(vovworld)- ວັນທີ 30/3, ໃນຂອບເຂດກອງປະຊຸມໃຫຍ່ສະຫະພັນລັດຖະສະພາສາກົນ ຄັ້ງທີ 132 (IPU 132) ໄດ້ດຳເນີນວາລະປະຊຸມຂອງກຳມາທິການປະຊາທິປະໄຕກ່ຽວກັບສິດທິມະນຸດ. ນະທີ່ນີ້, ບັນດາສະມາຊິກສະພາແຫ່ງຊາດ IPU ໄດ້ຮັບຮອງເອົາມະຕິ “ກົດໝາຍສາກົນໃນການພົວພັນກ່ຽວກັບອະທິປະໄຕແຫ່ງຊາດ, ບໍ່ແຊກແຊງເຂົ້າວຽກງານພາຍໃນຂອງປະຊາຊາດຕ່າງໆ ແລະ ສິດທິມະນຸດ. ນີ້ແມ່ນມະຕິມີຄວາມໝາຍສຳຄັນໃນສະພາບໂລກພວມມີການຜັນແປ ສັບສົນຫລາຍຢ່າງ.
ວາລະປະຊຸມຂອງຄະນະປະຈຳກ່ຽວກັບປະຊາທິປະໄຕແລະ
ສິດທິມະນຸດ IPU 132
ພາບ:vov
|
ຮ່າງມະຕິ “ກົດໝາຍສາກົນໃນບັນຫາອະທິປະໄຕແຫ່ງຊາດ, ບໍ່ແຊກແຊງເຂົ້າວຽກງານພາຍໃນຂອງກັນ ແລະ ສິດທິມະນຸດ ຖືກຍົກອອກມາປຶກສາຫາລືທີ່ IPU 131, ໃນນັ້ນ ຢືນຢັນອະທິປະໄຕຂອງບັນດາປະຊາຊາດແມ່ນພື້ນຖານໃຫ້ແກ່ການຮ່ວມມືສາກົນ ແລະ ແມ່ນປັດໄຈສຳຄັນຂອງສະຖຽນລະພາບ. ການກຳນົດກົດໝາຍ, ສັນຕິພາບ ແລະ ຄວາມໝັ້ນຄົງ, ສິດທິມະນຸດ ແລະ ການພັດທະນາແບບຍືນຍົງມີສ່ວນກ່ຽວພັນຢ່າງແຫນ້ນແຟ້ນ ແລະ ປັບປຸງເຊິ່ງກັນ ແລະກັນ.
ຮ່າງມະຕິກໍໄດ້ເນັ້ນຫນັກຄວາມຮັບຜິດຊອບຂອງປະຊາຊາດທັງໝົດໃນການເຄົາລົບສິດທິມະນຸດ ແລະ ບັນດາສິດເສລີພາບພື້ນຖານໃຫ້ແກ່ທຸກຄົນ, ບໍ່ມີການຈຳແນກປະພຶດຕໍ່ພາຍໃຕ້ຮູບການໃດລະຫວ່າງເຊື້ອຊາດ, ຜິວພັນ, ທາງເພດ, ພາສາ, ສາສະຫນາ, ການເມືອງ ຫລືບັນດາທັດສະນະອື່ນ, ປະເທດຊາດ ຫລືສັງຄົມ, ຊັບສົມບັດ, ວົງຕະກຸນ ແລະອື່ນໆ.
ບັນດາສິ່ງທ້າທາຍພວມເກີດຂຶ້ນ
ໃນຊຸມປີມໍ່ໆມານີ້, ສະພາບການໂລກມີການຜັນແປສັບສົນຫລາຍຢ່າງ. ທີ່ບັນດາເວທີປາໄສຫລາຍຝ່າຍ, ສອງຝ່າຍ, ປະຊາຊາດທັງໝົດລ້ວນແຕ່ແບ່ງປັນຄວາມຮັບຮູ້ລວມວ່າ ສັນຕິພາບ, ສະຖຽນລະພາບ ແມ່ນປະຖົມປັດໄຈສຳຄັນ ແລະ ແມ່ນພື້ນຖານອັນໝັ້ນແກ່ນໃຫ້ແກ່ການພັດທະນາແບບຍືນຍົງ. ແຕ່ວ່າ ສະພາບຂາດສະຖຽນລະພາບ, ການປະທະກັນລະຫວ່າງສາສະຫນາ, ເຊື້ອຊາດຜິວພັນ, ການຂັດແຍ້ງຜືນແຜ່ນດິນ, ຊັບພະຍາກອນ, ເຂດທະເລໝູ່ເກາະ, ຊວ່ງເສັງອາວຸດ, ບັນດາການກະທຳຍາດແຍ່ງສິດອຳນາດ, ໂດຍບໍ່ຫົວຊາຕໍ່ກົດໝາຍສາກົນ… ພັດມີທ່າອ່ຽງເພີ່ມຂຶ້ນ. ຄວາມຈິງ ຢູ່ປະເທດຈຳນວນຫນຶ່ງໂດຍຂະຫນາມນາມວ່າ ປົກປ້ອງສິດທິມະນຸດ ໄດ້ມີການກະທຳການທະຫານບຸກໂຈມຕີບັນດາປະເທດມີອະທິປະໄຕ ກໍ່ໃຫ້ເກີດຜົນຮ້າຍຈາກສົງຄາມ ແລະ ມາດຕະກຳກ່ຽວກັບມະນຸດສະທຳ ແລະ ສິດທິມະນຸດ. ກ່ຽວກັບສິ່ງດັ່ງກ່າວ, ຮອງສາສະດາຈານ, ດຣ ດັ້ງຢູງຈີ, ຫົວຫນ້າສະຖາບັນຄົ້ນຄ້ວາສິດທິມະນຸດ, ສະຖາບັນການເມືອງການປົກຄອງແຫ່ງຊາດ ໂຮ່ຈິມີນ ຖືວ່າ:
