອງທ່ຽວຈະເຫັນປະຈັກຕາບັນດາຝູງນົກບິນເຈີດໄປເຈີດມາໃນທ່າມກາງທ້ອງຟ້າແຈ່ມໃສ. ນາງ ແທງລານ, ແຂກທ່ອງທ່ຽວມາຈາກຮ່າໂນ້ຍ ແບ່ງປັນວ່າ :
“ ນີ້ເປັນຄັ້ງທຳອິດທີ່ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ເຫັນປະຈັກຕານົກແປກປະຫຼາດຫຼາຍຊະນິດໃນທ່າມກາງທຳມະຊາດທີ່ຮົກເຮື້ອເປົ່າຫວ່າງເຊັ່ນນີ້. ”
ບໍ່ມີຫຍັງທີ່ຈັບໃຈກວ່າເມື່ອໄດ້ໄປທ່ຽວໃນທ່າມກາງເຂດ Ramsar. ນອກຈາກໄດ້ເຫັນປະຈັກຕານົກທີ່ມີຄ່າຫາຍາກຫຼາຍຊະນິດ ຊຶ່ງຖືກບັນທຶກໃນປຶ້ມແດງແລ້ວ, ແຂກທ່ອງທ່ຽວທັງຫຼາຍຍັງຈະໄດ້ເຊື່ອມຕົວເຂົ້າກັບທຳມະຊາດ ດິນຟ້າທະເລທີ່ກ້ວາງໃຫຍ່ໄພສານ, ດ້ວຍປ່າຊາຍເລນທີ່ກ້ວາງໃຫຍ່, ປ່າສົນຂຽວອຸ່ມທຸ່ມ ພ້ອມກັບສີຂຽວຂອງຜັກປົ້ງ ອັນໄດ້ເຮັດໃຫ້ເຂດບ້ານນາຢາວຖີໃນແຂວງນາມດິ້ງເພີ່ມຄວາມສວຍງາມຫຼາຍຂຶ້ນ.