“ເລື່ອງຈັດວາງສິດທິມະນຸດພາໄປເຖິງເລື່ອງ ຖ້າປະເທດໃດຫນຶ່ງບໍ່ປະຕິບັດຕາມຄວາມມຸ່ງມາດປາດຖະຫນາຂອງບັນດາປະເທດອື່ນ ຈະມີໄພເກີດການປະທະກັນພາຍໃນປະເທດ, ຊ້ຳບໍ່ໜຳ ມີການແຊກແຊງຈາກພາຍນອກ, ໃນນັ້ນມີບັນຫາສິດທິມະນຸດ. ພວກເຮົາຄວນຢືນຢັນໄດ້ວ່າ ສິດທິມະນຸດ ແມ່ນຄຸນຄ່າກວມລວມ, ນັ້ນແມ່ນຄວາມມຸ່ງມາດປາດຖະຫນາ, ຄາດໝາຍທີ່ບັນດາປະເທດມຸ່ງໄປເຖິງ ແຕ່ຄວາມຈິງ ມັນແມ່ນວິວັດການຮັບຮູ້ຂອງແຕ່ລະລັດຖະບານ, ແຕ່ລະປະເທດ. ຄວາມຈິງ ບັນດາການປະທະກັນກ່ຽວຂ້ອງເຖິງສິດທິມະນຸດ ແມ່ນເລີ່ມມາຈາກການຈັດວາງຄຸນຄ່າບໍ່ເໝາະສົມກັບພຶດຕິກຳພັດທະນາຂອງແຕ່ລະປະເທດ.”
ຊຸກຍູ້ພ້ອມກັນເຄື່ອນໄຫວເພື່ອໂລກສັນຕິພາບ ດ້ວຍຫົວຂໍ້ວ່າ: “ບັນດາຄາດໝາຍພັດທະນາແບບຍືນຍົງ: ຫັນຄຳເວົ້າເປັນການກະທຳ”, IPU 132 ໄດ້ວາງບົດບາດຫນ້າທີ່ສຳຄັນນັ້ນແມ່ນແບ່ງປັນບັນດາແນວຄວາມ ຄິດ ແລະ ການກະທຳເພື່ອປະກອບສ່ວນຊຸກຍູ້ການປະຕິບັດບັນດາຄາດໝາຍລວມຂອງມວນມະນຸດ. ຫນຶ່ງໃນບັນດາບຸລິມະສິດຂອງໂຄງການດຳເນີນງານ IPUຄັ້ງນີ້ ນັ້ນແມ່ນ “ຫັນຄຳເວົ້າເປັນການກະທຳ” ເພື່ອໃຫ້ກົດໝາຍ ແລະບັນດາຫລັກການພື້ນຖານຂອງ ກົດໝາຍສາກົນໄດ້ຮັບການເຄົາລົບ, ບັນດາຂໍ້ຕົກລົງ, ກົດລະບຽບການປະພຶດໃນການພົວພັນລະຫວ່າງບັນດາປະເທດໄດ້ຮັບການປະຕິບັດຢ່າງເຂັ້ມງວດ, ຄວາມຂັດແຍ້ງ, ຄວາມບໍ່ລົງລອຍກັນໄດ້ຮັບການແກ້ໄຂໂດຍສັນຕິວິທີ ແລະ ບັນດາຊົນຊາດລ້ວນແຕ່ມີສິດສະເຫມີພາບ. ປະຕິບັດຈຸດປະສົງ, ຄະຕິທຳການເຄື່ອນໄຫວຂອງ IPU ໃນຕະຫລອດ 130 ປີຜ່ານມາ, IPU 132 ພວມສະແດງໃຫ້ເຫັນບົດບາດແມ່ນເວທີປາໄສລັດຖະສະພາຫລາຍຝ່າຍທີ່ສຳຄັນທີ່ສຸດໃນໂລກ, ມີການປະກອບສ່ວນຢ່າງຕັ້ງຫນ້າ ແລະ ໃຫຍ່ຫລວງໃຫ້ສັນຕິພາບ, ການຮ່ວມມື, ພັດທະນາ, ປະຊາທິປະໄຕ, ຄວາມກ້າວຫນ້າ, ຍຸຕິທຳສັງຄົມ ແລະບັນດາສິດທິມະນຸດ. ທ່ານປະທານ IPU, Saber Choudhury ໄດ້ຢືນຢັນວ່າ:
“ສັນຕິພາບ ແລະ ການພັດທະນາ ແມ່ນບັນຫາສຳຄັນຂອງໂລກ. ຖ້າບໍ່ມີສັນຕິພາບ ບໍ່ສາມາດພັດທະນາໄດ້ ແລະ IPU ດ້ວຍບົດບາດແມ່ນອົງການລັດຖະສະພາສາກົນ, ຊ່ວຍເພີ່ມທະວີການເຈລະຈາ, ນຳບັນດາສະມາຊິກສະພາແຫ່ງຊາດຫຍັບມໍ່ໃກ້ກັນກວ່າ ເພື່ອແບ່ງປັນບົດຮຽນ ເພື່ອເຮັດແນວໃດຊຸກຍູ້ສັນຕິພາບ.”
ໂດຍແມ່ນປະເທດຫນຶ່ງທີ່ຖືກສົງຄາມທຳລາຍຢ່າງຫນັກຫນ່ວງ, ສະນັ້ນ ຫວຽດນາມ ຍາມໃດກໍເຄົາລົບຄຸນຄ່າສັນຕິພາບ. ໃນຫລາຍປີຜ່ານມາ ຫວຽດນາມຍາມໃດກໍ່ຮຽງບ່າຮຽງໄຫລ່ກັບບັນດາສະມາຊິກ IPU ມານະພະຍາຍາມສູ້ຊົນໃຫ້ແກ່ບັນດາຄາດໝາຍລວມກ່ຽວກັບການພັດທະນາແບບຍືນຍົງ, ເພີ່ມທະວີອະທິປະໄຕ, ປົກປ້ອງສິດທິມະນຸດ, ຄວາມສະເຫມີພາບລະຫວ່າງຍິງຊາຍ, ສິດຂອງເດັກນ້ອຍ ແລະບັນດາສິດພື້ນຖານອື່ນ. ສະນັ້ນ IPU 132 ຄັ້ງນີ້ ແມ່ນໂອກາດເພື່ອໃຫ້ຫວຽດນາມ ສືບຕໍ່ເຊີດຊູສານສັນຕິພາບ. ທ່ານປະທານສະພາແຫ່ງຊາດຫວຽດນາມຫງວຽນຊີງຮຸ່ງ ຊີ້ແຈ້ງວ່າ:
“ສຽງເວົ້າຂອງ IPU 132 ຈະກະທົບຢ່າງຕັ້ງຫນ້າເຖິງ ສະມັດຊາໃຫຍ່ ສປຊ ເພື່ອຮັບຮອງໂຄງການດຳເນີນງານຂອງ ສປຊ, ຂອງໂລກ ໃນໄລຍະ 15 ປີຈະມາເຖິງ, ໄລຍະ 2016-2030. ຂ້າພະເຈົ້າເນັ້ນຫນັກຕື່ມອີກວ່າ ຢາກໃຫ້ໂລກສັນຕິພາບ, ສາມັກຄີ, ຮ່ວມມືເພື່ອແບ່ງປັນ, ຊຸກຍູ້ເຮັດໃຫ້ຊີວິດອີ່ມໜຳສຳລານມີຄວາມຜາສຸກກວ່າ, ສິ່ງທຳອິດ ນັ້ນແມ່ນຕ້ອງເຄົາລົບສິດທິມະນຸດ, ເຄົາລົບສິດຊົນຊາດ, ສິດແຫ່ງຊາດ, ມີຄວາມສາມັກຄີບົນຈິດໃຈໄວ້ເນື້ອເຊື່ອໃຈເຊິ່ງກັນ ແລະກັນ. ເຮັດໄດ້ຄືແນວນັ້ນ ຈຶ່ງມີກຳລັງແຮງສາມັກຄີທົ່ວໂລກ ປະກອບສ່ວນຊຸກຍູ້ການຮ່ວມມືກ້າວໄປເຖິງຜົນສຳເລັດ.”
ດ້ວຍເລື່ອງຮັບຮອງເອົາມະຕິ “ກົດໝາຍສາກົນໃນການພົວພັນກັບອະທິປະໄຕແຫ່ງຊາດ, ບໍ່ແຊກແຊງເຂົ້າວຽກງານພາຍໃນຂອງບັນດາປະເທດອື່ນ ແລະ ສິດທິມະນຸດ” ທີ່ IPU 132, ບັນດາສະມາຊິກ IPU ປະກອບສ່ວນແກ້ໄຂບັນດາບັນຫາພື້ນຖານຂອງກົດໝາຍສາກົນ ຊື່ງປະຊາຄົມໂລກເພີ່ມພູນຄູນສ້າງ.